Op 20 april vergaderde de diocesane werkgroep synodaal proces opnieuw. De leden wisselden echo's uit van de synodale gesprekken die ze hebben gevoerd.
Het groeien naar een synodale Kerk vraagt toch dat je elkaar fysiek kan zien en ontmoeten en niet alleen digitaal. Dat kon gelukkig terug opnieuw voor de diocesane werkgroep synodaal proces op woensdagavond 20 april.
Een overzicht van wat voorafging sedert de startbijeenkomst op 17 oktober kan je hier nalezen.
Na het beluisteren en overwegen van de bijzonder toepasselijke evangelielezing van die dag: het verhaal van de leerlingen op weg naar Emmaüs, gingen de deelnemers aan de slag met een ‘wooclap’ (www.wooclap.be). Via de smarthone kan iedereen deelnemen en woorden invoegen of bevestigen die voor hem of haar cruciaal zijn voor wat ‘synodaliteit’ betekent. Je ziet hoe de werkgroep evolueert: op 17 oktober begonnen we nog met flappen en stiften!
Kerknet lanceerde een heel goede methodiek om met veel verschillende groepen en mensen aan de slag te gaan met de deelthema’s van het voorbereidende document van dit synodale proces. Rond elk thema zijn gesprekskaarten ontwikkeld: 'Open kaart over de Kerk'. Aan de leden van de werkgroep was gevraagd om met deze methodiek aan de slag te gaan in diverse groepen. Enkele leden vertelden over hun ervaringen:
Eddy werkt met de bijzonder heterogene groep van kansarmen: “De kwetsuren van veel van die mensen zorgen vlug voor discussies die tot niets leiden. Toch bieden de kaarten voldoende mogelijkheden om gedifferentieerd aan de slag te gaan. ‘Onze paus wil weten hoe je geloof ervaart en hoe je naar de Kerk kijkt?’ Dan kamen de mensen wel los in het sociaal restaurant of in het kringloopcentrum. Mensen vertellen graag: 'Ik mag eens mijn gedacht zeggen…' Telkens ervaarde ik dat het geloof niet dood is bij deze mensen ondanks de kwetsuren. Het zoekt nieuwe of herontdekt oude eenvoudige vormen zoals een kaarsje branden.”
In Ninove en Geraardsbergen werd een parochieberaad georganiseerd op paasmaandag. Krista getuigde dat dat een mooie ervaring was waar ook andere mensen dan de bekende op afkwamen. “Na een korte inleiding over het synodale proces en een gebed gingen we in drie groepen aan slag met de kaarten. Dat leverde sterke gesprekken op met mensen van verschillende kerkplekken. De vragen die overblijven zijn onder meer: welke prioriteiten moeten we leggen? Hoe mensen niet ontgoochelen in hun verwachtingen?”
Christine ging aan de slag met catechisten die duidelijk zin hebben in meer. Ook op haar school kon ze in het kader van een pedagogische studiedag rond godsdienst en levensbeschouwing twee workshops inrichten met de gesprekskaarten rond de thema’s tochtgenoten en zending. “De deelnemers waren enthousiast, sommigen zelfs ontroerd: ‘In gesprek gaan met elkaar brengt de verbondenheid naar boven én brengt ons terug bij de essentie.’”
Lieve, die als redacteur van Kerknet mee de gesprekskaarten ontwierp, had verschillende gesprekken. Daaruit blijkt altijd weer dat mensen het appreciëren dat de Kerk initiatief neemt om naar de mensen te luisteren. “Het is belangrijk dat ze de ontgoocheling kunnen verwoorden over bepaalde standpunten van de Kerk. Wanneer de Kerk het opneemt voor kwetsbare mensen en dat bijvoorbeeld in de media komt, zijn mensen fier op hun Kerk. Toch zijn er in de Vlaamse Kerk weinig bekende gezichte van mensen. Een grote vraag is hoe we de kloof kunnen dichten tussen imago en realiteit. In ieder geval mogen de besluiten van dit proces niet vertrekken van angst om de controle kwijt geraken.”
Pater Roy werkt bij de zeelui in de haven van Gent. In informele gesprekken met vooral Filippijnse matrozen merkt hij hoe cultuur en taal een barrière vormen. Gabriëlle betreurt dat corona blijft ronddwalen in de woonzorgcentra wat (groeps)gesprekken bemoeilijkt.
Na de getuigenissen gingen de deelnemers in drie groepen zelf aan de slag met willekeurige kaarten. De gespreksleiders gaven een kort verslag in het plenum. Enkele besluiten:
De reorganisatie van het pastorale landschap vraagt meer gesprek en transparant overleg.
Hoe kunnen we de echte vragen van de mensen verbinden met eucharistie en andere vormen van Kerk-zijn?
Wie zijn profeten vandaag? Moeten we niet meer kijken naar profetisch handelen, dan wel naar personen?
Hoe kunnen we de actieve deelname bevorderen? Meer enthousiasme is nodig. De liturgie zoals ze ons gegeven is moet op een goede manier 'uitgevoerd' worden dan kunnen mensen iets ervaren van het mysterie waarover het gaat. Dat betekent: antwoorden, meezingen,... Litugie vieren is een kunst.
Welke aspecten van zending verwaarlozen we in de Kerk? Wat maakt mensen gelukkig in hun zending in de kerk in plaats van 'overvraagd'?
Waar zie je nog resten van klerikalisme? Wellicht moeten we ook onszelf de vraag stellen: waar ben ikzelf nog klerikaal?
Heb je de ervaring dat jouw talent meetelt in de Kerk?
Van al de bedenkingen en vragen die in synodale gesprekken naar boven komen, krijgt coördinator Geert De Cubber graag een kort verslagje (geert.decubber@bisdomgent.be). Hij verzamelt alles in een ontwerpverslag dat op 15 juni wordt voorgelegd aan de werkgroep en nadien doorgegeven wordt aan de bisschoppenconferentie. Op die vergadering zal ook besproken worden hoe een pastorale raad best kan functioneren als instrument in een voortgaand synodaal proces in ons bisdom.
Tot slot: een prachtige metafoor voor synodaliteit
In de vergadering dook nog een prachtige metafoor op om ‘synodaliteit’ te verbeelden.
Het is als een vlucht wilde ganzen. De ganzen kunnen heel lang doorgaan omdat telkens een andere gans de leiding neemt. Ze wisselen elkaar vlot af. Ze vertrouwen op elkaar omdat ze weten dat elke gans hetzelfde innerlijk kompas heeft. De richting is gegeven.
Bisschop Lode voegde er nog aan toe dat boven de abdij van Orval die in een vallei ligt, zo’n vlucht wel eens helemaal het noorden kwijt raakt. Het is dan even chaos. De ganzen buitelen met veel lawaai over elkaar. Tot ze weer een goede luchtlaag vinden waarop ze kunnen vliegen.
Ze weten zich dan als het ware weer gedragen door de Geest die hen vooruit stuwt.