| Wat is Mmmonk? |
| Op mmmonk.be kunnen geïnteresseerden naar hartenlust digitaal bladeren door unieke middeleeuwse manuscripten. Het digitale platform bevat beelden van maar liefst 820 handschriften die afkomstig zijn uit de bibliotheken van de oude abdijen van Ten Duinen (Koksijde-Brugge), Ter Doest (Lissewege), Sint-Pieters en Sint-Baafs (Gent). Dankzij de website is dit waardevolle erfgoed, dat vandaag verspreid zit over meer dan 40 instellingen wereldwijd, herenigd in een virtuele bibliotheek. |
Geschreven door Céline Decottignies, archivaris van het bisdom Brugge
Een bibliotheek met religieuze en niet-religieuze manuscripten
De monniken van Ten Duinen en Ter Doest herbergden naast religieuze teksten, zoals Bijbels, ook heel wat niet-religieuze manuscripten in hun bibliotheken. Zo zijn ook geschriften van grote namen uit de medische wereld van de klassieke oudheid, de Arabische wereld en de westerse middeleeuwen vertegenwoordigd. We zetten er twee van in de kijker.
De lichaamssappen van Galenus
Het eerste geneeskundige manuscript dat we van dichterbij bekijken bevat verschillende medische teksten van de Grieks-Romeinse geneesheer Galenus (ca. 129-199). In dit handschrift, dat dateert uit de dertiende eeuw en afkomstig is uit de abdij van Ten Duinen, zijn achttien van de ongeveer 150 bekende teksten van Galenus samengebracht.
Galenus bouwde zijn ideeën verder op een theorie van de bekende Griekse geneesheer Hippocrates, die stelt dat het menselijk lichaam gevuld is met vier lichaamssappen: bloed, slijm, gele gal en zwarte gal. Wanneer die vier sappen niet in evenwicht zijn, wordt de mens ziek. Galenus adviseert aangepaste diëten om de lichaamssappen opnieuw in balans te krijgen en de zieke te genezen.
De eerste letter van elke nieuwe tekst in het manuscript is opgesmukt. In de eerste letter van de eerste tekst zien we twee figuren: Galenus, die een urinestaal omhoog houdt, is vergezeld van Hippocrates, gekleed in een blauwe mantel. De decoratie loopt verder in de linkermarge, waar vier figuren zijn afgebeeld: het gaat om drie middeleeuwse artsen en de bisschop-kerkvader Cerapion. Ze zitten allen aan een lezenaar, druk aan het schrijven om hun kennis te boek te stellen.
(Lees verder onder de afbeelding)
