Begin dit jaar verscheen Laatste vrienden, het sluitstuk uit een romantrilogie van de Britse schrijfster Jane Gardam. De vorige delen, Een onberispelijke man en Een trouwe vrouw, waren, enigszins onverwacht, wereldwijde successen. Van een late doorbraak gesproken: Gardam wordt in juli 90 jaar.
In feite wordt in de drie boeken telkens hetzelfde verhaal verteld, maar telkens vanuit andere personages en dus een andere invalshoek.
‘Dat is meer dan zomaar een leuke techniek’, stelde Nikolaas Sintobin vast. ‘Het is meteen ook een statement over de ongrijpbaarheid van de menselijke ziel. Waarin niets is wat het lijkt. Niet omdat deze mensen een dubbelleven leiden.
Wel omdat elk levensverhaal uiteindelijk een mysterie is waarvoor je enkel maar eerbied kunt hebben.
Ik heb deze romans gelezen als een ode aan de schoonheid van de mens. Ook al is deze schoonheid soms zo subtiel dat je diep moet graven om haar op het spoor te komen en te smaken. Het drievoudig perspectief is daarom geen saaie herhaling. Wel een uitnodiging tot groeiende verbazing, dankbaarheid en soms ook medelijden.’
Schroom en terughoudendheid
Sintobin waardeert ook de schroom die de schrijfster aan de dag legt. ‘De auteur onthoudt zich van expliciete beschrijvingen van het liefdesleven van de personages. (…) Ook de personages zelf zijn terughoudend in het thematiseren en expliciteren, voor zichzelf en naar elkaar toe, van hun intimiteit. Precies deze terughoudendheid maakt dat zij de tijd weten te trotseren en het bijna ondraaglijke van hun onderlinge verhoudingen toch weten te verduren en die uiteindelijk tot een goed einde te brengen.
Liefde, vriendschap en trouw blijken toch mogelijk.
Niettegenstaande allerhande, levenslange, beperkingen en obstakels.’
Lees de volledige recensie op Ignis webmagazine.
• De boeken van Jane Gardam worden in het Nederlands uitgegeven bij Cossee. Een onberispelijke man (2017), Een trouwe vrouw (2017), Laatste vrienden (2018).