"Vrienden"
Bij zijn afscheid in 2004 schreef monseigneur Luysterman in een brief die begint met de voor hem typerende aanhef "Vrienden":
Misschien vindt u het vreemd dat ik u schrijf gelukkig geweest te zijn in mijn bisschopsopdracht en er toch vroeger dan het moet mee ophoud. Dat had ik me van bij het begin voorgenomen. Graag wou ik op zeventig jaar hiermee stoppen om te vermijden dat gewoonten, leeftijd en vermoeidheid een hindernis zouden gaan vormen voor een actief bestuur van het bisdom. Wegens het eigen ritme van de kerkelijke administratie is het nu toch nog twee jaar later geworden. Ik heb ook die jaren er graag bij genomen en ga nu tevreden heen.
Met veel sympathie zal ik de gebeurtenissen in ons bisdom van op afstand blijven volgen. Wie me nodig heeft, zal ook in de toekomst bij mij terecht kunnen.
En verder:
Aan de Kerk wens ik een mooie toekomst in ons land en in dit bisdom. Ik schreef u dikwijls over al het positieve in deze tijd en om u te vragen niet negatief te oordelen of niet verdrietig te worden in verband met wat we nu in Kerk en samenleving beleven.
Het wordt anders maar de boodschap van Jezus zal in al haar grootheid en haar zuiverheid stand houden. In alle omstandigheden zal ze werkzaam kunnen zijn onder de mensen.
Beleid
In één van de eerste interviews na zijn bisschopsbenoeming (De Godsdienstige Week, 15 augustus 1990) schoof monseigneur Luysterman zelf drie prioriteiten naar voor:
- persoonlijk contact met en vorming van zoveel mogelijk medewerkers,
- zorg voor jonge mensen
- en bijzondere aandacht voor mensen aan de rand.
In zijn episcopaat heeft bisschop Luysterman getracht deze prioriteiten te concretiseren. Zo richtte hij voor jeugdpastoraal en vorming aparte vicariaten op, gedragen door voltijdse goed geschoolde medewerkers naast vele degelijke vrijwilligers. De zorg voor de mensen die het niet zo gemakkelijk hebben, kwam niet alleen tot uiting in het oprichten van of meewerken aan geëigende hulpstructuren en organisaties (Caritas, Kerkwerk Multicultureel Samenleven, Propere Lei, Beweging voor Mensen met Laag Inkomen en Kinderen enz) maar ook en in de eerste plaats in zijn persoonlijke aandacht (bezoeken, brieven van de bisschop...) voor deze dikwijls vergeten mensen.
Een essentieel punt in het beleid van mgr Luysterman was de medeverantwoordelijkheid van alle gelovigen voor de Kerk, in de lijn van het Tweede Vaticaanse Concilie. Als jonge professor had hij kort na het Concilie op vele lezingen de besluiten van dit Concilie volmondig onderschreven, uitgelegd en aangeprezen. Als bisschop maakte hij er zelf werk van. Zo richtte hij de bisschopsraad op: het orgaan van het bisdom waarin alle vicarissen samen met de bisschop het dagelijks beleid van het bisdom in consensus bepaalden. Priesterraad, pastorale raad en dekenvergaderingen werden als overleg- en adviesorganen nauw bij het beleid betrokken. Leken werden als pastoraal werker, pastoraal helper, parochie-assistent, vrijgestelde ingeschakeld in de dagelijkse pastorale zorg zowel diocesaan, dekenaal als parochiaal. Op parochiaal gebied werd de medeverantwoordelijkheid vooral vorm gegeven via de oprichting van parochieploegen: mannen en vrouwen die samen met de pastoor de volle eindverantwoordelijkheid voor het beleid van de parochie dragen. Later werd deze beleidsoptie ook doorgetrokken op dekenaal niveau met de oprichting en stimulering van dekenale stuurgroepen. Een aparte diocesane dienst ter ondersteuning van de plaatselijke beleidsploegen werd van bij de aanvang van het episcopaat van bisschop Luysterman ingesteld. Ook op liturgisch en catechetisch gebied werd de eigen verantwoordelijkheid van iedere gelovige duidelijk onderstreept. Op diocesaan niveau werden daartoe specifieke opleidingen georganiseerd en ondersteunende diensten opgericht. Het ambt van diaken werd onder mgr Luysterman ten volle georiënteerd op zijn fundamentele opdracht: dienst van de Kerk aan de wereld, in het bijzonder aan de meest kwetsbare mensen.
In liefde en hoop
Op 1 januari 2001 publiceerde mgr Luysterman een nieuwe beleidsnota, getiteld ,,In Liefde en hoop. Aandachtspunten voor een pastoraal beleid in het bisdom Gent’’. Met deze tekst probeerde mgr Luysterman een begin van antwoord te formuleren op de vraag hoe we vandaag het beste omgaan met de onontkoombare vaststelling dat de Kerk sterk verandert. Hij somde in dit verband vijf uitdagingen op voor de Kerk:
- Hoe kan onze boodschap verstaanbaar en geloofwaardig zijn?
- Wat zal onze ethische boodschap zijn?
- Op welke wijze zal onze caritatieve inzet relevant zijn?
- Kunnen wij nog een eigen medewerking verlenen aan gemeenschapsopbouw?
- Hoe zal onze liturgie aansluiten bij het leven van de gelovigen?''
Lees hier meer over hoe hij die vijf uitdagingen zag (interview Kerk&leven - 21 en 28 januari 2001)
Mgr Luysterman schreef naast talrijke artikels ook drie boeken:
- In 1997 verscheen van hem bij het Davidsfonds ,,Ik wens je vrede’’, een essay en een persoonlijk getuigenis over het evangelie
- Eind 2000 publiceerde Halewijn ,,Brieven aan alle mensen die van het leven houden’’, een selectie van brieven die hij maandelijks publiceerde in Kerkplein
- En bij dezelfde uitgeverij verscheen halfweg 2006 ,,De duif die voor ons uitvliegt’’, een selectie van 44 teksten die hij als (ere)bisschop bij verschllende gelegenheden uitsprak.
(teksten met dank aan Geert De Kerpel die woordvoerder was van mgr Luysterman)
