Eligius (ca. 588-660) werd geboren nabij Limoges, Frankrijk, en opgeleid tot (goud)smid. Niet alleen zijn vakmanschap gaf hem aanzien, maar ook zijn eerlijkheid. Bij een belangrijke opdracht gaf hij het teveel aan goud terug aan de klant, wat uitzonderlijk was.
Eligius werd niet alleen priester, maar ook adviseur van Dagobert I, koning der Franken van 629 tot 639. Zijn bekendheid en invloed dienden het goede doel. Hij zamelde geld in om armen en slaven te helpen en liet kloosters bouwen, restaureren of hervormen.
Kerstening in Vlaanderen
Na de dood van koning Dagobert I breidde de invloed van Eligius zich letterlijk en figuurlijk uit. Hij werd bisschop van het nog jonge (dubbel)bisdom Noyon-Doornik. Dat strekte zich toen uit van de Scarpe tot aan de Noordzee: een lange smalle strook die begint in Noyon en verder noordwaarts onder meer Doornik, Kortrijk, Gent en Brugge insluit.
Zijn bisdom omvatte dus grote delen van de huidige provincies Oost- en West-Vlaanderen.
Het is een eerste reden waarom Eligius (vooral) daar sporen zou nalaten in de benaming van kerken en parochies. Denk maar aan Sint-Eloois-Vijve (Waregem) en Sint-Eloois-Winkel (Ledegem).
Hamers en paarden
Ook de talloze verhalen die over Egidius de ronde deden, raakten hierdoor verspreid in onze regio. Paarden en smeden spelen in die verhalen vaak een rol; zelf wordt Eligius vaak afgebeeld met een hamer in de hand. Hij werd hierdoor de beschermheilige van tal van ambachtslieden die een hamer hanteerden — smeden, slotenmakers, muntslagers, koetsenbouwers, metaalbewerkers... — maar ook van paardenhandelaren, dierenartsen, zadelmakers en zelfs elektriciens. Heel wat parochies, scholen, gildes, broederschappen en verenigingen dragen nog altijd zijn naam.
Eigenlijk heeft Sint-Eligius twee feestdagen.
Er is zijn sterfdag 1 december (‘koude Elooi’), maar er is ook 24 juni (‘warme Elooi’), die verband houdt met de overbrenging van zijn relieken.
Sint-Elooi/Eligius ontbreekt evenmin in weerspreuken, zoals Sint-Elooi smeedt drie maanden ijs. Dat zou betekenen dat het weer op 1 december tekenend is voor de komende winter(maanden).
