Het plan was om de eerste maanden na zijn bisschopswijding op 23 februari 2020 alle tien dekenaten te bezoeken. Lokeren lukte nog net en toen kwam de lockdown.... De andere bezoeken werden uitgesteld tot in het najaar. Zottegem kon nog net en toen kwam... Opnieuw uitstel. Maar uitstel is geen afstel...
Bedoeling
De bedoeling van de dekenale bezoeken ligt voor de hand: het dekenaat en de parochies leren kennen, dit wil zeggen, de mensen die er als vrijgestelde of lid van de parochieploeg geëngageerd zijn. Tot vier keer toe is in de loop van de maanden en dagen die vooraf gingen het programma voor het Zottegemse bezoek aangepast. Aanvankelijk was het de bedoeling diaconale projecten te bezoeken, samen te eten, de vier parochieploegen samen te brengen en met een nog grotere groep de vespers te bidden. De corona-maatregelen hebben het programma telkens verder versoberd. Uiteindelijk zijn bisschop, vicaris Albert, deken Hans en begeleider Dieter per auto in de vier parochies de parochieploegen, of een delegatie ervan, gaan bezoeken.
Maar terecht merkte bisschop Lode op dat samenkomen in kleinere groepen die dag gesprekken heeft mogelijk gemaakt die anders allicht niet hadden plaatsgevonden.
Achtereenvolgens en gespreid over een lange dag – van 10u tot 22u – kwamen de parochies in Brakel-Lierde, Zottegem, Geraardsbergen en Herzele-Houtem aan bod. Ter plekke was er ruim de tijd voor kennismaking, voorstelling van de parochie en van enkele pastorale projecten en natuurlijk ook voor gesprek.
Zorg voor jongeren
De ontvangst was hartelijk en werd enkele keren zelfs opgeluisterd door de kerkklokken. Zorgen en vreugdes werden uitgesproken. In Brakel-Lierde ging het onder meer over jongeren en de Kerk. Hoe leren jonge mensen vandaag het geloof kennen? Gaan we er niet te veel van uit dat dit heel klassiek via de school en de zondagseucharistie verloopt? De bisschop legde er zijn ervaring naast als monnik in Orval en medeorganisator van initiatieven voor jonge mensen en gezinnen in de abdij.
Jongeren, stelde de bisschop, worden uiteindelijk geraakt door authentiek geloof.
Hij pleitte er ook voor om tijdig in te zetten op een goed digitaal aanbod en de mogelijkheden van de nieuwe media niet enkel te sparen tot wanneer het echt niet anders kan, omwille van een lockdown bijvoorbeeld.
Initiatie en diaconie
In Zottegem werd naast de parochie ook het dekenaat als geheel voorgesteld. Hier ging het gesprek onder meer over de initiatiesacramenten en de catechese. De vele energie die hier naartoe gaat, lijkt op langere termijn niet erg veel ‘op te leveren’. Betrekken we de ouders genoeg? Het ging er ook over de toenemende armoede in de lokale gemeenschap. Welke perspectieven zijn er op dit punt vanuit de nieuwe encycliek Fratelli Tutti en de hele sociale leer van de Kerk? Een prachtig diaconaal project werd voorgesteld vanuit de vzw ‘Welzijswerk Ommekaar en Lichtpunt’, waar een grote groep vrijwilligers kwetsbare gezinnen ondersteunt met voedselpakketten en ook de verkoop van tweedehandsspullen organiseert.
Ook in deze context klonk het alarmerend: voor 80 Zottegemse gezinnen, die hulp zouden kunnen gebruiken, is er om praktische redenen nu geen aanbod.
Zoeken naar eenheid
Eenzelfde diakonale bewogenheid in de Geraardsbergse Bartholomeusparochie. Hier wordt ook alvast werk gemaakt van een digitaal vormselaanbod. Helemaal digitaal is het gelukkig niet, want de vormelingen worden met een doe-opdracht uitgenodigd tot een bezoekje aan de lokale kerk. Missionaire initiatieven hier zijn ‘catechese op zondag’, het Taizégebed, de Pinksterwake, de jokri-werking, Godly play.
Grootste zorg is hoe de centrale parochiekerk op korte termijn de plek kan worden waar christenen van de vijftien andere kerkplekken aansluiting vinden. Wat is daartoe nodig?
Zoeken naar eenheid is ook de drijfveer bij de nog jonge parochieploeg van de Livinusparochie in Herzele-Houtem. Die eenheid groeit niet vanzelf, maar enkele betekenisvolle stappen zijn alvast gezet: een fel verminderd aanbod in de zondagsliturgie, met zo kansen tot meer elan op twee plekken, een eerste communietraject, dopen in de zondagseucharistie, een deugddoend groot feest – vóór corona natuurlijk – voor alle vrijwilligers, vier werkgroepen die getrokken worden door leden van de ploeg. Net als in Brakel-Lierde kwam het gesprek hier op jongeren.
Het is niet evident in een parochie twee snelheden te combineren: de grootste groep zijn de oudere generaties, maar jonge mensen vragen een wendbaarder gemeenschap, een andere aanpak ook.
Is het een uit te houden spreidstand? Is het opportuun aan de oprichting van een jokri-werking te denken om zo de kloof enigszins te dichten?
Niet onze zaak
Aan het einde van de dag werden de gedachten niet minder diep.
De toekomst van de Kerk is niet onze zaak, werd er gezegd. Die gedachte maakt innerlijke vrij.
Ze geeft de energie die we nodig hebben om authentiek te zijn.
‘Het is bijzonder om zien hoe het leven zijn weg zoekt. Dat heb ik vandaag gezien, op vier plekken en telkens op een andere wijze’, zo bracht de bisschop zijn dankbaarheid over die dag onder woorden.
Dieter Van Belle (dekenaal begeleider)
