ORBIT vzw publiceert bij de verkiezingen van 2024 een document met pasklare zinnen, die kunnen gebruikt worden in bestuursakkoorden. Ze zijn ook gebaseerd op ervaring vanuit middenveldorganisaties. Orbit organiseerde op 5 maart 2024 een “leerdebat” in Antwerpen, in samenwerking met de opleiding sociaal werk van KdG en UA. De aangereikte expertise betreft het lot van mensen zonder wettig verblijf. Hoe hieraan verhelpen? Hoe kunnen zij de rechten die ze wel hebben ook effectief opnemen? Wat met administratieve tekorten, die tot resultaat hebben dat minderjarigen op de leeftijd van 18 jaar worden geduwd in onwettig verblijf? Wat als menswaardige opvang ook blijkt goedkoper en doeltreffender te zijn dan in een gesloten detentiecentrum? Waarom daar dan niet sterker op inzetten?
Vijf ervaringsdeskundigen brachten hun verhaal voor volgende partijen: N-VA, PVDA, Vooruit, Groen, Open VLD, CD&V. De praktijkervaringen kwamen uit: - de werking Opvang en Oriëntatie voor mensen zonder wettig verblijf in Gent, - de opvangprojecten voor vrouwen zonder wettig verblijf van De Loodsen in Antwerpen, - de ervaring van Fairwork Belgium bij mensen zonder wettig verblijf, die toch werken, daar slachtoffer van een misdrijf worden, en dan niet eens op een veilige manier klacht kunnen indienen, - een voogd van minderjarige niet begeleide vreemdelingen over hoe jongeren en kinderen zich door angst en opgelopen trauma’s onvoldoende kunnen uitdrukken en of dit in het “Hoger Belang van het Kind” breder kan worden aangepakt? En kan er voor Afghaanse jongeren die op het moment dat ze 18 jaar worden een weigeringsbeslissing krijgen en zo meteen in onwettig verblijf worden geduwd een tijdelijk beschermingsrecht komen, zodat er wat tijd is om hun toekomstperspectieven rustiger te bekijken? - een student sociaal werk polste de partijen tenslotte naar de beeldvorming over migratie. In welke mate wordt het migratiedebat beïnvloed door structureel racisme? Hebben politici een verantwoordelijkheid in het vergiftigen van het migratiedebat? Hierop gaven de partijen meteen aan dat door ‘clickbaits’ en de oneliner-druk nuancering en positieve verhalen uit beeld verdwijnen. Het leerdebat vonden ze daarom ook een positieve ervaring, omdat langs beide zijden een standpunt rustig en met nuances kon worden verwoord. Zo werd het leerdebat een bijdrage naar een betere samenwerking en communicatie tussen overheid en middenveld.