-
Ter inleiding
Het Jubeljaar 2025 zal gevierd worden met als thema: ‘Pelgrims van hoop’.
Het verlangen is dat het een jaar mag zijn waarin het geloof hoop wekt bij velen in Kerk en samenleving. In een wereld getekend door polarisatie en angst vanwege oorlogen, klimaat-verandering en vluchtelingenstromen, wil dit jaar de aandacht richten op God en mensen hoop geven.
Op het feest van Ons-Heer-Hemelvaart, 9 mei 2024, verscheen de bul of brief die het jubileumjaar afkondigde: Spes non confundit, De hoop stelt niet teleur. De titel geeft de lezers ook een wens mee: “Aan allen die deze brief zullen lezen: moge hoop uw hart vervullen”. Tegenover ontmoedigende conflicten en verlammende zorgen staat het geloof in de liefde van God. “Wat zal ons scheiden van de liefde van Christus? Tegenspoed, ellende of vervolging, honger of armoede, gevaar of het zwaard? Niets zal ons scheiden van de liefde van God (Rom 8, 35.39).”
De brief is de moeite van het lezen waard en geeft soms heel concrete wegen aan die we kunnen bewandelen. Als we vandaag hoop willen geven aan mensen, onderstreept paus Franciscus de zorg voor de armen en de zorg voor de natuur.
De armen mogen we niet vergeten, wat we ook doen. In dit jaar zijn we geroepen om tastbare tekenen van hoop te zijn voor wie in moeilijke omstandigheden leeft.
Hij nodigt ons uit om met nieuwe ogen naar de natuur te kijken en het wonder van de schepping te zien. Tegenover de snelheid en de onmiddellijkheid van de huidige wereld en het internet leert de natuur ons de waarde van het geduld. Het geduld is ook een gave van de Geest die iedereen kan ontvangen. Het zal ons genezen van de snelheid en het ongeduld van het internet en de instantcultuur. Het zal ons deugd doen en helpen ontdekken dat God geduld heeft met ons (zie Spes non confundit, nr. 4).
Paus Franciscus nodigt ons uit om oog te hebben voor het vele goede dat er aanwezig is in de wereld. Het verlangen naar het goede in het hart van de mens spreekt van het verlangen naar God en zijn reddende aanwezigheid. Daardoor kan het goede doorgroeien naar een teken van hoop. Tekenen van hoop zijn: vrede in de wereld, gezinnen die verlangen om leven te geven, de aandacht voor gevangenen[1], het samen op weg gaan met zieken, jongeren, migranten, ouderen, armen, het delen van bezit en rijkdom en de kwijtschelding van schuld aan de arme landen.
Over elke situatie van duisternis en wanhoop gaat het licht op van het kruis en de opstanding van Jezus Christus. Voor wie gelooft in de liefde van God is er hoop, ook over de dood heen: de hoop op bevrijding en verlossing voor al wat leeft en is, de hoop op de vervulling van de belofte die ons thuisbrengt in Gods heerlijke leven, de hoop die niet teleurstelt.
-
De dynamiek van het Jubeljaar in ons bisdom
In het jaar van de hoop willen we opnieuw dekenale geloofsavonden organiseren voor alle dragers van de pastoraal. Met catechisten en teams van de pastorale eenheid willen we zoeken hoe we daar ook jongeren en ouders van vormelingen en eerstecommunicanten die meer willen en die met onze gemeenschappen op weg gaan, kunnen uitnodigen en verwelkomen. Ook op deze doelgroep willen we mikken.
De medewerkers van de vicariaten en diensten van het bisdom willen daarom met de dekenale ploegen en mensen van ter plaatse op zoek gaan naar een format dat ook jonge mensen kan aantrekken en dat hopelijk hoop geeft. Twee elementen lijken ons op dit ogenblik belangrijk: komen tot verbinding en onderling gesprek tussen aanwezigen die dat verlangen – cf. het voorbeeld van de Alpha-cursus. Medewerkers van de diensten en vicariaten willen er graag met de dekenale ploeg over spreken en de invulling en uitwerking van de avond (of dat moment) mee ondersteunen.
In continuïteit met vorig werkjaar willen we verder de banden aanhalen met het onderwijs. Een belangrijke afspraak met het oog op het smeden van banden tussen parochies en onderwijs, tussen catechisten, jongerenbegeleiders en leerkrachten is de ontmoetingsdag ‘Receive... Send forward’. Die vindt plaats op zaterdag 9 november 2024 - dit jaar dus - in het PCS van 9:30 tot 15:00 voor: leerkrachten lager onderwijs, leermeesters godsdienst, godsdienst-leerkrachten secundair onderwijs, catechisten voor vormsel en eerste communie, jongerenbegeleiders van plussers en misdienaars. Rick Timmermans van het Platform ignatiaanse spiritualiteit en hoofdredacteur van Ignis, het webmagazine van de Nederlandstalige jezuïeten, zal met de aanwezigen stilstaan bij de vraag hoe je getuigend kan spreken bij jongeren, in klas of catechese of waar ook. Daar kan een fundament worden gelegd voor verdere samenwerking.
De samenwerking met het onderwijs – met hen delen we de zorg voor kinderen, jongeren (en dus ook jonge gezinnen) – krijgt een hoogtepunt in september 2025. Dan organiseren we een Festival van de hoop als startmoment voor het bisdom, heel het katholiek onderwijs en voor allen die, in welk net ook, rooms-katholiek godsdienstonderricht geven.
De hoop is dat de relaties die er zijn opgebouwd met catechisten en ouders in de eerste helft van het Jubeljaar ook een weerslag zullen hebben op de ontmoetingen met de ouders van vormelingen een eerstecommunicanten die zich aandienen in het najaar van 2025. Tijdens infoavonden of ouderavonden kan dan een boodschap van hoop klinken dankzij die ervaringen van gemeenschap in de Geest en dankzij het geloof in Jezus Christus en de ontmoeting met Hem.
De dynamiek van het Jubeljaar groeit naar een hoogtepunt met het Vredeslicht tijdens de Advent 2025. Het vredeslicht willen we uitdragen naar alle parochies en scholen en vele andere plaatsen en mensen met wie we verbonden zijn.
Er is nog een verlangen dat bij sommigen leeft en dat diepe wortels heeft in de bedoeling van een Jubeljaar.
Jongeren, jongvolwassenen en vele anderen willen we gedurende het jaar ook persoonlijk ontmoeten in gesprekken waarin zij zichzelf kunnen uitdrukken: wat hen bezighoudt, wat hen blij maakt of zorgen baart, wat hen hoop geeft of doet wanhopen. We kunnen leren hoe we in die momenten ook vergeving kunnen toezeggen en verwijzen naar het ‘sacrament van verzoening’. Vorming van pastores in deze is nodig (zie Spes non confundit, nr. 5 en 23).
Elke mens draagt in zich de hoop en het verlangen naar een vernieuwing van zijn/ haar leven. Christenen zijn geroepen om mensen van hoop te zijn en hoop te geven aan de mensen rondom hen. Het Jubeljaar ‘Pelgrims van hoop’ wil ons daarbij helpen.
Tegelijk is het nodig dat wij samen een ‘weg’ gaan, gemarkeerd door enkele sterke momenten die hoop geven. Vandaar het volgende jaarprogramma. Maar meteen voegen we eraan toe dat we rekening dienen te houden met onze beperkte mogelijkheden.
-
Overzicht van enkele belangrijke afspraken in het najaar 2024 en het Jubeljaar 2025
- Pausbezoek aan ons land: van vrijdag 27 tot zondag 29 september
Zaterdag 28 september: ontmoeting met pastores en pastorale medewerkers
Zondag 29 september: eucharistieviering in Koekelberg voor alle gelovigen. We mikken op een talrijke opkomst vanuit ons bisdom. Dat is een teken van hoop op zich.
Jongerenpastoraal organiseert vanaf zaterdag een ontmoeting voor jongeren uit heel het land.
De hoop is dat het Pausbezoek een opmaat wordt voor het Jubeljaar in ons bisdom.
- Ontmoetingsdag ‘Receive...Send forward’ op zaterdag 9 november 2024
Deze dag vindt plaats in het PCS, van 9:30 tot 15:00. Voor meer uitleg: zie hierboven.
- Theologische studienamiddag over de hoop op donderdag 21 november 2024
Bart Benats, priester van ons bisdom en docent aan het Johannes XXIII-seminarie te Leuven, zal ons inleiden in het thema.
Doelgroep: alle pastores en diocesane, pastorale medewerkers.
- Lokale viering Wereldjongerendag te Hasselt op Christus Koning zat. 23 november 2024
Het feestelijk moment loopt van 16:30 tot 20:30. Doelgroep: jongeren vanaf 16 jaar.
Ontmoeting in geloof en vriendschap, met een eucharistie in de kathedraal, met getuigenissen en versterking van de innerlijke mens.
- Opening Jubeljaar door paus Franciscus in de Kerstnacht van 24 op 25 december 2024
We spreken erover in alle kerstvieringen.
- Opening Jubeljaar in ons bisdom op zondag 29 december 2024
Bisschop Patrick gaat voor in een viering die het Jubeljaar voor ons opent (zie Spes non confundit, nr. 6).
- Dekenale geloofsavonden in het voorjaar 2025, bij voorkeur in de Veertigdagentijd
Geloofsavond over de christelijke hoop in elk dekenaat.
Er is de vraag naar een duidelijk en aantrekkelijk format, vanaf het begin helder gecommuniceerd.
Naast de getuigenissen van mensen ter plaatse is er de suggestie gebruik te maken van kwaliteitsvolle filmpjes met een getuigende kracht.
Doelgroep: medewerkers en dragers van de pastoraal van de verschillende domeinen in het dekenaat, onder wie de catechisten, de coördinatoren verkondiging en catechese;
ouders van vormelingen en eerstecommunicanten die openstaan voor verdieping.
We leggen zo snel mogelijk de datum per dekenaat vast, zodat de bisschop erbij kan zijn. Medewerkers van het bisdom zijn bereid om de inhoudelijke uitwerking ervan ter harte te nemen.
- Pelgrimage parochieassistenten (en echtgenoten) naar Rome van 23 tot 27 maart 2025
- Pelgrimstocht naar het graf van Sint-Servaas en de ‘Sterre der Zee’ op wo. 18 juni 2025
Als uitloper van de dekenale avonden gaan we als bisdom op bedevaart naar Maastricht.
Maria, de ‘Sterre der Zee’ wordt in Spes non confundit (nr. 24) uitdrukkelijk genoemd als een symbool van hoop: zij wijst ons de weg in woelige wateren en duisternis.
De tocht is een alternatief voor wie niet naar Rome reist tijdens het heilig jaar.
Doelgroep: heel veel mensen uit onze pastorale eenheden, dekenaten en heel het bisdom.
- Romebedevaart jongeren en misdienaars (en gezinnen?) van 21 juli tot 3 augustus 2025
De paus verwacht de misdienaars en jongeren in Rome van 28 juli tot 3 augustus. Jongerenpastoraal (Kamino) plant een Romebedevaart met voorprogramma - misschien ook voor de gezinnen - vanaf 21 juli. Een kans om gezinnen en jongeren te bereiken.
- Festival van de hoop in september 2025
De wereld van het onderwijs en de wereld van pastorale eenheden en andere kerkelijke realiteiten starten samen het nieuwe werkjaar. Dit kan een hoogtepunt worden van het Jubeljaar, een teken van hoop voor alle gelovigen, uitdrukking van onze gezamenlijke inzet voor kinderen, jongeren en hun gezinnen.
- Ouderavonden of ontmoetingsmomenten met de gezinnen van vormelingen en eerstecommunicanten in de pastorale eenheden in het najaar van 2025
Dit kan voorbereid worden in een samenwerking tussen medewerkers van het bisdom, catechisten en coördinatoren verkondiging en catechese. Vanuit de ervaringen van het Jubeljaar op dat ogenblik en met het Vredeslicht in het verschiet kunnen we gezinnen een boodschap van hoop brengen.
- Vredeslicht in de Advent van 2025
Het vredeslicht uit Bethlehem willen we naar het einde van het Jubeljaar als een hoogtepunt beleven met alle gelovigen van onze Kerk, met andere kerkgemeenschappen en religies. We gaan naar buiten en stellen een teken van hoop voor heel de samenleving.
- Tochten van hoop in de Advent van 2025
Tochten van hoop: het bezoek aan plekken waar armen welkom zijn en waar tegen armoede wordt gestreden. Dit kan misschien in elk dekenaat gebeuren. In Hasselt is er bijv. een ‘Tocht van hoop’ die al georganiseerd wordt. Het is belangrijk dat het eenvoudig blijft.
- Sluiting Jubeljaar in ons bisdom op zondag 28 december 2025
Bisschop Patrick zal het Jubeljaar afronden voor ons bisdom (zie Spes non confundit, nr. 6).
- Sluiting Jubeljaar door paus Franciscus in Rome op zondag 6 januari 2026, feest van de Openbaring van de Heer.
Tot slot
Nog twee dingen om in ons hart te prenten:
In 2025 vieren we de 1700ste verjaardag van het Concilie van Nicea. De christenen van die tijd hebben in een concilie en een synodaal proces uiting willen geven aan hun onderlinge eenheid in het geloof dat Jezus de Zoon van God is, even goddelijk als zijn Vader; door Hem hebben we de liefde van de Vader leren kennen. Dat geloof belijden we met alle christenen. Het Jubeljaar willen we beleven in grote eenheid met alle christenen. Met alle gedoopten willen we op weg gaan, synodaal, en samen vele tekenen van hoop ontdekken die getuigen van de aanwezigheid van God in deze wereld (zie Spes non confundit, nr. 18 en 20).
Tenslotte drukken we jullie met paus Franciscus op het hart:
Het is belangrijk dat wij in onze individuele pastorale contacten, maar ook vanuit onze gemeenschappen steeds opnieuw trachten naar buiten te trekken, naar nieuwe mensen met hun zorgen en met hun verlangen naar hoop. Wij kunnen dit vanuit de hoop die Christus in ons hart heeft gewekt en vanuit onze hoop op eeuwig leven.
Hasselt, 3 juli 2024
Mgr. Patrick Hoogmartens, bisschop van Hasselt,
en bisschoppelijk vicaris voor parochies en vorming Bart Coenegrachts
