Het was voor iedereen een verrassing toen paus Franciscus in mei aankondigde dat hij de toen 62-jarige Ghanees Richard Kuuia Baawobr tot kardinaal benoemde. De witte pater was zes jaar lang algemeen overste van de missionarissen van Afrika geweest, voor hij in zijn eigen geboortestreek in 2016 tot bisschop van Wa was benoemd. Paus Franciscus had naar verluidt nog ooit gegrapt dat hij hem wel bisschop moest maken om te vermijden dat de witte paters hem een tweede mandaat als algemeen overste toeschoven. Om maar te zeggen dat mgr. Baawobr gezien werd als een 'coming man’ voor de Kerk in Afrika.
Er was dan ook geen vuiltje aan de lucht toen ik deze zomer met mgr. Baawobr skypte voor een interview in Tertio.
Hartfalen
Bij het nalezen van een interview voor Tertio medio augustus liet mgr. Baawobr al eens horen dat hij zich niet zo goed voelde … Maar wie had verwacht dat hij bij aankomst voor het consistorie in Rome onmiddellijk gehospitaliseerd zou moeten worden en zijn eigen kardinaalscreatie op dokersbevel niet mocht bijwonen. De paus creëerde hem dan maar ‘in abstentia’ (Latijn: in afwezigheid) kardinaal. Improving, liet de kersverse kardinaal mij enkele weken later per WhatsApp weten. Het heeft helaas niet mogen zijn: gisterenavond werd mgr. Baawobr door de spoeddiensten van het generalaat van de missionarissen van Afrika in Rome opnieuw naar het ziekenhuis gebracht, waar zijn hartfalen hem fataal werd.
Wellicht heeft mgr. Baawobr zijn kardinaalsbaret nauwelijks gedragen.
Talenten
Richard Kuuia Baawobr was een uiterst bescheiden en minzaam man, maar grossierde wel in de missionaire, pastorale en theologische talenten. Hij deed zijn noviciaat in het Zwitserse Fribourg en haalde missiologische en theologische masterdiploma’s in Lyon en in Londen – deze laatste opleiding werd toen trouwens in samenwerking met de Leuvense theologiefaculteit opgezet. Hij was ook houder van een doctoraat in de bijbelse theologie. Hij diende als missionaris in de DR Congo en Tanzania, voor hij directeur werd van een vormingshuis voor witte paters in Toulouse en later eerste assistent van de generaal overste in Rome.
In 2010 werd hij de eerste Afrikaan aan het hoofd van de missionarissen van Afrika.
Coming man
Meteen na de aankondiging van zijn kardinaalscreatie was mgr. Kuuia Baawobr ook verkozen tot nieuwe voorzitter van het Symposium van Bisschoppenconferenties in Afrika en Madagaskar (SECAM). Dit geeft aan hoeveel de Kerk in Afrika van de jonge Ghanese kardinaal verwachtte. Mgr. Baawobr onderstreepte in het interview in Tertio het belang van het missionaire karakter van de Kerk, waar hij zelf ruime ervaring mee had. Een missionaire Kerk is een Kerk waar we elkaar wederzijds verrijken, zei hij toen. Dat betekent dat we allemaal veel te leren hebben van katholieken in andere culturen. Dat is ook zo voor de priesters, die steevast missionarissen moeten zijn. Het is niet omdat je priester bent, dat je in eender welke context kunt functioneren.
