Volgens de cijfers die de Congolese bisschoppenconferentie (Cenco) aan de hand van 40.000 observatoren heeft verzameld en die kardinaal Laurent Monsengwo Pasinya drie weken geleden in Brussel voor het eerst publiekelijk prijsgaf, heeft Martin Fayulu de presidentsverkiezingen van eind december in de Democratische Republiek Congo (RDC) ruimschoots gewonnen. De Cenco blijft dat ook telkens zeggen, stipt Fayulu aan. Maar wat dan met de felicitaties van de bisschoppen uit de Kasaï-regio ter attentie van Félix Tshiskedi Tshilombo, die andere oppositiekandidaat die het op een akkoordje met uittredend president Joseph Kabila gooide, door de kiescommissie als overwinnaar werd uitgeroepen en intussen de eed als president aflegde? Die reactie kan ik wel plaatsen, zegt Fayulu. Tshishekedi is afkomstig uit de Kasaï; het gaat om onderlinge neven en ooms.
De Kerk blijft erop aandringen dat stem van de Congolese volk wordt gerespecteerd. Martin Fayulu
Stropop van Kabila
Toch heeft mgr. Fridolin Ambongo Besungu, de nieuwe aartsbisschop van Kinshasa, in een recent interview gezegd dat de eerste stappen van Tshishekedi in de goede richting leken te gaan. Je moet goed luisteren naar wat hij tussen de regels zegt, reageert Fayulu. Mgr. Ambongo had het over de intenties die Tshishekedi aankondigt. Nu hebben de Congolezen al heel wat ervaring met aankondigingen van de Kabila-clan: daar komt niets van in huis. Fayulu speelt niet op de man en blijft Félix Tshishekedi uitdrukkelijk mijn broeder noemen, maar benadrukt dat de benoemde president niet meer is dan een stropop van zijn voorganger Joseph Kabila. Tshishekedi heeft geen legitimiteit, hij heeft ook niet de minste greep op de Congolese staatsaangelegenheden. Inderdaad, zelfs de keuze van een premier lijkt ‘Fatshi’ niet in de hand te hebben; het ziet ernaar uit dat hij alleen kan benoemen wie Kabila voordraagt.
Congo heeft intussen drie staatshoofden: een benoemde, een fictieve en een virtuele president.
Angst voor geweld
Zoals ook kardinaal Laurent Monsengwo het al stelde, is het niet omdat de Congolezen momenteel de straat niet optrekken, dat zij zich bij de fraude met de verkiezingsuitslag neerleggen. Toen de bisschoppen de voorbije jaren opriepen naar de kerken op te trekken, heeft het Kabila-regime niet geaarzeld zelfs in het huis van God geweld te gebruiken. Maar de Kerk heeft de Congolezen decennialang gevormd inzake democratie, zegt Fayulu dankbaar. Als jongeren van veertien of vijftien nu vaststellen dat stemmen er niets toe doet, zullen zij zich over vijf jaar niet naar de stembus begeven. Dat zou de democratie een zware klap toebrengen. Daarom blijft Fayulu zoeken naar een politieke uitweg uit de impasse. Idealiter worden de stemmen volgens hem herteld. Maar de oppositieleider beseft wel dat zulks niet alleen technisch moeilijk ligt, maar ook politiek onhaalbaar is. Er zijn ook parlementsleden die wel gesteund werden.
Ik begrijp dat niemand nu nog zijn gezicht wil verliezen. Martin Fayulu
Nieuwe verkiezingen
Daarom suggereert Fayulu om nieuwe verkiezingen te organiseren. Wie beweert dat hij de meerderheid heeft, kan daar toch niet bang voor zijn, zegt hij. In Venezuela klinkt de roep om nieuwe verkiezingen. Waarom ook niet in Congo? We beschikken nu over betrouwbare lijsten met ingeschreven kiezers. Laat ons de fraudeurs van de zogezegd onafhankelijke kiescommissie en het dito hooggerechtshof naar huis sturen en nog dit jaar opnieuw naar de stembus trekken, pakweg over zes à negen maanden. De kosten van zo’n operatie wegen volgens de voormalige zakenman niet op tegen de baten. Zoiets kost twee- à driehonderd miljoen dollar, maar welke binnen- of buitenlandse investeerder wil er in de huidige politieke standstill zakendoen in de RDC? Het is meer dan twee maanden geleden dat de Congolezen massaal naar de stembus trokken en er wordt intussen in Kinshasa niets beslist.
Niet ik ben het slachtoffer van deze kiesfraude, maar wel het Congolese volk. Martin Fayulu