Hanne Jacobs (30) studeerde theologie aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven. Sinds 2013 combineert ze een deeltijdse opdracht (60 %) als leerkracht godsdienst in het Sint-Jan-Berchmanscollege in Mol met een deeltijdse opdracht (40 %) als katholiek aalmoezenier in de Gemeenschapsinstelling De Kempen in datzelfde Mol. De instelling telt 2 campussen: De Markt, met 52 jongens en 28 meisjes tussen 12 en 18 jaar, en De Hutten, met 42 jongens. Samen goed dus voor 122 jongeren, verdeeld in 14 leefgroepen, die door ca. 320 personeelslui begeleid worden. De jongeren verblijven er gemiddeld tussen de 3,5 en 4,5 maanden. Het langste verblijf duurde 2,5 jaar.
Passie
Tijdens mijn opleiding in Leuven heb ik stage gelopen bij de katholieke aalmoezenier in de gevangenis van Merksplas, antwoordt Hanne op de vraag naar haar motivatie voor haar aalmoezenierschap in Mol. Daar ontdekte ik een passie voor gedetineerden: mensen die van hun vrijheid – en nog veel meer – worden beroofd omdat ze een fout gemaakt hebben of het rechte pad hebben verlaten. Het is ook die passie die me geïnspireerd heeft deeltijds in het onderwijs te blijven en deeltijds als aalmoezenier aan de slag te gaan.
Gesprekken
Elke dinsdag en donderdag, telkens van 14 tot 22 uur, ben ik in Mol aan het werk. Dat zijn voornamelijk individuele gesprekken die de jongens en meisjes meestal vooraf hebben aangevraagd, legt Hanne uit. Op woensdag ben ik er ook voor groepsgesprekken met maximum vijf jongeren. In de mate van het mogelijke ben ik graag aanwezig bij het onthaalgesprek van een nieuweling. Dat is eerste contact is vaak erg ingrijpend en helpt in de uitbouw van een band met de jongere. Op alle kerkelijke feestdagen, zoals straks met Kerstmis, ben ik in de instelling. Ik bezoek dan de jongens en meisjes die niet huis kunnen of mogen en breng dan een kaartje of geschenkje voor hen mee. Waarover we dan spreken? Over hun persoonlijke leven binnen en buiten de instelling, de relatie met hun ouders, hun vriendje of vriendinnetje … Maar er zijn ook echte geloofsgesprekken. Soms wordt hun interesse gewekt door de manier waarop onze moslimjongeren met hun geloof omgaan. Het zal je niet verbazen dat ik in de ramadan nogal wat vragen krijg over wat katholieken doen in de vastentijd. Veel vragen gaan ook over bidden of over de Bijbel. Soms bidden we samen of nemen ze Bijbel mee om op hun kamertje in te lezen. Sommigen vragen of ze hun Bijbel mogen meenemen als ze naar huis mogen of naar een andere instelling verhuizen.
De meest gestelde vraag is: ‘Wat vindt God van wat is misdaan heb?’ Jongeren zijn vaak erg streng voor zichzelf. Als ik hen dan uitleg dat vergeving centraal staat in het christendom, zijn ze verrast. Het geeft hen kracht om verder te kunnen. Hanne Jacobs
Unieke positie
Als aalmoezenier neem ik een unieke positie in de instelling in, onderstreept Hanne. De jongeren hier zijn niet verplicht om te kiezen voor een katholiek aalmoezenier of een moslim- of vrijzinnig consulent. Die vrijwilligheid is wezenlijk voor hun motivatie en maakt een groot verschil uit in hun relatie met mij. Als aalmoezenier maak ik geen deel van de equipe van opvoeders, psychologen, leerkrachten noch tot het kader of het logistieke personeel. Ik deel met hen een zekere machteloosheid: zij weten dat ik geen badge heb om hun kamer te openen of dat ik niet kan bellen naar een jeugdrechter. En het belangrijkste: ik schrijf geen verslag hé, zoals bijna alle anderen hier in huis.
In hun wereld, waarin zo goed als alles gerapporteerd wordt, kan het echt deugd doen om hun hart eens te kunnen luchten. Hanne Jacobs
Onze gesprekken spitsen zich daardoor doorgaans vrij snel toe op de essentie. En dat schept een band. Ze weten dat ik een beroepsgeheim heb en dat alles wat gezegd wordt in principe tussen ons blijft. Alleen als een derde persoon gevaar zou lopen, mag ik informatie doorgeven. En dat gebeurt zelden of nooit.
Ik hou van die unieke middenpositie: bij de jongeren laat ik de stem van de opvoeders klinken, bij de opvoeders kan ik de stem van de jongeren laten horen. Hanne Jacobs
Samenwerking met moslimcollega
Hanne Jacobs is zeer te spreken over de samenwerking met haar moslimcollega Mohamed Oumansour. We stellen ons samen voor in de onthaalbrochure die elke jongere die hier binnenkomt krijgt en we overleggen met elkaar over de opmaak van ons jaarplan. Minstens twee keer per jaar organiseren we een gemeenschappelijke activiteit. Vaak is dat rond de ramadan voor de moslims of de veertigdagentijd voor ons katholieken of rond een thema: universele waarden als solidariteit, respect bv. We focussen op de gemeenschappelijke elementen, maar altijd met behoud van onze katholieke en islamitische identiteit.