Journalisten bevragen paus Franciscus op regelmatige basis over holebiseksualiteit. Is dat een goede zaak?
Willy Bombeek: ‘Zeker, en het is vooral fijn dat de paus reageert met een positieve boodschap. Homoseksualiteit binnen de Kerk is nog steeds een delicaat thema en Franciscus is de eerste die er menselijk en zelfs ontwapenend over spreekt. In 2016, tijdens een interview op de terugweg van zijn bezoek aan Armenië, zei hij al dat de katholieke Kerk homoseksuele gelovigen respectvol en ontvangend moet benaderen. Aangezien hij niet alleen een kerkleider is, maar ook een wereldleider, is de invloed van dergelijke uitspraken groot. De houding van de paus in deze thematiek kadert voor mij ook in zijn aandacht voor mensen aan de rand. Homoseksuele gelovigen, en ook hun ouders, hadden lange tijd het gevoel dat ze zich in die rand bevonden, dat er voor hen geen plek was. Paus Franciscus maakte ruimte voor hen, ook bijvoorbeeld al in de exhortatie Amoris Laetitia uit 2016.’
De paus gaat deze keer ook uitdrukkelijk in tegen de criminalisering van homoseksualiteit. Is dat nieuw?
‘Het is de eerste keer dat hij het zo scherp stelt en dat hangt volgens mij samen met zijn bezoek aan Congo en Zuid-Sudan, eind deze week. In een aantal Afrikaanse landen is homoseksualiteit nog strafbaar, maar ook wordt godsdienst er misbruikt om haatcampagnes tegen homoseksuelen te motiveren. Paus Franciscus geeft hier het belangrijke signaal dat hij het net crimineel vindt om tot haat te drijven en om mensen te marginaliseren.
Hiermee beschermt de paus levens.
Dat wordt voor mij niet voldoende benadrukt.’
Toch bevestigt de paus dat homoseksualiteit ‘zonde’ is. Had hij anders kunnen antwoorden?
‘Persoonlijk ben ik natuurlijk niet gelukkig met het woord ‘zonde’.
In het westen concluderen we dan dat iemand iets fout doet en moet boeten.
Ik vermoed dat paus Franciscus ook worstelt met die bewoording, maar het is nu eenmaal in lijn met de catechismus en ook dit moeten we wellicht zien in de context van de reis naar Congo en Zuid-Sudan. Bij de huidige Belgische bisschoppen heb ik het begrip zonde, bijvoorbeeld bij het tot stand komen van de liturgie voor de zegening van holebirelaties vorig jaar, nooit horen vallen. En toen kardinaal De Kesel daar tijdens het ad-liminabezoek in november toelichting over gaf, heeft de paus de bisschoppen bemoedigd om die gastvrije weg verder in te slaan. Die aanvaarding blijft het belangrijkste.’
