'De onverschilligheid voorbij' - een boek over barmhartigheid

Deze zusters geven in hun naam al 175 jaar een centrale plaats aan barmhartigheid. Wonderlijk hoe centraal dit begrip vandaag staat. In het voorwoord van het boek De onverschilligheid voorbij staat het kernachtig weergegeven:

Aan een wereld die meer dan ooit op zoek is naar verbondenheid, ontmoeting en solidariteit - tegen alle onverschilligheid in - biedt leven vanuit mededogen een antwoord. 

Dit boek wil mensen op weg zetten. En de toon hiervoor werd meteen gezet bij de voorstelling ervan op vrijdagavond 21 april 2017.

Centraal in het boek staan de zeven geestelijke werken van barmhartigheid en de actualisatie ervan. Die geestelijke werken zijn ons niet zo bekend. We zetten ze even op een rijtje:

• onwetenden onderrichten
• twijfelenden goede raad geven
• bedroefden troosten
• zondaars vermanen
• lastige mensen geduldig verdragen
• wie ons beledigt van harte vergeven
• bidden voor levenden en doden.

Dirk De Wachter en Roger Burggraeve gingen tijdens de boekvoorstelling dieper in op drie van die geestelijke werken.

Lastige mensen geduldig verdragen

"Wie komt hier ons rust verstoren?", klinkt het in het bekende kerstlied Door de liefde laat u wekken. Voor Roger Burggraeve verwoordt dit meteen de kern: kunnen wij ons laten wekken door de liefde? Kunnen wij ervoor kiezen om niet onverschillig te zijn? Dirk De Wachter sloot hierbij aan en daagde uit om onze zelfgenoegzaamheid open te gooien en ontvankelijk te zijn voor anderen en andere ideeën, ook al stoten ze misschien tegen de borst.

Daarnaast hield de psychiater een pleidooi voor de genoegzaamheid: het mag genoeg zijn in ons leven. Zelfs plezier is begrensd. Het hoeft niet altijd meer en beter.

Twijfelenden goede raad geven

Goeie raad ... hoe vaak zitten we er niet mee klaar? En toch, we hebben allemaal de ervaring dat die goede raad ons helemaal niet vooruit helpt. Burggraeve ziet achter die goeie raad — ook al is ze vaak volstrekt waardeloos — vooral een teken van verbondenheid en bekommernis van mensen.

Pas op voor de bekoring, waarschuwt hij, om in de plaats van mensen te antwoorden.

Laten we niet te vlug spreken, maar mensen op weg zetten om zelf keuzes te maken. Dit betekent niet dat we hen aan hun lot overlaten. Verbondenheid en aanwezigheid zijn hierbij cruciaal.

Dirk De Wachter hield op zijn eigen manier een pleidooi om de twijfel te behouden. Mensen moeten immers zelf hun eigen goede raad vinden. En dit gebeurt maar door na te denken. En wanneer begin je na te denken? Als je twijfelt, aldus de psychiater. Een pleidooi voor de twijfel dus.

Bedroefden troosten

"De kleine goedheid" zoals de filosoof Levinas dit noemde, krijgt hier een centrale plaats. In onze wereld lijkt het kwaad ons wel te overrompelen, maar het goede verschijnt altijd opnieuw. Onze aardbol lijkt soms verschrikkelijk te zijn en toch ... Zelf onder de meest verschrikkelijke omstandigheden zijn er mensen die voor elkaar goed doen. Die kleine goedheid zal nooit winnen, maar ze zal ook nooit overwonnen worden. Is dat niet het diepe wezen van elke mens? Die kleine goedheid.

Op zoek naar een omschrijving voor wat het leven is, stelt Dirk De Wachter:

Leven is leren omgaan met kwetsuren en tekorten. En daarin samen zijn en elkaar troosten. 

De onverschilligheid voorbij, Tielt, Lannoo, 2017. 

Naast bijdragen van de hoofdauteurs Mieke Kerckhof, Roger Burggraeve en Ilse Van Halst bevat het boek ook bijdragen en getuigenissen van Dirk De Wachter, Marijke Deconinck, Veerle Defloor, Evelien Deketele, Siska Deknudt, Dennis Jacques, Valérie Mouton, Ann Tousseyn en Manu Van Hecke