Donderdag 29 juli 2021 is het precies acht jaar geleden dat Paolo Dall’Oglio verdween in de Syrische stad Raqqa.
In dit feestjaar staan de jezuïeten natuurlijk ook stil bij de martelaars van de Sociëteit van Jezus. Zij doen dit onder meer met deze verjaardag van de verdwijning van Paolo Dall’Oglio. Vanavond gaat een herdenkingsviering voor deze voorvechter van de dialoog met de islam door in de Sant’Ignazio, de prachtige barokkerk aan het Campus Martius in Rome, waar onder meer Sint-Jan Berchmans begraven ligt. Ook in het Libanese Beiroet en in Italiaanse Verona worden avonden aan Dall’Oglio gewijd, telkens met getuigenissen over de christelijk-islamitische vriendschap zoals hij die promootte en met meditatie en gebed; de viering in Rome en de avond bij de islamitische raad van Verona zijn via livestream te volgen.
Paolo Dall’Oglio is een voormalig doctor honoris causa van de Leuvense Alma Mater.
Christelijk-islamitische dialoog
De Romein was in 1975 bij de jezuïeten ingetreden en verkaste vrij snel naar het Midden-Oosten, om zich er aan de Saint Joseph University in Beiroet te laten vormen. Begin jaren tachtig trok hij de restauratie van Mar Mousa el-Habashi op gang, een woestijnklooster waarvan de oorsprong minstens zesde-eeuws is en dat negentig kilometer noordwaarts van Damascus ligt. Deze uitzonderlijke plaats van stilte en contemplatie bood plaats aan een gemengde oecumenische gemeenschap gewijd aan de christelijk-islamitische dialoog. In 2012 werd Dall’Oglio echter door president Bashar al-Assad uit Syrië verbannen omwille van zijn kritiek op de president.
Op 29 juli 2013 werd Dall’Oglio ontvoerd, wellicht door de zogenaamde Islamitische Staat, en sindsdien werd er niks meer van hem vernomen.
Risico’s
Pater Dall’Oglio had bewust risico’s genomen, toen hij naar de hoofdstad Raqqa van het zelfverklaarde kalifaat van de zogenaamde Islamitische Staat was getrokken om er over de vrijlating van gevangenen te onderhandelen. Ook de Nederlandse jezuïet Nicolaas Kluiters nam voortdurend risico’s, toen hij in volle Libanese burgeroorlog ten dienste bleef van de verarmde herders van enkele maronitische en Grieks-katholieke dorpjes in het noorden van de Bekaavallei. Wellicht heeft dat jaloezie veroorzaakt. Kluiters viel op 14 maart 1985 in een hinderlaag langs de weg; enkele dagen later werd zijn verminkte lichaam in diepe spelonk teruggevonden.
Een biografie van Nicolaas Kluiters wordt momenteel uit het Frans vertaald en in november in zijn geboortestad Delft voorgesteld.
Frans van der Lugt
Er is nog een Nederlandse jezuïet in het Midden-Oosten voor het geloof gestorven: pater Frans van der Lugt, die op 7 april 2014 in Homs werd doodgeschoten. Ook pater Frans was niet naar Syrië getrokken om er moslims te bekeren. Abuna Frans runde hij in Al-Qusayr, ruim dertig kilometer ten zuidwesten van Homs, een tiental jaar lang een landgoed waar hij mentaal gehandicapte mensen aan de slag hielp. Toen dat in 2011 omwille van de Syrische burgeroorlog niet langer mogelijk was, vestigde hij zich in de stad Homs zelf, waar hij ondanks vele waarschuwingen niet wou weggaan zolang hij er de relaties tussen christenen en moslims kon dienen.
Nichtje Anne Claire van der Lugt organiseert in april 2022 in Nederlands de ‘Walk for Homs’-pelgrimstocht om ‘abuna Frans’ te gedenken.
Herman Rasschaert
Ook Vlaanderen kent zijn jezuïet-martelaar. Aalstenaar Herman Rasschaert trok in 1947 als jezuïet naar India en werd in 1953 in de Ranchi-missie tot priester gewijd. Hij werkte er als pastoor en lesgever in het dorpje Kutungia, ten zuiden van Ranchi. In 1964 brak geweld uit van hindoes tegen moslimminderheden, uit weerwraak voor geweld dat in Pakistan tegen hindoes was aangericht. In Gerda, een moslimdorp bij Kutungia, werden moslims die zich in een moskee hadden verschanst belegerd door een massa hindoes. Rasschaert fietste ernaartoe en ondernam een poging om de menigte tot bedaren te brengen, maar hij werd er op 24 maart zelf doodgeslagen.
Net als voor zijn confrater Nicolaas Kluiters loopt ook voor pater Herman Rasschaert een zaligverklaringsprocedure.
