In oktober 2018 kwam een nieuw boekje uit van Lieven De Pril, regioverantwoordelijke van Welzijnsschakels in Oost-Vlaanderen. Nadat hij het eerder over armoede had, is Weer Zin, de uitvinding van tevredenheid een autobiografisch verhaal over afscheid nemen en zin vinden. Theaterhuis Paco Producties maakte er een monoloog van.
Waarnaar verwijst de titel?
Lieven De Pril • Uitvinders van tevredenheid zijn in mijn ogen mensen als Boeddha, Jezus, Romero. Ze leren ons om te gaan met verlies en pijn. Onder meer door mijn werk ben ik al veel mensen tegengekomen die grote tegenslagen te verwerken kregen.
Altijd keert die vraag weer: waarom is er toch zoveel miserie?
Ik ben geen filosoof of psycholoog en ik heb geen nieuwe inzichten neergeschreven, maar intussen heb ik toch wel wat ervaring opgedaan met lijden en hoe je ermee kunt omgaan. Ik heb geleerd van die grote uitvinders van tevredenheid.
Noem mijn boekje maar een vertaling van grote inzichten in kleingeld.
Het eerste deel van de titel - Weer zin - heeft een dubbele betekenis. Religies - goede wegwijzers, noem ik ze - kunnen weer zin doen krijgen in het leven, maar alleen als ze telkens opnieuw vertrekken vanuit een authentiek en kwetsbaar getuigenis. Als vastgeroeste waarheden over mensen uitgestort worden, roepen ze daarentegen weerzin op.
Je vader, wiens laatste weken je in het boekje beschrijft, kende die twee uitingen van religiositeit.
Ja, hij was eigentijds gelovig en sociaal geëngageerd, maar ook vrij autoritair. Zijn laatste twee weken putte hij ook uit zijn geloof, maar nu op een heel kwetsbare manier. Zoals hij zong: Lief Vrouwke, ik kom niet om te bidden, maar om een poos bij U te zijn. Of die laatste Onzevader die we samen baden. Ik ben enorm dankbaar voor die laatste weken.
Hoe ziet zo’n scène er op toneel uit?
Regisseur Thomas De Wit vond het belangrijk om het Onzevader ook op toneel te brengen, zoals ik het beschrijf in mijn boek. Dat vond ik verrassend. De monoloog wordt overigens gebracht door een vrouw, Stefanie Moens, een schitterende actrice.
Het is vormingstheater zonder dat het vormend overkomt.
De boodschap zit subtiel in het verhaal over mijn vader en moeder verweven en luidt heel simpel: zie mekaar graag.
Dat was overigens ook de conclusie van een gesprek tussen mijn vader en een islamitische patiënt op zijn kamer.
Iedereen wil gelukkig zijn, maar jij houdt een pleidooi voor tevredenheid. Is dat beter?
Geluk is vluchtig. Tevredenheid is een grondhouding. Ik laat me graag inspireren door de Vietnamees-Franse zenboeddhist Thich Nhat Han. Zo’n beetje de uitvinder van mindfulness. Dat is iets wat ik mensen in armoede ook graag laat ontdekken.
Welke 3 tips kun je geven om tevreden te worden?
- Allereerst, en het allermoeilijkste: stilstaan bij jezelf. Als je grote tegenslagen te verwerken krijgt, ben je geneigd om wild om je heen te trappen. Maar dan krijg je moeilijk vat op de zaken. Het is zoals in een rivier: de omgewoelde aarde kan maar gaan liggen als je stopt met spartelen. Ons brein is geprogrammeerd om te onmiddellijk te reageren op impulsen. Populisten voeden die reflex. Bedachtzaam zijn, kun je leren.
- Engagement is mijn tweede tip. Verontwaardig je. Of het nu gaat om het klimaat, de toenemende ongelijkheid of agressie. Engagement schept verbondenheid. En dat is meteen mijn derde tip.
- Werk aan verbondenheid, met andere mensen, met de aarde, met Schoonheid, Goedheid. Als ik dezelfde mensen in armoede de ene dag op psychiatrie tegenkom en de volgende in een arbeidszorgproject op een sociale boerderij, dan is dat soms dag en nacht verschil. Kunnen werken, dieren verzorgen, collega’s hebben. Dat werkt verbindend op zoveel manieren.
De voorstelling De uitvinding van tevredenheid boeken? Check www.pacoproducties.be (rubriek Theater).
