De toestand leek al hopeloos toen Margarita Lottius (1381-1457) als 12-jarige werd uitgehuwelijkt. Ze woonde in Cascia, tussen Rome en Perugia. Haar echtgenoot Ferdinando Mancini was niet de makkelijkste - volgens sommige versies een dronkaard met losse handjes. Zelf was Margarita liever ingetreden in het klooster.
Alles veranderde toen haar man werd vermoord door een rivaliserende familie.
Dit had wellicht te maken met spanningen tussen de pausgezinden (‘Welfen’) en keizersgezinden (‘Ghibellijnen’). Niet veel later stierven Margarita’s beide zonen een natuurlijke dood. En toch lag de weg naar het klooster niet open.
Spanningen in het klooster
Margarita’s verzoek om in te treden in het klooster van de heilige Maria Magdalena in Cascia werd meermaals geweigerd. In het klooster woonde namelijk een familielid van de moordenaar van Margarita's man - die constellatie zou voor spanningen kunnen zorgen, zo werd gevreesd. De overste stelde Margarita’s voor een ‘onmogelijk’ gewaande opdracht: vrede stichten tussen de familie van haar overleden man en die van zijn moordenaar. Hopeloze zaak, leek het, maar Margarita slaagde erin de families te verzoenen. Op haar 36ste trad ze in.
De heilige Rita staat dus in de eerste plaats voor vergeving en verzoening.
Volgens de overlevering ontving Margarita op haar 52ste tijdens een intens gebed voor een Jezusbeeld een stigma: een doorn van Jezus’ kroon plantte zich in haar voorhoofd. De wonde zou tot haar dood openblijven en alleen tijdens een bedevaart naar Rome tijdelijk genezen.
Legende van de roos
Zuster Margarita stierf in 1457. Vlak voor haar dood ontstond ook de legende van de roos, die in het putje van de winter zou hebben gebloeid in de tuin van haar vroegere huis. Door deze legende wordt de heilige Rita vaak afgebeeld met rozen of worden er rozen aan haar geschonken. Sinds haar dood werden ook verscheidene miraculeuze genezingen aan haar toegeschreven.
In 1628 werd Margarita zalig verklaard door paus Urbanus VIII en in 1900 heilig verklaard door Leo XIII.
Haar stoffelijke resten zijn goed bewaard gebleven en kunnen nog altijd worden bezichtigd in haar basiliek in Cascia waar ze ligt opgebaard in een glazen kist.
Hopeloze zaken en slechte huwelijken
De heilige Rita wordt op verschillende plaatsen in Vlaanderen vereerd, onder meer met novenen. De Sint-Ritakerk in Kontich is een van de belangrijkste bedevaartsoorden. Ze wordt onder andere aanroepen voor hopeloos gewaande zaken, langdurig zieken en door vrouwen met een ongelukkig huwelijk.
