Bizarre Bijbel #10 ~ Moordlustige berinnen | Kerknet
Overslaan en naar de inhoud gaan

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
kerknet
  • Hulp
  • Startpagina portaal
  • Mijn parochie
  • Aanmelden of registreren
Menu
  • Startpagina
  • Kerk
  • Nieuws
  • Vieringen
  • Shop
  • Zoeken
Kerknet-redactie

Kerknet-redactie

  • Startpagina
  • Contacten
  • Formulieren
  • Zoeken
  • Meer
    • Formulieren
    • Zoeken
    • Nieuws Kerknet-academie Kerknet-shop Medewerkers Suggesties Microsite op Kerknet
      Starten op KerknetOndersteuning beheerders
      Privacy
Postduif met Thorarol. Ontdek de reeks 'Bizarre Bijbel' met onbekende Bijbelverhalen uit het Oude Testament. © Penelope Deltour

Bizarre Bijbel #10 ~ Moordlustige berinnen

Lieve Wouters

Lieve Wouters

icon-icon-artikel
Gepubliceerd op donderdag 15 augustus 2019 - 9:35
Afdrukken
Kleine, soms ronduit bizarre verhalen in de Bijbel doen menig lezer de wenkbrauwen fronsen. Vandaag: berinnen verslinden 42 vervelende jochies.

2 Koningen 2,23-24 ~ Beren doden 42 kinderen

Van Jericho ging Elisa naar Betel. Toen hij naar de stad omhoog liep, rende een troep kinderen op hem af die hem uitlachten en schreeuwden: ‘Kaalkop, kaalkop! Zet ‘m op, zet ‘m op!’ Elisa keek om, en toen hij de kinderen zag, vervloekte hij ze in de naam van de HEER. Meteen kwamen er twee berinnen uit het bos, die 42 van de kinderen verscheurden.

Oesje, gruwelijk verhaal. Moet dat nu echt in de Bijbel staan?

Hans Ausloos • Tja, dat is de spontane reactie van veel mensen. Maar het helpt om dit verhaal in zijn context te plaatsen, de betekenis van de woorden in het Hebreeuws te kennen en het juiste literaire genre te herkennen.

Leg uit, alsjeblief.

Eerst de context.

De grote profeet Elia is in het eerste hoofdstuk van het tweede boek Koningen ten hemel opgenomen. Met zijn mantel heeft hij Elisa aangeduid als zijn opvolger. Nu zien we Elisa bij het begin van zijn optreden. Hij komt aan in Betel. De naam van die stad deed destijds bij iedere Judeeër meteen een belletje rinkelen: stad van verderf. De koning had er een afgodendienst opgericht.

Elisa was vertrokken in Jericho, waar hij erkend was als profeet. Maar hoe zal Betel reageren? En hoe zal Elisa zich hier kunnen bewijzen?

In het Nederlands staat het woord kinderen. Maar de gebruikte term zou je evengoed kunnen vertalen als hangjongeren. Koning Salomon noemde zich met hetzelfde woord ook een kleine jongen. Het hangt dus maar van de interpretatie af hoe je het precies vertaalt.

Kinderen of hangjongeren, de vergelding is toch buiten proportie.

Laten we eerst nog eens verder kijken naar de betekenis van de woorden.

Kaalkop, roepen de jongens. Het lijkt misschien onschuldig, maar je moet weten dat Elisa’s voorganger Elia een weelderige haardos had.

In het Nederlands lezen we dat Elia een harige mantel had, maar eigenlijk staat er dat hij erg behaard was! 

Als de jongens kaalkop zeggen, laten ze verstaan dat Elisa maar klein bier is tegenover Elia. Dat wordt versterkt door de uitdaging: Ga op! (Beter dan: zet ‘m op!) Opgaan, is namelijk wat Elia net gedaan heeft. De grote profeet is volgens de overlevering niet gestorven maar ten hemel opgegaan. Doe het hem maar eens na, zo wordt Elisa uitgedaagd.

En wat doet Elisa? De gastjes vervloeken.

Beren vormen samen met leeuwen een theologisch motief. Deze dieren worden literair gebruikt om Gods oordeel uit te voeren. In dit geval zijn het er 2. Voor de eveneens tweevoudige scheldpartij. Ook het getal 42 is niet toevallig. Het roept een reactie op tegen het noordrijk, waarvan Betel een van de belangrijkste steden was.

Dus die kinderen zijn helemaal niet door berinnen verslonden?

Nee, je hoeft dit verhaal niet historisch te lezen. Ook ons Godsbeeld moeten we er niet door laten bepalen.

Dit is gewoon een verhaal dat dient als legitimatie van Elisa.

Waar Elia op de Karmel zijn macht toonde door de profeten van Baäl te doden, doet Elisa op zijn beurt in Betel. De opstellers van het verhaal wilden het Noordrijk op zijn plaats zetten en Elisa als waardige opvolger van Elia legitimeren.


Hans Ausloos is theoloog en professor Oude Testament aan de UC Louvain.

Waartoe een foute voorstelling van Bijbelverhalen kan leiden! In het eerste beeld zien we kinderen een gruwelijke dood sterven, aangemoedigd door Elisa. Het tweede beeld (uit een middeleeuws Frans manuscript) geeft context en toont geen kinderen. © RR

Gepubliceerd door

Kerknet-redactie

Meer

Artikel

Deel dit artikel

Share on Facebook
Share on Twitter
Share via Email

Lees meer

Bizarre Bijbel? Ontdek een reeks onbekende en vreemde Bijbelverhalen. © Penelope Deltour
readmore

Bizarre Bijbel #9 ~ Rechter Jefta tikje overmoedig

icon-icon-artikel
Bizarre Bijbel? Ontdek een reeks onbekende en vreemde Bijbelverhalen. © Penelope Deltour
readmore

Bizarre Bijbel #7 ~ Ziener Bileam en zijn veel slimmere ezelin

icon-icon-artikel
B van Baäl, de god die staat voor conformisme, onbezonnenheid en onderwerping. © Pieterjan Volckaert
readmore

Bijbel van A tot Z ~ Wie of wat is Baäl?

icon-icon-artikel

Reacties

Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw. 

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
© 2022 Kerk en Media vzw
Vacatures
Contact
Voorwaarden
YouTube
Twitter
Facebook