Schaamte, hopeloosheid en angst voor wat er komt. Met die gevoelens krijgen slachtoffers van seksueel misbruik – van grensoverschrijdend gedrag tot verkrachting – vaak te kampen. Sommigen wachten dan ook jaren om een klacht in te dienen terwijl anderen daar nooit toe komen.
Hoe schrijnend sommige situaties zijn, bleek de afgelopen weken nog maar eens uit de nasleep van het tragische levenseinde van minister van Staat Steve Stevaert. We hebben het hier niet over zijn schuld of onschuld.
Het is niet aan ons daarover te oordelen en tot een proces komt het niet meer.
De omstandigheden waarin hij uit het leven stapte, waren dramatisch – ook voor het slachtoffer. Zij moet nu verder met de impact van de feiten leven, wat verreikende gevolgen kan hebben.
Meer dan honderd per dag
Uit onderzoek en statistische gegevens van de Vrouwenraad blijkt dat er in ons land jaarlijks zowat 43.000 verkrachtingen plaatsvinden. Dat zijn er meer dan honderd per dag. Schokkend, zonder meer.
Even onthutsend is dat slechts een op de tien slachtoffers daarvan aangifte doet. De drempel is voor velen te hoog. Heel wat slachtoffers zitten zodanig met zichzelf in de knoop dat ze niet naar de politie durven te stappen.
Anderen zien op tegen de ondervragingen over wat er zich precies heeft afgespeeld.
Nog anderen kunnen de confrontatie met de dader – vaak een (ex-)partner, familielid, vriend of buur – niet aan. Daarbij komt dat zowat de helft van de aangiften van verkrachting wordt geseponeerd, meestal omdat er onvoldoende bewijzen zijn, en dat het aantal daadwerkelijke veroordelingen zeer laag ligt. Ook daardoor haken slachtoffers af.
Meer hulp, snellere afhandeling
Om daar wat aan te doen, stelde staatssecretaris voor Gelijke Kansen Elke Sleurs (N-VA) een reeks nieuwe maatregelen voor waaronder meer hulpteams, betere psychologische bijstand, gespecialiseerde centra, doorgedreven opleidingen voor hulpverleners en nieuwe sensibilisatieacties en -campagnes. In een land met gemiddeld acht verkrachtingsklachten per dag is dat geen overbodige luxe.
Even belangrijk is evenwel dat het gerecht de aanklachten sneller afhandelt. Nu duurt het maanden of jaren voor een slachtoffer uitsluitsel krijgt over de vervolging van de dader. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) gaf eerder al te kennen zware gevallen van verkrachting strenger te willen bestraffen, bijvoorbeeld door vervroegde vrijlating uit te sluiten.
Meestal machtsmisbruik
Dat onze beleidsmakers een wettelijke opvolging geven aan de recente mediagetuigenissen over aanrandingen en verkrachtingen, is hoopvol. Ongeacht of het geweld in de familie, op het werk, in een vrijetijdsclub of in de Kerk gebeurt, bijna altijd gaat het om machtsmisbruik ten opzichte van zwakkeren – vaak vrouwen en kinderen.
Hedendaagse vrouwen mogen dan wel mondiger zijn dan vroeger en het normbesef inzake grensoverschrijdend gedrag mag dan zijn toegenomen, vrouwen blijven al te vaak het slachtoffer van schunnige toespelingen, handtastelijkheden, seksuele intimidatie, aanrandingen en verkrachtingen.
Dat machtsmisbruik en seksueel geweld van alle tijden zijn, is geen excuus.
Waar mensen samenleven, horen fatsoen en respect. Een noodzakelijke voorwaarde daartoe is dat ieders lichamelijke en psychische integriteit wordt gevrijwaard.
Diepgewortelde vooroordelen
Dat er nog werk aan de winkel is, bleek uit het Facebookbericht waarin de decaan van de faculteit psychologie en educatiewetenschappen (jawel) van de Vrije Universiteit Brussel, uithaalde naar de vrouw die Steve Stevaert aanklaagde.
Voor een verkrachting ga je onmiddellijk bij de politie, of desnoods de dag nadien. Niet drie jaar later, schreef hij. Na alles wat we de afgelopen jaren te horen kregen, onder meer van slachtoffers van seksueel misbruik in de Kerk, is het hemeltergend dat een hoogleraar dergelijke onzin uitkraamt en verkrachting op die manier banaliseert. Het illustreert hoe diep de vooroordelen over seksueel geweld niet alleen in de onderklasse van de samenleving, maar ook in de zogeheten artistieke en academische milieus zijn ingeworteld.
Reacties
Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw.