Lezingen: Hand 2, 1-11; Joh 20, 19-23.
Zusters en broeders, beste vrienden verbonden met ons via Eurovisie,
De Handelingen van de apostelen vertellen ons over de dag van het Pinksterfeest – een belangrijk feest in de Joodse godsdienst. De leerlingen zijn op die dag bijeen. Ze zijn dat niet toevallig. Gemeenschap vormen is essentieel voor de Kerk, als ze trouw wil blijven aan het Evangelie en aan de Heilige Geest. De Kerk moet ook in de wereld het samenzijn bevorderen.
Beelden zeggen vaak meer dan wat we met woorden kunnen uitdrukken in ons dagelijkse taalgebruik. “Plots” komt iets “uit de hemel”. Iets komt dus onverwachts van elders. Het is “als een gedruis”, als “een hevige wind”. En dan komt al vlug een ander beeld op: vuur. Ook vuur is dubbelzinnig want het kan vernietigend zijn. Maar hier zet het vuur zich – “in tongen verdeeld” – op iedereen neer. Het is licht en warmte. Positieve energie.
Opvallend in het Pinksterfeest is de eenheid in diversiteit. Om één te zijn hoeven we niet dezelfde taal te spreken of identieke gebruiken te hebben. De rijkdom ligt precies in de verscheidenheid. We leren iedere dag met verscheidenheid omgaan, in de Kerk en in de wereld. We kunnen verbonden zijn ondanks belangrijke, misschien onoverbrugbare verschilpunten, zelfs ondanks diep geslagen wonden in het verleden. Dankzij de televisie nemen op dit ogenblik mensen van verschillende landen in Europa deel aan deze eucharistieviering. Is dat niet mooi? Is dat geen sterke boodschap en precies op het feest van Pinksteren?
Zestig jaar geleden (in 1963) publiceerde paus Johannes XXIII een tekst die de sociale leer van de Kerk vernieuwde. De titel ervan was: Pacem in Terris. Vrede op aarde. De muur van Berlijn verdeelde toen de hele wereld en we stonden op de rand van een kernoorlog. Paus Johannes XXIII richtte zich toen tot alle mensen van goede wil.
Vandaag bouwen we weer muren en we slaan wapens op in groot getal. Hoe kan de Geest van vrede vandaag werken?
De eerste woorden van Jezus in het evangelie waren: “Vrede zij u”. Jezus herhaalt het tweemaal. Daardoor verdwijnt de vrees uit het hart van zijn leerlingen. Maar met die vrede geeft Jezus ook een zending. Vrede krijg je om vrede te stichten. Maar om tot vrede te komen moet je ook kunnen vergeven. Dat kan soms onmogelijk lijken. Wij stoten immers voortdurend op frustratie en onmacht. Maar dankzij Gods Geest gebeuren er mirakels van mededogen en verzoening.
Het tot stand komen van de Europese Unie, kort na de tweede wereldoorlog, was zo’n mirakel. Dankzij de christelijke overtuiging van mensen als Robert Schuman en Konrad Adenauer, dankzij hun openheid van hart en geest, kon de spiraal van het geweld ophouden.
Als we de beelden en al wat over de Geest gezegd is samennemen, dan krijgen we een dynamisch en begeesterend beeld. Niet alleen voor ieder van ons persoonlijk en voor de Kerk. Maar ook voor ons continent en de wereld.
Overal waar recht, waarheid, liefde, vrijheid en schoonheid gerealiseerd worden, is Gods Geest mysterieus werkzaam.
Moge Hij komen in het hart van ieder mens en tussen ons allen gemeenschap stichten.
b. Lode
Pinksterfeest, 28 mei 2023