Wat hebben de bankencrisis, Griekenland en de vluchtelingenkwestie met elkaar te maken? Ze werden en worden alle drie aangegrepen om de Europese Unie te beschuldigen van alles wat fout gaat. Hoewel Europa niet altijd even nauwgezet of doortastend is in zijn optreden, is een Europese aanpak voor elk van die uitdagingen – en voor vele andere – ruimschoots te verkiezen boven een versnipperde nationale aanpak.
Enkele decennia geleden was Europa een populair en wervend project. Iedereen was pro.
Hoe meer Europa hoe beter. Dat getuigde van een te onbekommerd optimisme. Het europessimisme dat vandaag door ons continent waait, is echter veel gevaarlijker. De EU krijgt veel onterechte verwijten. Vaak zijn het juist de Europese instellingen, met name parlement en commissie, die vooruitgang willen boeken in knellende kwesties, maar gaan lidstaten op de rem staan.
Europa als zondebok
Bovendien misbruiken veel nationale politici de Europese Unie als zondebok. Nadat ze eerst in de Europese Raad een bepaalde koers afspreken, gaan ze vervolgens in eigen land hevig tekeer tegen dat beleid. Ze beweren dan schaamteloos dat Europa ons allerlei regels oplegt, terwijl ze die zelf mee tot stand hebben gebracht.
Of nog erger, ze lappen in de praktijk alle afspraken aan hun laars. Kijk maar naar het onuitgevoerde akkoord over de spreiding van asielzoekers over alle lidstaten. Een dergelijke houding straalt natuurlijk af op de inwoners van die 28 landen, waardoor veel mensen steeds negatiever staan tegenover het Europese project.
Sommige lidstaten drijven gevaarlijk ver weg van de Europese droom.
Het vrije verkeer van mensen, diensten en goederen staat onder druk. De Britten organiseren een referendum over hun Europese lidmaatschap. Een aantal Oost-Europese landen is schaamteloos onsolidair in de vluchtelingenkwestie. Zelfs Nederland, ooit een van de kernlanden van de EU, is een eurosceptisch land geworden. En ook in België, traditioneel het meest pro-Europese land, groeit de weerstand.
Welvaart en welzijn op het hoogste punt
Nochtans is de Europese integratie globaal gezien een buitengewoon succesverhaal. We genieten al meer dan zeventig jaar van vrede en politieke stabiliteit. Onze welvaart en ons welzijn zitten op het hoogste punt dat ooit door de mensheid werd bereikt.
De lijst met concrete voordelen van de Europese Unie is eindeloos. Europa waakt over de veiligheid van ons voedsel met labels en traceersystemen. Er zijn regels voor eerlijke handelspraktijken. Op al onze aankopen krijgen we twee jaar garantie. Speelgoed moet voldoen aan de strengste veiligheidsnormen ter wereld. Mobiel telefoneren is een pak goedkoper geworden. We reizen zonder grenscontroles. Ons rijbewijs is geldig in de hele unie. We kunnen in heel Europa terecht voor medische hulpverlening. Overal kunnen we geld uit de muur halen of betalen met onze bankkaart. Met het Erasmusprogramma studeren miljoenen jongeren in het buitenland.
Kortzichte keuze
Nog meer voorbeelden? Werknemers hebben recht op betaalde vakantie en op zwangerschapsrust. Wie in het buitenland van zijn oude dag geniet, behoudt zijn pensioenrechten. Europa staat borg voor schonere lucht en zuiverder drinkwater, beschermt planten en bedreigde diersoorten, verbiedt het gebruik van gevaarlijke pesticiden en chemische stoffen en beschermt de bodemkwaliteit. Energielabels helpen ons kiezen voor de meest milieuvriendelijke toestellen.
Willen we dat alles zomaar te grabbel gooien? Dat steeds meer politici zich afzetten tegen de Europese integratie, is een kortzichtige keuze waarvoor we een zware prijs dreigen te betalen. Als burgers zeggen we best nee tegen dat gevaarlijke spel. De grote uitdagingen van deze tijd – zoals werkgelegenheid, klimaat, migratie of terreur – kunnen we enkel het hoofd bieden met meer Europa, niet met minder.
Reacties
Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw.