Vervolgavond netwerkevent ouderenzorg: 6 december 2022

Hoe kan de materiële erfenis van congregaties hun spirituele erfenis het beste ten goede komen in een betaalbare en zinvolle ouderenzorg?  

Dat was het onderwerp van de tweede netwerkavond, georganiseerd door het vicariaat diaconie en caritas en CCV in het bisdom Gent. Stond op de eerste avond (20 oktober) de spirituele erfenis centraal, nu stond de vraag van de materiële en structurele verankering voorop.

• Lees een impressie van de eerste avond: Ouderenzorg: waar professionaliteit en inspiratie elkaar vinden 

Bisschop Lode die de talrijke deelnemers verwelkomde, is zich zeer bewust van de immense uitdagingen op bestuurlijk en materieel vlak die directies en bestuurders moeten trotseren: "En er zijn al lang geen gemakkelijke, voor de hand liggende oplossingen meer, tenzij misschien kortetermijnoplossingen die niet duurzaam zijn. We willen met jullie juist verder kijken en de lange termijn voor ogen houden, verder dan onze generatie."  

Hoe de zorg voor de meest kwetsbaren duurzaam verzekeren voor de toekomst in wat vandaag al moeilijke tijden zijn: dat vraagt veel creativiteit en Geest-kracht. Daarin willen we elkaar ondersteunen.

Deugdelijk bestuur als hefboom voor identiteit

Eerste keynote-speaker was barones en prof.em. Lutgart Van den Berghe. Zij doceerde onder andere aan de Vlerick Business School, de universiteiten Gent, Rotterdam en Antwerpen en is verbonden met Guberna - Instituut voor bestuurders. Haar specialiteit: 'corporate governance'.

(lees verder onder de foto)

"Ik treed nu echt uit mijn comfortzone," aldus de bisschop, "Ik heb geen economische of bestuurlijke opleiding. Gelukkig spreek ik buiten mijn bisdom!"  En een vrijmoedig spreken werd het!

• De bisschop vertrok vanuit het Charter van goed kerkelijk beheer dat in 2022 werd geactualiseerd. "Dat is het kader waarbinnen we werken. Naast het burgerlijk recht is er ook het kerkelijk recht. En dat is ook 'recht'!" Download hier het charter
• Hij evoceerde tal van situaties waarin precies de materiële erfenis wordt geschonden (door vroegtijdige verkoop, door wanbeheer, door geen verantwoording afleggen, door eigendom voortijdig weg te nemen bij een congregatie hoe kwetsbaar en klein ze ook is,...). "Allemaal situaties uit het bisdom Antwerpen die in het bisdom Gent uiteraard niet voorkomen...!"

De basisstelling van de bisschop was dat we wel het einde beleven van een bepaalde fase in het religieuze leven, maar niet het einde van een geschiedenis.  

En precies daarom moeten we met nog meer zorg het materiële veilig stellen opdat in een nieuwe fase de middelen voorhanden blijven. Zijn ervaring als bisschop leerde hem onder andere volgende lessen:

1. Spreek altijd met gelijken. Men probeert dikwijls de bisschop te 'verschalken'. Daarom spreekt hij nooit zonder hem te omringen door mensen met de nodige competenties.
2. Eerlijkheid en transparantie staan voorop. Dat betekent onder andere: aandacht voor marktconformiteit, vergelijkende schattingen,... zonder dat je  daarom altijd het onderste uit de kan wil halen.
3. "Gouverner c'est prévoir": de toekomst verzekeren.

Hij ziet volgende kansen en opdrachten:

1. Zoek naar verbinding en samenwerking (partnerschappen). 
2. In het bisdom Antwerpen is er een diocesane stichting waarin patrimonium wordt samengebracht, maar waarin iedereen 'zijn eigen schuif' behoudt. (Zie verder voor het bisdom Gent). Ook als het bestuur verandert, blijft de doelstelling verankerd. "Een bisdom overleeft de congregatie."
3. Erfpachten genieten de voorkeur boven verkopen. Wat je verkoopt, ben je kwijt. Je kan dat ook maar één keer doen. Erfpachten bieden ook de mogelijkheid voor noodzakelijke ingrepen.  

We evolueren naar een Kerk die zonder twijfel kleinschaliger zal zijn, maar die de middelen nodig heeft om in een vrije samenleving haar aanwezigheid vorm te geven. Het geloof en vertrouwen daarin mis ik soms in de Kerk.
 

Mogelijkheden en valkuilen van een splitsing zorgpatrimonium-zorgactiviteit

Lore Geukens, juridisch stafmedewerker van Zorgnet-Icuro, besprak de belangrijkste vragen in verband met de oprichting van een patrimonium-entiteit: Waarom en hoe splitsen? Wat splitsen we af? Wat zijn de fiscale gevolgen? ...

Leden van Zorgnet-Icuro kunnen de publicatie Splitsing zorgactiviteit en zorgpatrimonium in zorgvoorzieningen hier downloaden. 

(lees verder onder de foto)

De vraag die ons bezig houdt is: hoe in een geseculariseerde samenleving de band met de Kerk kan blijven bestaan? Kerk is natuurlijk meer dan de officiële diocesane instanties, 'het bisdom'. Kerk-zijn, de caritas, wordt waargemaakt op zovele plaatsen en in zovele voorzieningen.

Elk concurrentiedenken of wij-zij denken is contraproductief. Diocesane diensten zijn letterlijk: 'diensten'.

"Ze komen, nu de congregaties wegvallen, mischien meer naar voren," aldus de bisschop van Antwerpen. "Maar dat is alleen maar om hun dienst te vervullen en mensen samen te brengen. Dit is geen achterhoedegevecht, laat staan recuperatie. Het is samen wegen zoeken en openhouden voor de toekomst." 

Meer info en contact: paul.vanden.berghe@bisdomgent.be