Karel Malfliet volgde als waarnemer voor Broederlijk Delen de klimaattop in Polen die van 3 tot 14 december 2018 plaats vond in Katowice.
Voor Knack schreef hij na de afloop van de top een opiniestuk, dat ook op de website van Broederlijk Delen werd gepubliceerd. Hij betreurt daarin dat diepgaande hervormingen werden uitgesteld. Nochtans stond de eerste dialoog over ambitie op de agenda. En daarmee wordt bedoeld: een startschot geven aan de afspraak van Parijs om elke vijf jaar de ambitie te verhogen om méér inspanningen te doen voor het klimaat.
In zijn opiniestuk citeert hij Paus Franciscus die in Laudato Si waarschuwde geen ontwijkende houding aan te nemen, door afstand te nemen van wat er gebeurt en belangrijke beslissingen uit te stellen. Nochtans is dat precies wat er in Katowice is gebeurd. Karel Malfliet schrijft: "Politici, of toch een aanzienlijk deel van hen, gebruiken die ontwijkende of ontkennende houding gewoon als onderhandelingstechniek op het hoogste niveau. Ze herleiden de klimaatonderhandelingen tot een cynisch pokerspel, met de toekomstkansen van miljoenen wereldburgers als inzet. In eigen land stelt men vanuit diezelfde houding diepgaande hervormingen uit en verkoopt men dit als 'realisme'."
Het IPCC, het internationaal klimaatpanel van de Verenigde Naties, had voor de top een grondig rapport afgeleverd met daarin wat er nodig is om de opwarming tot 1,5° te beperken en beschrijft ook de alarmerende gevolgen als we de gemiddelde temperatuur op aarde tot 2°C of meer laten stijgen. De top draaide uit tot een sterke tegenstelling tussen landen die het rapport ernstig wilden nemen en landen die het niet wilden erkennen. Karel Malfliet: "Met als flauw resultaat dat landen nu 'uitgenodigd' worden om in hun klimaatplannen met het rapport rekening te houden."
Kwam er dan niets tot stand?
Er moest een Rulebook tot stand komen, een 'handboek' met de uitvoeringsregels, die moeten zorgen dat vanaf 2020 iedereen dezelfde normen hanteert, op dezelfde manier meet en verslag uitbrengt, enz… Dat boek is er gekomen, zodat het Akkoord van Parijs in 2020 van start kan gaan.
Vanuit NGO-zijde werd er op aangedrongen dat ook het respect voor mensenrechten, voedselzekerheid en de rechtvaardige transitie in het Rulebook beveiligd zouden worden. Alle pasages over die rechten werden in de loop van de onderhandelingen over het Paris Rulebook één na één geschrapt. Andere rechten, zoals het recht op participatie, werden afgezwakt. Daartegenover staat dat op de klimaattop het 'platform lokale gemeenschappen en inheemse volkeren' op, dat er voor moet zorgen dat deze groepen gehoord worden.
Ook de massale mobilisatie van en goodwill van burgers én politici overal ter wereld, die klimaatrechtvaardigheid en solidariteit als hun morele plicht beschouwen, stemt Karel Malfliet hoopvol. "Zij geven een duurzame rechtvaardige toekomst nu al vorm".
Slotsom is dat er nog veel moet gebeuren. Vooral het maken van beleidskeuzen die voldoende diep ingrijpen om veranderingen mogelijk te maken die de grenzen van de planeet respecteert en die, zoals paus Franciscus het zegt: zowel de schreeuw van de aarde hoort, als die van de arme'.
De volledige tekst kan je nalezen op de website van Broederlijk Delen.