Hoe zeer componisten en muzikanten zich tweeduizend jaar lang zouden laten inspireren door de Bijbel, en hoe cruciaal de Schepping ook was, niet zó veel componisten of zangers lieten zich er door inspireren. Maak in deze aflevering kennis met:
- ‘Die Schöpfung’, Joseph Haydn
- ‘La création du monde’, Darius Milhaud
- ‘From Genesis to Revelation’, Genesis
- ‘De schepping’, Willem Vermandere
- ‘And God created Great Whales’, Alan Hovhaness
‘Die Schöpfung’, Joseph Haydn: het meesterwerk
Pas op zijn 65ste voltooide Joseph Haydn (1732-1809) Die Schöpfung, volgens velen één van zijn beste werken. De inspiratie voor zo’n grootschalig werk vond hij in Londen, waar hij onder de indruk raakte van de krachtige oratoria van G.F. Händel. Het was ook in Londen dat zijn impresario hem een tekst voorlegde over de Schepping, die nota bene door Händel was afgewezen. Haydn ging er wel mee aan de slag, en liet een bevriende amateurdichter de tekst herwerken.
Voor Haydn was de compositie op zich een religieuze beleving. Zo schreef hij aan zijn uitgever: Ik was nimmer zo devoot als tijdens het werk aan De Schepping. Ik viel elke dag op mijn knieën en bad tot God om me de kracht te geven het werk te voltooien.
De tekst put uit het boek Genesis, maar ook uit de Psalmen (19, 104, 145 en 148) en het gedicht Paradise Lost van John Milton uit de 17de eeuw.
Die Schöpfung valt uiteen in drie delen:
- het eerste deel (nr. 1-13) behandelt vier scheppingsdagen: de schepping van hemel, aarde en licht (dag 1), het scheiden van de wateren (dag 2), de schepping van land, zee en planten (dag 3) en het verschijnen van zon, maan en sterren (dag 4).
- in het tweede deel (nr. 14-28) worden de vogels en vissen geschapen (dag 5), en de dieren en de mens (dag 6).
- in het derde deel ontwaken Adam en Eva (nr. 29-34).
Luister hieronder naar het slotkoor van het eerste deel: Die Himmel erzählen die Ehre Gottes.