Sint-Salvatorkerk (Heilig Kerst), 11 december 2022
Inleiding
Beste vrienden, zusters en broeders,
Het is mooi om twee weken voor kerstdag aanwezig te zijn in de Kerk die de naam draag van Heilige Kerst. Ik ken geen andere kerken met die naam.
In deze Kerk komen wij vandaag samen om te bidden voor wat de geboorte van Jezus, de koning van de vrede, voor iedereen zou moeten betekenen: vrede. Maar die vrede is er niet voor velen op deze wereld en in het bijzonder niet voor Oekraïne. Daarom zijn we hier.
Maria, de moeder van Jezus, is de belangrijkste figuur in deze adventstijd. Paus Franciscus richtte zich tot haar enkele dagen geleden, ter gelegenheid van het feest van de Onbevlekte Ontvangenis, op de Piazza di Spagna, in Rome. Hij deed het in de volgende bewoordingen, weliswaar onderbroken door zijn tranen die hem het spreken onmogelijk maakten. Hij bad: "Onbevlekte Maagd, vandaag had ik U graag de dankzegging van het Oekraïense volk willen brengen voor de vrede die we de Heer al lang vragen. Maar in de plaats daarvan moet ik U nog steeds de smeekbede voorleggen van kinderen, ouderen, vaders en moeders, jongeren van dat gekwelde land. Wij weten dat U bij hen bent en bij al wie lijdt, zoals U aan het kruis bij uw Zoon was."
Dit gebed is ook het onze, beste vrienden. En het moge ons dragen in deze eucharistie en in de hele kerstperiode.
Lezingen
(feest van de Heilige Voorouders)
Kol 3, 4-11
Lucas 14, 16-24
Homilie
Broeders en zusters,
In de lezingen die we zopas beluisterden klinkt een toon van dringendheid. Uitgenodigd op een maaltijd denken de genodigden belangrijker dingen te doen te hebben dan ingaan op een invitatie. Ik kan mij niet ontdoen van het gevoel dat we vandaag hetzelfde meemaken. Het uur van het feestmaal is het uur van de ontmoeting met de Heer. En wij verontschuldigen ons. Maar wat is ontmoeting met de Heer vandaag? Om welke dringende ontmoetingen gaat het? Dat kan van alles zijn. Maar er zijn ontmoetingen die ons collectief aangaan. We worden bijvoorbeeld dringend uitgenodigd om de planeet te redden, want de planeet is ons door de Schepper geschonken om er als beheerders mee om te gaan en we doen het niet goed. António Guterres, secretaris-generaal van de VN, herhaalde het nog enkele dagen geleden in Montréal: “Met onze grenzeloze honger naar ongecontroleerde en ongelijke economische groei, is de mensheid een massavernietigingswapen geworden. De dringende taak van deze conferentie is om weer vrede te sluiten met de natuur.”
Dus vrede sluiten met de natuur. Maar er is ook een andere vrede die jullie meer onmiddellijk betreft: de oorlog in Oekraïne, met zijn vele noden en ellende, Oekraïne waar veel mensen rekenen op onze hulp en bijstand. Toch blijven nog te velen onverschillig voor zovele kansen om medemensen te helpen, die ook ontmoetingen met de Heer van het Leven zijn. Sta mij toe een paar zinnetjes de citeren uit een boodschap van de huidige Grieks-katholieke grootaartsbisschop Sviatoslav Shevchuk. Hij verwijst naar de metropoliet Andriy Sheptytsky, een mooie figuur, overleden in 1944 en die verschillende vervolgingen in zijn leven ondergaan had. “Hij wees erop dat wanneer een oorlog uitbreekt, het belangrijkste en soms het moeilijkste is om een echte mens, een persoon te vinden. Hij zei dat in oorlogstijd menselijkheid, een vriendelijk woord, de mogelijkheid om te rekenen op iemand die dichtbij staat, veel kostbaarder en zeldzamer is dan een stuk brood en boter. Daarom is het voor ons allen zo belangrijk om niet alleen te leven naar de waarden die we belijden, maar ook om anderen te helpen hun houvast in het leven te vinden.”
Ja, zelfs de oorlog – hoe afschuwelijk en te verwerpen ook - kan een plaats van ontmoeting met God en de medemens worden. En als we dat niet doen, dan zou de Heer des huizes die ons op het feestmaal van de ontmoeting uitnodigde wel eens kwaad kunnen worden zoals in het evangelie verteld wordt.
De eerste lezing begon met de woorden: “Christus is uw leven, en wanneer Hij verschijnt zult ook gij met Hem verschijnen in heerlijkheid.” (Kol 3, 4).
Christus is uw leven. Dat zijn heel sterke woorden. Als Christus mijn leven is, dan kan ik buiten Christus niet leven. Dan moet ik naar Hem toe om te leven. En dan krijgen ook de volgende woorden van Paulus een actuele betekenis: “Wanneer Hij verschijnt zult ook gij met Hem verschijnen in heerlijkheid.” Deze woorden gaan over de verrijzenis, maar een verrijzenis waar we nu al deel aan hebben. Waar Christus verschijnt – aanwezig is – zouden ook wij nu al moeten verschijnen, precies omdat Christus ons leven is. Ja, vrienden, laat ons de oude mens met zijn gedragingen afleggen en ons met de nieuwe mens bekleden. Dan vallen onnodige tegenstellingen weg. “Daar is alleen Christus, alles in allen” (Kol 3, 11).
Dan wordt de vrede opnieuw mogelijk. Maar dan hebben we ook de moed om te strijden voor gerechtigheid, die een voorwaarde voor de vrede is.
We bereiden ons voor op Kerstmis. De komst van Jezus de Vredevorst. Hij kan de harten verzachten en verzoenen. Hij leert ons geduld. Hij brengt ons dichter bij onze geliefden waarvan we nu gescheiden zijn, omdat de oorlog ons weerhoudt om samen te zijn. We denken vandaag heel speciaal aan de mensen die in Oekraïne achtergebleven zijn, vooral zij die hun leven inzetten om hun land te vrijwaren van oorlog en vernietiging. We blijven zoeken hoe we dicht bij hen kunnen zijn, fysiek, mentaal, spiritueel.
Beste vrienden, we zijn heel blij jullie te mogen ontvangen in onze kerk, in ons bisdom, in onze huizen. Bedankt voor wat jullie ons bijbrengen. Laat ons verder oplossingen zoeken op korte en langere termijn zodat het leven voor jullie en jullie kinderen nieuwe kansen krijgt. Zodat jullie land zich kan oprichten.
