Palliatieve sedatie in de stervensfase, is dat een zinvol einde? Een essay van arts en jezuïet Marc Desmet.
Palliatieve sedatie is een medische techniek waarbij het bewustzijn van een zieke die maar een aantal uren of dagen meer te leven heeft doelbewust verlaagd wordt. Dit gebeurt omwille van een weerbarstig lichamelijk of mentaal lijden, bijvoorbeeld storende onrust of kortademigheid die niet op een minder ingrijpende behandeling reageert. Vaak betekent dit dat de zieke continu diep slaapt. Dit gebeurt zo mogelijk met toestemming van de patiënt. Goede communicatie met zieke, naasten en zorgverleners is essentieel. Het gaat niet alleen om tellen (hoeveel slaapmedicatie is nodig?) maar vooral om ver-tellen (communicatie). Meer dan tien percent van alle overlijdens in België en Nederland gaan gepaard met palliatieve sedatie.
Ik zou het dan ook schroomvol willen hebben over de waarde van sederen en van waken.
Palliatieve sedatie wordt vaak in een negatief daglicht gesteld: ‘Het is trage euthanasie’, ‘Wat is de zin van die dagen en van het nutteloos wachten op de dood?’ De zieke lijdt misschien minder maar de omgeving, naasten en zorgverlener lijden misschien nog meer dan voorheen. Ik zou het dan ook schroomvol willen hebben over de waarde van sederen en van waken.
Waken bij een gesedeerde persoon is niet als waken bij een dode
Slapen is niet hetzelfde als dood zijn. Het is nog steeds een vorm van bewustzijn, anders bewust zijn, eerder dan totaal niet meer bewust zijn. Er is bovendien een heel nauwe band tussen slapen en bewust zijn. Zoals het geheugen ‘het vermogen is – paradoxaal genoeg – om dingen te vergeten’, zo is ons bewustzijn als het ware het ‘vermogen om te slapen’.
