In tegenstelling tot het Brusselse en het Waalse Gewest, lijkt Vlaanderen nu toch bereid in de vaccinatiestrategie rekening te houden met de specificiteit van kloosters en communauteiten waar mannelijke of vrouwelijke religieuzen samenleven. Vele congregaties beschikken over eigen woonzorgcentra waar de meest hulpbehoevende religieuzen worden verzorgd; de bewoners en verzorgenden in die woonzorgcentra hebben intussen prioritair een coronaprik gekregen. Maar er zijn ook talloze religieuzen die in gemeenschappen leven, waar de jongste medebroeders, -paters of -zusters (eventueel samen met enkele leken) de zorg op zich nemen voor hun oudere confraters of medezusters.
Er zijn – op enkele uitzonderingen na – relatief weinig besmettingen geweest in zo’n religieuze leefgemeenschappen.
Risico-omgeving
Er zijn de afgelopen uiteraard al heel wat bejaarde religieuzen aan het coronavirus bezweken, maar dat is vooral het geval geweest in de woonzorgcentra. De kloosters en communauteiten in ons land zijn relatief gespaard gebleven van besmettingen binnen hun muren. Dat heeft alles te maken met de voorzichtigheid die men er aan de dag gelegd heeft. Sinds het uitbreken van de coronapandemie is in heel wat religieuze gemeenschappen nauwelijks nog iemand de straat opgegaan en zijn de veiligheidsmaatregelen bijzonder strikt opgevolgd. Maar dat neemt niet weg dat het bij uitstek risico-omgevingen blijven: de bewoners zijn doorgaans oud, zelfs stokoud en daardoor kwetsbaar en zij leven als het ware als gezinnen samen.
Het is daarom niet verstandig die bejaarde religieuzen nu bewust de straat op te sturen om in een vaccinatiecentrum om een prik te gaan.
Non-discriminatie
De Waalse minister van Volksgezondheid, Christie Morreale (PS), heeft daar evenwel geen oren naar. Hierover door Mathilde Vandorpe (cdH) in het Waalse parlement ondervraagd, antwoordde Morreale dat ze om niemand te kwetsen noch te bevoordelen en uit zorg voor evenwicht en non-discriminatie gemeenschappen van katholieke religieuzen niet als ‘collectiviteiten’ wil behandelen en laten vaccineren door de mobiele teams die bv. naar residenties voor gehandicapten trekken. Dat is natuurlijk onzin, reageert Waals parlementslid Vandorpe, want de andere erkende erediensten in België hebben geen huizen waar eventueel bejaarde imams, rabbijnen, protestantse dominees of niet-confessionele consulenten verblijven.
Vandorpe is vastbesloten voet bij stuk te houden, want samenwonende bejaarde religieuzen als individuen beschouwen, brengt hun gezondheid in gevaar.
Zuster Lucie Danjou
De eerste coronaprik in de hoofdstad werd eind vorig jaar met Brussels minister van Volksgezondheid Alain Maron (Ecolo) glunderend voor de camera’s bij een kloosterzuster geplaatst: Lucie Danjou. Maar dat was omdat de 101-jarige gasthuiszuster van het Heilig Hart toevallig de oudste was in het woonzorgcentrum waar de vaccinatiecampagne op gang getrokken trok. Want ook de Brusselse gezondheidsdienst Iriscare bevestigt dat wie in een religieuze communauteit leeft individueel naar een vaccinatiecentrum zal moeten komen zodra de 65-plussers aan de beurt komen. Of er mobiele teams ter plekke zullen gaan als verschillende bewoners onvoldoende te been zijn, moet de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) nog bekijken.
Dit alles zorgt in Brussel en Wallonië voor behoorlijk absurde situaties.
Creativiteit
Bij de spiritijnen in het Waals-Brabantse Gentinnes (Chastre) wonen nog zes missionarissen: een ervan ligt met corona in het ziekenhuis en er wordt voor zijn leven gevreesd, een andere testte intussen opnieuw negatief en is thuis, maar nog lang niet op de been. Toen de huisarts van de congregatie zelf in een woonzorgcentrum, dat hij ook opvolgt, werd gevaccineerd en daar vroeg of om vijf extradosissen vaccin voor de leden van de bejaarde congregatie, kreeg hij een ‘njet’ te horen, vertelt pater Joseph Burgraff, met zijn 81 jaar de jongste in huis. Een andere huisarts was iets creatiever: een groot aantal verzorgenden in een woonzorgcentrum had het vaccin geweigerd en met die overschot trok hij op eigen initiatief naar een tiental oude scheutisten waarvan hij ook de huisarts is.
Inventaris
In samenspraak met Vlaams minister van Volksgezondheid Wouter Beke (CD&V) heeft het Vlaamse Agentschap Zorg & Gezondheid intussen de Vlaamse bisdommen aangeschreven om te vragen naar een inventaris van de verschillende kloosters en communauteiten waar religieuzen in Vlaanderen samenwonen. Enkele diocesane vicarissen voor de religieuzen hebben die inventaris al klaar en doorgestuurd, andere leggen er momenteel de laatste hand aan. Als het om twee of drie personen gaat, kunnen die wellicht zelf naar het vaccinatiecentrum trekken, legt woordvoerder Joris Moonens van het Vlaamse Agentschap Zorg & Gezondheid uit, maar grotere gemeenschappen wensen wij inderdaad ter plekke te gaan inenten, zoals we dat ook in de woonzorgcentra doen of in instellingen waar gehandicapten samenwonen.
De witte paters in Antwerpen bijvoorbeeld hebben intussen bericht gekregen dat zij als een ‘collectiviteit’ zullen worden beschouwd.
