Opening nieuwe Pastorale Raad – Sint-Baafshuis.
18 januari 2023
Vorig werkjaar zijn we - op vraag van paus Franciscus – de diocesane werkgroep synodaal proces opgestart. Verschillenden onder jullie maakten daar deel van uit. Ik heb aan die werkgroep ook gevraagd om een vernieuwde pastorale raad voor te bereiden, omdat het mij de meest realistische manier leek om een raad op te starten die kans maakt efficiënt te kunnen werken… althans om uit te dokteren hoe dat kan gebeuren. We hebben een voorstel afgetoetst in het najaar. En voilà, vandaag staan we aan de start ervan.
Eerst en vooral wil ik jullie bedanken voor jullie engagement. Ik besef heel goed dat jullie al dikwijls overbevraagde mensen zijn. En dat komt er nu nog bij.
Als bisschop heb ik nu drie raden. Er is de bisschopsraad met mijn naaste medewerkers. Er is – zoals verplicht door het kerkelijk recht – een priesterraad. Het woordje verplicht betekent niet dat ik dit als een last aanvoel, maar wel dat het kerkelijk recht ons aanspoort om inderdaad te realiseren wat op dat niveau zijn belang heeft. En ten derde is er pastorale raad. Ook die raad is een wens van het Concilie en ook hier wil ik het zien als een “plicht” te zoeken naar een haalbare formule voor de mensen die er zich in engageren. De verhouding tussen die raden kan nog voorwerp van gesprek zijn. Hoe kunnen ze niet alleen op zichzelf bestaan (dat is al een uitdaging), maar hoe kunnen ze ook samenwerken en daardoor een reële invloed hebben op het beleid, ieder op zijn manier?
We mogen deze pastorale raad starten op een bijzonder moment, namelijk middenin het wereldwijde synodale proces dat paus Franciscus vorig jaar opstartte en dat hij nog met een jaar verlengde en met een tweede bisschoppensynode. Dat is een unieke kans. Misschien beseffen we nog niet ten volle wat dit betekent of zal betekenen? Om dat te doen moeten we een echt bekeringsproces doormaken.
Dat het effectief dingen in beweging zet heb ik zelf met de Belgische bisschoppen mogen ervaren tijdens ons ad limina-bezoek eind oktober. De collega’s die al eerder zulke bezoeken hadden meegemaakt, spraken van een echte cultuurverandering. Geen dictaten meer, maar een meer luisterende houding in de dicasteriën (ministeries), oprecht geïnteresseerd in de situatie van de Kerk in ons land. En die houding hebben we dan helemaal mogen ervaren in ons twee uur durend open en vrij gesprek met de paus.
Ik herhaal wat ik hier en daar al spontaan zei: 'Als dat mogelijk is in Rome, waarom zou het dan niet mogelijk zijn bij ons'?
Goede vrienden, ik vraag aan jullie om ons verder te helpen in het synodaal werken en denken. Want, en ik kan het niet genoeg onderlijnen: ik ben ervan overtuigd dat synodaliteit veel meer is dan een modewoord. Het moet een manier van denken, voelen en werken worden. Vanuit de Geest luisterend naar elkaar en leren onderscheiden
Synodaliteit is noch min noch meer dan het DNA, de identiteit van de Kerk.
Ik heb het al eerder een echte revolutie genoemd en eerder dan een techniek, een zaak van spiritualiteit.
In die synodale Geest zou ik ook graag deze pastorale raad zien werken. Het kan een voorbeeld zijn voor ons hele bisdom. Maar het kan ons ook inspireren voor alle domeinen in ons persoonlijk leven: ons omgaan met andere mensen, ons werk, ons familieleven… maar ik wil u nu daarmee ook niet overvragen. Laat ons maar nederig beginnen onder elkaar. De rest volgt dan automatisch.
Deze pastorale raad is dus niet alleen maar een reflectiekamer, neen, we gaan ons buigen over concrete pastorale vragen. Ik zal ook niet nalaten jullie advies te vragen en ook omgekeerd mogen jullie mij voortdurend bevragen.
Om dat alles werkbaar en vruchtbaar te maken ben ik blij dat Jonathan aanvaard heeft om moderator te worden en dat Geert De Cubber als diocesaan verantwoordelijke voor het synodale proces zijn schouders zet onder de werking van deze raad. Geert zal trouwens de Belgische bisschoppenconferentie vertegenwoordigen op een ‘continentale bijeenkomst’ binnenkort in Praag.
Ik laat nu het woord aan hen en trek me ‘synodaal luisterend’ terug…
b.Lode
