Zeven jaar lang volgde Chantal Leterme twee halve dagen per week schilderkunst aan de academie in Leuven. Een intensief traject, al relativeert ze dat zelf: ‘Ik ben altijd creatief geweest. Van zodra ik een beetje tijd kon vrij maken, zat ik te knutselen, tekenen of te schilderen. Ik vind dat gewoon fijn om te doen. Als is het ook vaak foeteren en wroeten, fouten maken en opnieuw proberen.’
‘Tot op vandaag ervaar ik tekorten: dingen die ik niet beheers en nog wil bijleren. Ik blijf verwonderd en nieuwsgierig. Daarom ben ik naar de academie gegaan.’
‘De eerste vijf jaar oefen je vooral in het schetsen, perspectief tekenen, kleuren mengen of licht en schaduw weergeven. De leraar bepaalt de onderwerpen. Pas in de twee specialisatiejaren krijg je de kans om een eigen thema uit te werken.’
En dat werd dus het verhaal uit Lucas 24: De leerlingen van Emmaüs.
In het kort: na Jezus’ overlijden gaan twee van zijn leerlingen op weg naar het dorp Emmaüs. Op hun weg vervoegt een man hen. Verdrietig vertellen ze hem over de profeet uit Nazareth, zijn kruisiging en het lege graf dat gevonden is. Pas wanneer ze ’s avonds samen eten en de man het brood breekt, herkennen ze in hem de verrezen Jezus.
Van Avondmaal naar Emmaüs
‘Eerst was ik van plan om Het Laatste Avondmaal te schilderen. Mijn leraar reageerde daar onverwacht positief op. Pas na een tijdje begon ik te beseffen wat dat zou inhouden. Dertien verschillende gezichten en lichaamshoudingen, waarbij ik ook vrouwen en verschillende huidskleuren wilde schilderen. Dat leek me een onmogelijke opdracht.’ Chantal zocht verder naar ideeën voor haar eindwerk en kwam terecht bij het verhaal van de leerlingen van Emmaüs. ‘Een verhaal met maar drie personen’, lacht ze.
Uiteindelijk maakte ze er iets volledig anders van. ‘Dat Bijbelverhaal is al vaker afgebeeld, meestal in een vrij letterlijke weergave: twee mensen onderweg, drie mensen aan een tafel. Ik bekijk het verhaal niet als een feit, maar benader het vanuit een theologische hoek. Lucas schreef zijn evangelie pas jaren na de gebeurtenissen. In die tijdsspanne zijn er waarschijnlijk elementen aangepast in al die verhalen: zaken toegevoegd of weggelaten om de boodschap te versterken.’
‘Ik stelde mij vooral de vraag: Waarom, Lucas, heb jij dat verhaal op die manier verteld?’
‘Pas op, ik stel het verhaal zelf niet in vraag. Ik was er niet bij en daarover bestaan geen historische bronnen. De reden waarom we dat verhaal vandaag nog altijd vertellen, dát intrigeert mij. De kans is groot dat de passage over de leerlingen uit Emmaüs gebruikt werd in een pedagogische context, om gelovigen duidelijk te maken waar je Jezus kan ontmoeten: in de ander, in de bijbel en in het breken en delen van het brood. Elementen die je in een eucharistieviering kunt vinden. Dat is de insteek van mijn schilderijen geworden.’