Analyse: klemtoon op naastenliefde
Of paus Franciscus het graag anders zou zien, weten we niet, maar de catechismus van de katholieke kerk stelt nog altijd dat homoseksuele handelingen "intrinsiek ongeordend" zijn.
Opvallend is dat de paus niet ingaat op die leerstelling, maar de klemtoon van de opwerping 'Ja, maar het is een zonde' meteen verlegt naar de naastenliefde. Paus Franciscus maakte van de handreiking naar de lgbtq-gemeenschap een kenmerk van zijn pontificaat. Hij gaf ook zijn steun aan een document van de Vlaamse bisschoppen om een viering van lgbtq-relaties in de kerk mogelijk te maken.
Het meest opvallend aan het lange interview van AP is dus niet de bevestiging van een oude leerstelligheid, maar wel de veroordeling van wetten die lgbtq stigmatiseren en criminaliseren. Dergelijke wetgeving noemt de paus heel duidelijk een onrecht, waartegen ook plaatselijke bisschoppen zich moeten verzetten in plaats van ze te steunen.
Nog in het interview: ‘Schaamte om seksueel misbruik’
AP ondervraagt paus Franciscus vervolgens over de zaak Marko Rupnik, een jezuïet en kunstenaar uit Slovenië die meerdere zusters manipuleerde en seksueel misbruikte. De Congregatie (nu Dicasterie) voor de Geloofsleer heeft de zaak verjaard verklaard (kindermisbruik daarentegen kan in het Vaticaan niet verjaren). ‘Maar dat betekent niet dat Rupnik niet vervolgd moet worden. Er zijn nog andere processen mogelijk, zoals het terugbrengen tot de lekenstaat.’
Of we van het Vaticaan niet meer transparantie mogen verwachten?, vraagt AP, verwijzend naar de Oost-Timorese kardinaal Belo, die nog maar onlangs veroordeeld werd voor kindermisbruik maar over wie het Vaticaan jarenlang het potje gedekt hield. Paus Franciscus: ‘Meer transparantie, dat is wat ik wil. En met transparantie komt iets heel moois, namelijk schaamte. Schaamte is een genade.
Ik heb liever een kerk die zich schaamt omdat ze haar zonden ontdekt, dan een schijnheilige kerk die ze verbergt en die dan ook niet vergeven kan worden.
Ook in het gesprek over seksueel misbruik ging de paus overigens in op het verschil tussen zonde en misdrijf. ‘Zonden kunnen worden vergeven, maar voor een misdaad moet je boeten. De misdaad moet hersteld worden.’
