Op 8 december viert de katholieke kerk het feest van Maria Onbevlekt Ontvangen. Een ingewikkeld concept, samengevat in 5 weetjes.
De onbevlekte ontvangenis van Maria heeft niets met haar maagdelijke zwangerschap te maken, maar wel met haar geboorte. Is ze al dan niet met de erfzonde belast ter wereld gekomen?
De overtuiging dat Maria’s ziel nog vóór haar geboorte gezuiverd werd, gaat al terug tot de eerste eeuwen na Christus. Het werd als dogma afgekondigd door paus Pius IX in 1854.
Het hele dogma gaat eigenlijk meer over Jezus dan over Maria en kadert in het debat over zijn menselijke vs goddelijke status. Over die verhouding braken theologen en kerkvaders zich al vroeg het hoofd. Als Jezus helemaal mens was, hoe kunnen we dan stellen dat hij zonder zonde was? Het antwoord is nu: omdat Maria de erfzonde al niet meer kon doorgeven. Jezus kan dus mens uit mensen zijn, en terzelfdertijd gelijk aan God.
Het belang van Maria’s onbevlekte ontvangenis ligt voor christenen vandaag vooral in de meditatie over Gods menswording. Dat is het grote mysterie van het christendom. Anders dan in de islam en het jodendom blijft God niet louter transcendent. En anders dan in de Griekse Oudheid is Jezus geen halfgod en Maria geen (half)godin. Het gaat erom dat God om mensen geeft, zozeer dat Hij zich aan hen kenbaar maakt in Jezus als een kwetsbaar kind en terdoodveroordeelde.
Maria Onbevlekt Ontvangen werd vastgelegd op 8 december, aangezien haar geboorte gevierd wordt op 8 september, 9 maanden later.
