"Zusters en broeders, de katholieke Kerk in Vlaanderen (en dus ook ons bisdom) wordt de laatste weken opnieuw geconfronteerd met groot kwaad, met misdaden in onze eigen rangen en gedurende een lange tijd.
We kunnen het schandaal van seksueel misbruik niet wegspiritualiseren en mogen het op generlei manier relativeren of verzwijgen.
Het gaat altijd om vormen van machtsmisbruik, wat paus Franciscus een klerikale cultuur noemt. Klerikaal beperkt zich hier niet tot de clerus, maar gaat over iedereen die op een of andere manier in de Kerk functioneert en dus macht uitoefent. Ik herneem hier het essentiële van de verklaring van de bisschoppen. Gezien de actualiteit ervan moet dit vandaag zonder uitstel gebeuren.
De moedige getuigenissen in Godvergeten van slachtoffers van seksueel misbruik in de Kerk hebben op ons allen diepe indruk gemaakt. De gruwel en het onpeilbare leed slaan ons met verstomming. Zoveel verdriet, verwoeste levens en trauma’s waarmee wie is misbruikt en hun familie en vrienden moeten proberen te leven.
Wanneer slachtoffers alsnog de moed vinden om over hun diepe pijn en leed te spreken, dienen we eerst én vooral te luisteren en – meestal – respectvol te zwijgen. Wij begrijpen hun woede tegenover de daders en tegenover hen die er in de Kerk verantwoordelijkheid voor dragen. Voor deze harde realiteit bieden we vandaag opnieuw onze excuses aan.
En, diep onder de indruk van wat slachtoffers mij deelden, bied ik ook als bisschop excuses aan in mijn eigen bisdom.
Het is en zal een gitzwart hoofdstuk in de geschiedenis van de Kerk blijven.
Uit Godvergeten bleek dat we te laat en niet voldoende hebben geluisterd naar de slachtoffers. Hun vraag naar erkenning blijft. Er is een en ander gebeurd. Dat moet hier niet herhaald worden. Men kan het in de verklaring lezen. Nu stelt zich de vraag: wat dient er nog te gebeuren? Dat lijkt me veel belangrijker.
De komende maanden willen we daar duidelijkheid over scheppen en zoeken hoe we slachtoffers kunnen beluisteren en nabij zijn. Daaruit zullen er dan – samen met de slachtoffers, hun naasten en de nodige expertise – nieuwe stappen kunnen groeien.
Ook binnen onze plaatselijke kerkgemeenschappen leven er vele vragen. We moedigen aan hierover met elkaar te spreken. Op onze website Kerknet kan u heel wat hulp daartoe vinden. Kerkelijke medewerkers en gelovigen worden ook bevraagd in hun engagement voor de kerk. We hebben erover gesproken in de priesterraad. We hebben ook recent een nieuwe pastorale raad, waarin een sterke vertegenwoordiging is van de verschillende geledingen van ons bisdom. We hebben aan alle deelnemers gevraagd om mensen uit eigen kring te bevragen.
Alleen de waarheid kan bevrijdend werken.
We dienen elkaar daarin te steunen en in vertrouwen samen te werken aan een kerk waarin misbruik geen plaats heeft.
De feestelijke klanken in deze liturgie zullen niet verhinderen dat we luisteren met een droef en berouwvol hart. Daarom willen we ons vooral tot Christus wenden en Hem om vergiffenis vragen, wetende dat er geen vergiffenis bestaat zonder gerechtigheid. Kyrie eleison. Heer ontferm u over ons."
