Tijdens een uitvoering van Mozarts Requiem, aan het begin van het Lacrimosa, zie je wel eens gefluister: Dit zijn de laatste noten die Mozart schreef... Niet dat we dat horen. Net zoals je het nooit zal merken bij een boek dat een literatuurwetenschapper heeft voltooid op basis van nagelaten notities.
Bij beeldende kunst is het duidelijker. Daar is de onvoltooidheid een gapend gat, een amorf lichaam, een onbeantwoorde vraag. En hoewel eeuwen geleden tal van meesterwerken mee zijn (af)gemaakt door anoniem gebleven leerlingen, nog altijd zijn er tientallen werken van grootmeesters die uitblinken in onvoltooidheid.
De redenen zijn uiteenlopend. Ze illustreren de zoektocht van de kunstenaar, zijn worsteling met zijn opdrachtgever, het materiaal, het onderwerp, of zichzelf. Soms verrast de dood een kunstenaar met het penseel in de hand, soms is het een eigen keuze. Kunsthistoricus Nico Van Hout schrijft in Het onvoltooide schilderij: Er ontstaat in de vroege 19de eeuw twijfel over het bestaan van absolute meesterwerken.
Een onvoltooid schilderij waarin de kunstenaar de toeschouwer flarden van het sublieme laat zien, valt te verkiezen boven een voltooid maar verknoeid werk dat louter materie is geworden.
Zeven voorbeelden waarvan de - al dan niet bedoelde - onvoltooidheid een bijzondere dimensie biedt.
Reacties
Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw.