Als de kerk netjes is, mooi oogt en alles goed verloopt…

De koster. In mijn jeugd was dat de man die tegenover de kerk woonde, voor alles zorgde in de kerk, de klokken luidde, het orgel bespeelde en zelfs de doodsprentjes drukte. Hij was een officiële werknemer. Dat is nu wel even anders. De job van koster bestaat niet meer in onze pastorale zone. Nu spreekt men van kosterdiensten want heel veel praktische dingen moeten ook nu nog gebeuren. Gelukkig zijn er in al onze kerken en kapel nog mensen die de zorg voor die vele taken met hart en ziel vervullen.
Om het wat concreter te maken, legden we ons oor te luisteren bij Gust en Annie die de Sint-Hilariuskerk tiptop in orde houden.

Wij vinden het maar normaal dat de kerk netjes is en dat het er warm is, dat er licht is…
Maar dat gaat niet vanzelf.

Wat is er nodig om de gewone vieringen mogelijk te maken?

“De verwarming moet een uur vooraf aangezet worden. De klokken moeten luiden. Dat gebeurt nu met een automatisch systeem maar bij overlijdens en speciale gelegenheden moet dat manueel gebeuren. Bij een overlijden wordt geluid op de dag van het overlijden, als ze het lijk binnen brengen voor de begroeting en als de dienst begint en eindigt. Voor de ‘doodsklokken’ zetten we bepaalde klokken aan. Dat geeft een andere klank dan voor gewone vieringen. Mensen die de vertrouwde geluiden herkennen, weten zo dat er iemand gestorven is. Wie die klokken hoort luiden, durft al eens te bellen om te vragen wie er gestorven is.
Voor elke viering moet de kerk netjes zijn en de stoelen perfect op rijen.
De mis- en altaargewaden moeten proper zijn en de kleur wordt aangepast aan het liturgisch jaar. Voor de juiste keuze hebben we een boekje met richtlijnen. Het missaal, de ampullen..: alles heeft zijn plaats. We zorgen voor de planten en voor de bloemen en de kaarsen op het altaar, steken de lichten aan en zetten muziek aan bij het binnenkomen. Als de organist niet speelt, zorgen wij voor CD-muziek. Dat doen we ook voor een avondwake. Voor een viering is miswijn nodig. Voor de vele vieringen vroeger was veel wijn nodig; vandaag doen we het met kleine flesjes. Als er communie is, moeten er hosties zijn. In een eucharistieviering worden die gezegend door de voorganger. Voor een gebedsviering moeten we soms vooraf elders naar een eucharistieviering gaan om de hosties daar te laten consacreren.
De centjes van de omhalingen moeten geteld worden. Ze worden dan doorgegeven aan de centrale transitrekening van de Pastorale Zone”.

En voor bijzondere vieringen?

“Voor Palmzondag en voor de gebedsdienst met Allerzielen gaan we op zoek om ergens palm te knippen.
Elk jaar vóór Pasen poetsen we het koperwerk in de kerk.
Waar de Witte-Donderdagviering plaats vindt, voorziet men een schort, een kan en teil met warm water om de voeten te wassen. Dit jaar was de viering op Paaszaterdag in onze kerk. Dan zorgen we er voor dat buiten op een veilige manier het paasvuur kan aangestoken worden. We voorzien dan lange kaarsen met anti-druphoedjes waarmee de aanwezigen het vuur aan mekaar kunnen doorgeven. Elke parochie brengt dan ook zijn eigen paaskaars mee die tijdens de viering gezegend wordt. En met Pasen mogen de paaseitjes natuurlijk niet ontbreken!
In mei krijgt de Lourdesgrot een grondige beurt en met Kerstmis is er wel wat werk om de stal te zetten.
Voor elk doopsel plaatsen we de doopvont vóór het altaar en zorgen we voor warm water om te dopen want koud water zou voor het kleintje wat schrikkerig zijn. De doopkaars en bloemen horen er ook bij.
Voor een huwelijk proberen we zo goed mogelijk aan de wensen van de familie te voldoen: bloemen, de loper, muziek, de huwelijkskaars.
Voor een uitvaart is er wierook nodig. Dat is wel een speciaal ritueel. Eerst worden kleine bolletjes fel verhit. Als de voorganger daar de wierookbolletjes op legt, beginnen die te roken en kan het ritueel van de bewieroking beginnen.

En tussendoor ook nog stand-by?

“Ja, eigenlijk wel. Als er technisch iets mis gaat, moeten we dat oplossen. Daarom zijn we bij al de activiteiten in de kerk ook aanwezig om in te grijpen als er iets mis gaat”.
Gust is technisch zeer onderlegd en herstelt meestal zelf het nodige maar waar dat niet zo is, dient men stielmannen te vragen en dat vergt ook heel wat regeling.
“Regelmatig moeten de meters van water, gas en elektriciteit opgenomen worden, is er het nazicht van de klokken en de uilenkast in de toren. Die mensen dienen gecontacteerd en ontvangen te worden.
Er zijn tussendoor ook de boodschappen: kaarsen, hosties en wierook kopen.
En ja, ook de grote kuis doen we liever zelf. We vroegen ooit een firma maar die zijn duur en daar moet je ook bij blijven om alles te verplaatsen en terug te zetten. Zolang we kunnen…
Als de kerk netjes is, mooi oogt en alles goed verloopt, zijn wij gelukkig”.

Dank

Hartelijk dank, Gust en Annie voor deze uitleg maar nog meer voor het werk voor de kerk dat jullie met een groot hart vervullen. Deze dank is evenzeer voor al de mensen in de pastorale zone die deze kosterdiensten verzorgen voor ‘hun’ kerk of kapel(letje). We mogen het niet vanzelfsprekend vinden dat alles zomaar in orde is: er zijn mensen die daar hard voor werken. Hopelijk blijven er altijd mensen bereid om hen op te volgen als het nodig is.

Jeannine Laurent