#83 Slechts een ding doet pijn
Heer,
zoals de bloemen op een zomeravond hun parfum verspreiden,
zo wil ook ik me geven:
eenvoudig, stil en ongedwongen.
Niemand hoeft het te merken, zelfs ik niet.
Want wat men dan zou merken, bestaat niet echt.
Het is slechts een weerschijn van mijn ijdelheid, mijn gemakzuchtig en trots.
Zelf wil ik niets…
niet bidden of werken, niet spreken of zwijgen.
Het enige dat ik wil, is dit:
heel soepel – als een instrument –
in jouw handen liggen.
Ik wil alleen nog wat Gij wilt.
En mijn leven beschouw ik niet eens een offer.
Het is niet moeilijk of pijnlijk.
Slechts een ding doet pijn:
wanneer Gij er niet zijt.
Monika TIMAR
Monika Timar (1937-1962) was een erg getalenteerd meisje uit Hongarije. Op haar achttiende sloot ze zich aan bij een gemeenschap van jonge vrouwen, die clandestien wilden leven volgens de cisterciënzer-spiritualiteit. Tijdens de kerkvervolging van het sovjetregime, belandde de overste in de gevangenis. Monika werd als opvolgster verkozen. Ze is dan 23 jaar oud en combineert die verantwoordelijkheid met haar job als psychologe in een centrum voor gehandicapte kinderen.
Uit haar dagboek blijft haar sprankelend geloof en haar diepe verbondenheid met God te midden van loodzware zorgen voor haar gemeenschap. Ze sterft door geelzucht op de leeftijd van 25 jaar.
In : Monika TIMAR, Journal 1957-1962 (Collection Spiritualité), Paris, Éditions Nouvelle Cité, 1989, 188-189. Uit het Frans vertaald door bisschop Lode AERTS.
#82 Voor al uw kinderen steek ik een kaarsje aan
Goede God,
ik steek een kaarsje aan voor de kinderen van de wereld;
voor de kinderen die
in kolenmijnen moeten werken,
in naai-ateliers,
in de prostitutie;
voor kinderen die
mishandeld worden,
misbruikt worden,
geen bescherming krijgen.
Voor al uw kinderen steek ik een kaarsje aan
en bid U:
mag uw licht hen verwarmen,
troosten en hoop geven.
Ontferm U over hen.
Yvonne KEMINK
Na een hersenvliesontsteking ontwaakt Yvonne Kemink totaal onverwacht in een volstrekt onbekende wereld, waarin ze geen enkel geluid meer kan ontwaren. Om lotgenoten te helpen, richt ze in 1989 de Stichting Plots- en Laatdoven op, met veel zorg voor gebarentaal en liplezen.
Tweeëndertig jaar na haar hersenvliesontsteking planten de dokters bij Yvonne Kemink een spraakprocessor in, die ze met haar gehoorzenuw verbinden. Eindelijk kan ze haar eigen naam opnieuw horen uitspreken. Die wondere ervaring beschrijft ze in haar roman ‘Ik heb mijn naam terug’ (Brunssum, Uitgeverij Het Zuiden, 2008). Yvonne Kemink is verbonden aan de protestantse Kloosterkerk in Den Haag.
In: Marcel BARNARD, Margreet LIMBURG-KLOKKE, Louis VAN TONGEREN, Zeggen en zwijgen. Oecumenisch gebedenboek voor alledag, Zoetermeer, Meinema, 2005, 168.
#81 Leer ons samen te bidden
Almachtige, enige God,
Gij, Heer, ziet ons aan,
Gij brengt ons tezamen onder uw oog.
Gij zijt de Heer vol tedere erbarming,
Gij zijt volkomen onze God.
Leer ons samen te bidden.
Gij zijt de enige Leermeester van het gebed.
Gij zijt de eerste
en Gij trekt allen aan
die zich wenden tot U, tot U, tot U, tot U…
Christian DE CHERGÉ
Christian de Chergé (1937-1996) deed zijn legerdienst in de Franse kolonie van Algerije. Toen hij, in de woelige jaren voor de onafhankelijkheid, een keer werd beschimpt door Algerijnen, nam een zekere Mohammed het voor hem op. Maar ’s anderendaags werd deze moedige man dood teruggevonden. Christian heeft Mohammed, die zijn leven voor hem had gegeven, nooit vergeten. Hij werd trappistenmonnik en trok naar de kleine en kwetsbare gemeenschap in Tibhrine, om daar het leven met de arme Algerijnse bevolking te delen.
Zelfs wanneer er aanslagen kwamen tegen de buitenlanders, heeft hij met zijn moslimvrienden niet in de steek willen laten. Maar in 1996 sloeg het gevreesde noodlot toe. Christian werd met zijn medebroeders ontvoerd en vermoord. Het bovenstaand gebed is een dagboeknotitie van Christian de Chergé. Hij schreef het na een urenlang gebed in de nacht, tezamen met een moslim.
In: FRÈRE CHRISTIAN DE CHERGÈ, L’invincible espérance. Textes recueillis et présentés par Bruno CHENU, Paris, Bayard Éditions, 2010, 34. Uit het Frans vertaald door bisschop Lode AERTS
#80 Kom bij ons wonen
Vader,
bewaar de levenslust in mij.
Laat mij blijven juichen om U.
Verlos mij van heimwee en vermoeidheid, van somberheid en lusteloosheid.
Maak plaats voor verrukking,
voor openheid van hart,
voor al wat heilig en vriendschappelijk en ruimhartig is.
Doe mij direct een duik nemen in de bron van Liefde.
Zij is verborgen, maar ze bestaat weldegelijk.
Zij vraagt maar één ding:
dat ze levenskansen krijgt,
dat ze zich ontplooien mag,
dat ze overal binnenraakt, bij elke bezigheid.
Stoot de deur van ons hart wijd open,
want die staat vaak slechts op een kiertje.
Treed binnen in de kern van ons bestaan
en wees er thuis.
Kom ons bezoeken,
neem uw plaats in
en poets elke uithoek van ons hart!
Breek al de hengsels stuk,
zodat er niets verborgen voor U blijft.
Gij zijt de zon.
Hou bij ons de grote schoonmaak
zoals in de lente.
Kom bij ons wonen,
Het is uw huis, o Heer,
Gij zijt er thuis.
Kom toch,
kom gauw, gauw binnen!
Michael LONSDALE
Michael Lonsdale (1931-2020) was een beroemde Parijse acteur die in ruim 200 films meespeelde. Hij kon zich meesterlijk inleven in een schurkenrol, zoals in de James Bondfilm van Moonraker; maar even overtuigend vertolkte hij in Des hommes et des Dieux (2010) de rol van Frère Luc, de vermoorde trappistenbroeder die als dokter niet enkel de arme zieken van Tibhrine gratis verzorgde, maar ook de gekwetsten bij de guerillastrijders.
Op zijn veertigste, na de dood van zijn moeder en het verlies van een aantal goede vrienden, sloot Michael Lonsdale zich aan bij de Emmanuelgemeenschap. Om christen te zijn in het gewone leven vond hij inspiratie bij figuren zoals Thérèse de Lisieux en Charles de Foucault. Zelfs in het mondaine milieu van de grote filmsterren werd hij gerespecteerd om zijn eenvoud, zijn bescheidenheid en zijn geloof.
In : Michael LONSDALE, Oraisons (le souffle de l'Esprit), Arles, Actes Sud, 2019, 32. Uit het Frans vertaald door bisschop Lode AERTS.
#79 Waar ik uit eigen kracht begin, wil ik stoppen
Waar mijn liefde voor U ophoudt,
wil ik U toch nog beminnen.
Waar ik U niet meer wil,
wil ik toch nog naar U verlangen.
Waar ik uit eigen kracht begin,
wil ik stoppen;
en waar ikzelf ophoud,
zou ik eeuwig willen blijven.
Waar mijn voeten tegenstribbelen
om nog langer met mij op weg te gaan,
wil ik neer knielen.
En waar mijn handen het begeven,
daar wil ik ze vouwen.
Gertrud VON LEFORT
Gertrud von Lefort (1876-1971) stamde af van een adellijke familie. Ze studeerde evangelische theologie in Heidelberg.
Nog voor ze katholiek werd, gaf ze een bundel gedichten uit met als titel ‘Hymnen aan de kerk’. Het zijn dialogen tussen de ziel en God, die aan de mens een antwoord geeft door de stem van de kerkgemeenschap. In die teksten verlangt de menselijke ziel naar God.
Ze probeert zich te bevrijden uit de kluisters van een op zichzelf gerichte autonomie, zoals blijkt uit het gebed, dat deel uitmaakt van één der hymnen.
In: Gertrud VON LEFORT, Hymnen an die Kirche, V (Fragment), in: EADEM, Hymnen an die Kirche. Herausgegeben und mit einem Nachtwort versehen von Gundula HARAND, Würzburg, Echter Verlag, 2014, 17. Uit het Duits vertaald door bisschop Lode AERTS.
#78 Geef ons te zijn een weergave van uw liefde
Eeuwige,
geef ons te zijn
een weerschijn
van uw licht.
Geef ons te zijn
een echo
van uw stem.
Geef ons te zijn
een weergave
van uw liefde.
Hans RICHTER
Hans Richter (1933-2019) was werkzaam in Den Haag en spande zich bijzonder in voor de relaties met de oecumenische gemeenschap van Taizé. Hij gaf lezingen en publiceerde over mystiek en pleitte steeds voor de herontdekking van verstilling. In een moderne, drukke samenleving beschouwde hij stilte als een onmisbare “ruimte in de tijd” die zorgt voor openheid, aandacht en ontvankelijkheid.
In: Hans RICHTER, Voorbij het denken. Meditaties in de stilte, deel 3, z.p., Richterboeken, 2016, 10.
#77 Leer me zwijgen, Heer
Leer me zwijgen, Heer.
Laat me gewoon aanwezig zijn,
zonder iets te doen.
Leer me zwijgen, Heer.
Dan kan ik die wirwar van gedachten en plannen en zorgen
aan U toevertrouwen.
Leer me zwijgen, Heer,
om attent te worden voor uw aanwezigheid.
Leer me zwijgen, Heer,
om uw wonder werk in mij niet te dwarsbomen.
Leer me zwijgen, Heer.
Dan komt de tijd om stilletjes te zeggen:
“Spreek, Heer,
uw dienaar luistert”.
DE ZUSTERS VAN SAINT-JEAN-DE-BRAYE
De zusters van Saint-Jean-de-Braye vormen een religieuze gemeenschap dicht bij Orléans. Ze maken deel uit van de Benedictinessencongregatie van Onze Lieve Vrouw van de Calvarie, die in 1617 werd gesticht. Ze volgen de Regel van Benedictus en hebben veel oog voor de eenheid van de christenen en voor de vrede in het Heilig Land. Het bovenstaande gebed werd in het tijdschrift van de naburige abdij van Saint-Benoît-sur-Loire gepubliceerd.
In : Entrez dans la prière avec les moines (Renaissance de Fleury. Bulletin trimestriel de l’Association des Amis de Saint-Benoît, 180), Saint-Benoît-sur-Loire, 1996, 36. Uit het Frans vertaald door bisschop Lode AERTS
#76 Leid me binnen in de stilte
O Heer Jezus,
de woorden die Gij tot uw Vader gesproken hebt,
zijn geboren uit uw stilzwijgen.
Leid me binnen in deze stilte,
opdat de woorden die ik spreek
gesproken worden in uw naam
en zo vruchtbaar zijn.
Het is zo moeilijk stil te zijn,
stil met mijn mond,
maar nog meer: stil met mijn hart.
Er is zo veel gepraat in mij.
Het lijkt wel alsof ik voortdurend verwikkeld ben
in een innerlijke discussie met mezelf,
mijn vrienden, mijn vijanden,
mijn supporters, mijn tegenstanders,
mijn collega’s en mijn rivalen.
Maar deze innerlijke discussie maakt duidelijk
hoe ver mijn hart van U verwijderd is.
Als ik maar eenvoudig aan uw voeten zou zitten
en beseffen dat ik bij U hoor, bij U alleen,
dan zou er al snel een eind komen aan het geruzie
met die bestaande en ingebeelde mensen om me heen.
Deze ruzies brengen mijn onzekerheid aan het licht,
mijn angst, mijn verlegenheid
en mijn behoefte aan erkenning en aandacht.
Gij, o Heer, wilt mij alle aandacht geven die ik nodig heb,
als ik maar gewoon ophoud met praten
en begin naar U te luisteren.
Ik weet dat Gij mij zult aanspreken in de stilte van mijn hart
en mij uw liefde zult tonen.
Geef me die stilte, o Heer.
Geef dat ik geduldig zal zijn
en langzaam zal groeien in deze stilte
waarin ik bij U ben. Amen.
Henri NOUWEN
Henri Nouwen (1932-1996) was een Nederlandse priester die uitweek naar de Verenigde Staten en daar aan verschillende theologische faculteiten en instituten werkte. In 1986 verliet hij Harvard om te gaan samenleven in de Ark-gemeenschap van Toronto, te midden van mensen met een beperking en hun assistenten. Het bovenstaand gebed dateert uit 1979, toen Henri Nouwen zeven maanden in het Trappistenklooster van Genesee verbleef, in de staat New York. Zijn dagboek uit die periode verscheen onder de titel Vreemdeling in het paradijs (Tielt, Lannoo, 1988)
In: Henri NOUWEN, Gebeden uit de stilte. Met een inleiding van Anselm GRÜN. Uit het Engels vertaald door Hans VAN DER HEIDEN, Tielt, Lannoo, 2007, 51.
#75 Schep ruimte in mijn hart
Schep ruimte in mijn hart, o God,
totdat uw stilte gaat spreken
met uw zachte, stille stem.
Laat me niet langer woorden aanhoren of uitbrengen
in de verwarring van het vele spreken.
Leer me liever luisteren
en wachten.
Breng me tot rust
en stilte.
Esther DE WAAL
Esther De Waal (°1930) is een Britse historica en auteur uit Hereford. Ze doceerde geschiedenis in Cambridge. Met de tijd ging haar aandacht steeds meer uit naar de Benedictijnse spiritualiteit en de Keltische tradities. Ze begeleidde jarenlang zogenaamde ‘Benedictine experiences’: tiendaagse retraites waarbij de deelnemers een leven leiden dat nauw aansluit bij het monastieke leven.
In: Esther DE WAAL, Lost in Wonder. Rediscovering the Spiritual Art of Attentiveness, London, Canterbury Press, 2012, 42. Uit het Engels vertaald door Lode AERTS.
#74 Heer, verstil me
Ik ga mijn lippen tot stilte vervlechten,
ik breng de stilte in mijn geest,
ik laat de stilte binnen in mijn hart.
Ik dek mijn oren af voor alles wat me afleidt,
ik sluit de ogen voor wat me aantrekt,
ik bescherm mijn hart voor wat me verleidt.
Heer, breng mij tot rust,
zoals Gij de storm hebt gestild.
Verstil me, Heer,
en verlos me van wat me kwetst.
Maak een eind
aan al het geharrewar in mij.
Heer, omgeef me
met uw vrede.
David ADAM
David Adam (1936-2000) was een Anglicaanse priester en schrijver. Op zijn vijftiende ging hij van de school weg om in de steenkoolmijnen te werken. Drie jaar later trok hij naar het seminarie voor de priesteropleiding. Gedurende twintig jaar deed hij dienst als vicar in North Yorkshire, waar hij gebeden begon te schrijven in de lijn van de Keltische traditie. Hij publiceerde nog meer gebedsteksten als rector van het bekende bedevaartsoord van Holy Island in Northumberland.
In: David ADAM, The Edge of Glory. Prayers in the Celtic Tradition (SPCK Classics), London, Society for Promoting Christian Knowledge, 2021, 7. Uit het Engels vertaald door bisschop Lode AERTS.
#73 Ik zou een flits van uw licht willen zijn
Heer Jezus, ik zou de aarde willen zijn
waar Gij kunt komen wonen.
Heer Jezus, ik zou de lege kruik willen zijn
die Gij kunt vullen.
Heer Jezus, ik zou het zware deeg willen zijn
dat Gij doet rijzen.
Heer Jezus, ik zou het oor willen zijn
dat Gij ontvankelijk maakt voor uw stem.
Heer Jezus, ik zou de tochtgenoot willen zijn
van uw broeders en zusters.
Heer Jezus, ik zou een vonkje willen zijn
dat uitgaat van uw licht,
opdat op aarde uw wil geschieden mag.
Sœur MYRIAM
Zuster Myriam (1925-2010) was een Franse religieuze uit de Reformatie. Ze trad toe tot de monastieke gemeenschap van de Diaconessen in Reuilly bij Bourges. Ze werd er priorin en zetelde twintig jaar lang als raadslid in de Fédération protestante de France. In 1984 schreef ze de Règle de vie de la communauté des diaconesses de Reuilly, die ook in andere talen ruim werd verspreid. Ze zette zich sterk in voor oecumene en spiritualiteit.
In: Sœur MYRIAM, Seigneur, donne-nous la prière (Veillez et priez), Lyon, Éditions Olivétan, 2007, 29. Uit het Frans vertaald door bisschop Lode AERTS.
#72 Wees mijn gids
Al wat ik wil, o God, is
alles steeds meer
aan Jou toevertrouwen.
Hoe langer ik mijn weg ga,
hoe meer ik besef
dat ik niet weet waarheen ik ga.
Wees mijn gids
en neem de leiding over.
Leer me
uw wil te doen
want Gij zijt mijn God.
Thomas MERTON
Thomas Merton (1915-1968) was een trappistenmonnik en dichter. Reeds op zijn vijftiende verloor hij zijn ouders, die beiden kunstenaars waren. Voor de jonge Thomas braken turbulente jaren aan. Omdat zijn studie van de Engelse literatuur mislukte in Cambridge, trok hij naar de Columbia University te New York. Op zijn drieëntwintigste liet hij zich dopen. Hij trad binnen in de abdij van Gethsemani en begon veel te publiceren. Hij hield zich sterk bezig met sociale problemen van armoede, racisme en oorlog. Tegelijkertijd echter begon hij zich steeds meer in een kluis van de abdij terug te trekken. Ook zocht hij contact met Oosterse religies en vooral met het boeddhisme. Hij stierf onverwacht tijdens een grote reis in Azië. Zijn autobiografie van De louteringsberg is zijn meest bekende boek.
In: Thomas MERTON, Dialogues with Silence, New York, Harper Collins Publishers, 2002, 41. Uit het Engels vertaald door bisschop Lode AERTS.
Bekijk de video In jezelf de wonden van de wereld helen: