Geliefde broers en zussen, goedendag!
We zetten de catechese over de geboden voort en staan vandaag stil bij het verbod: Gij zult de naam van de Heer uw God niet lichtvaardig gebruiken (Ex 20,7).Terecht lezen we dit woord als een uitnodiging om de naam van God niet te beledigen en te vermijden onterecht gebruik ervan te maken. Die duidelijke betekenis nodigt ons uit dieper in te gaan op deze kostbare woorden om de naam van God niet ijdel, ongepast te gebruiken.
Laten we scherper luisteren. De uitdrukking: Gij zult niet gebruiken is de vertaling van een uitdrukking die zowel in het Hebreeuws als in het Grieks betekent: Je zult niet op je laden, je zult niet op je nemen.
De term lichtvaardig wil zeggen: ijdel, betekenisloos. Het verwijst naar een leeg omhulsel, naar een vorm zonder inhoud. Het is kenmerkend voor huichelarij, voor formalisme en leugen. De naam van God gebruiken als een woord zonder inhoud of waarheid.
Een naam vertolkt de intieme waarheid van iets of iemand
In de Bijbel vertolkt de naam de intieme waarheid van de dingen en vooral van personen. De naam geeft vaak uitdrukking aan de zending. Bijvoorbeeld Abraham in Genesis (cf. 17,5) en Simon Petrus in de Evangelies (cf Joh 1,42) krijgen een nieuwe naam om een omvorming van hun leven aan te duiden.
De naam van God echt kennen, leidt tot een omvorming van je leven: van het ogenblik dat Mozes de naam van God kent, verandert zijn levensloop (cf. Ex 3,13-15).
In de Hebreeuwse liturgie wordt de naam van God plechtig afgekondigd op de Grote Verzoendag. Het volk krijgt vergiffenis omdat men via de naam rechtstreeks in contact komt met het leven zelf van God die barmhartigheid is.
Herinnering aan het doopsel
Met andere woorden, de naam van God op je nemen betekent: zijn werkelijkheid op ons nemen, in een heel sterke verbondenheid, een heel nauwe band met God treden. Voor ons christenen is dit gebod de herinnering aan ons doopsel, want wij werden gedoopt in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest. Dat spreken we uit telkens we het kruisteken maken met het doel onze dagelijkse activiteiten te beleven in nauwe en ware verbondenheid met God, in zijn liefde. In verband met het maken van het kruisteken wil ik nogmaals herhalen: leert de kinderen het kruisteken maken. Hebben jullie al gezien hoe kinderen dat doen? Als je aan kinderen zegt: Maak het kruisteken, doen ze iets waarvan ze niet weten wat ze doen. Ze kunnen het kruisteken niet maken! Leert hen het te doen in de naam van de Vader, van de Zoon en van de Heilige Geest. Dat is het eerste geloofsgebaar van een kind. Voor jullie een opdracht, een opdracht om te doen: kinderen leren het kruisteken te maken.
Een onware relatie met God
Men kan zich de vraag stellen: is dat mogelijk, de naam van God op huichelachtige wijze op zich te nemen, als een formaliteit zonder inhoud? Het antwoord is spijtig genoeg positief: ja, dat is mogelijk. Men kan een onware relatie met God beleven. Jezus zei dat over leraren van de wet. Ze deden dingen, maar niet die welke God wilde. Ze spraken over God, maar deden de wil van God niet. En de raad van Jezus is: Doet wat ze zeggen, maar niet wat ze doen. Men kan een onwaarachtige verhouding met God beleven, zoals die mensen. Dit woord uit de Tien Geboden is een uitnodiging om met God geen valse verhouding te beleven, maar wel een relatie zonder huichelarij, een relatie waarin we ons met al wat we zijn aan Hem toevertrouwen.
In feite, zolang we niet echt durven leven met God, zolang we niet echt ervaren dat in Hem het leven is, zolang verkondigen we alleen theorieën.
Het christendom van het hart
Dat is het christendom van het hart. Hoe slagen heiligen erin het hart van mensen te raken? Doordat heiligen niet slechts praten, maar ook doen! Ons hart wordt geraakt wanneer heiligen tot ons spreken. Ze zijn daartoe in staat omdat we in de heiligen de zaken zien die ons hart verlangt: echtheid, waarachtige relaties, radicalisme. Dat is ook wat we in de heiligen van hiernaast zien, bijvoorbeeld in zoveel ouders die aan hun kinderen een voorbeeld geven van waarachtig leven, eenvoudig, eerlijk en edelmoedig.
Uw naam worde geheiligd
In de mate dat meer christenen de naam van God onvervalst op zich nemen – en de eerste bede van het Onze Vader, in praktijk brengen: uw naam worde geheiligd – in die mate zal de boodschap van de Kerk meer gehoord worden en zal ze geloofwaardiger zijn. Als ons concrete leven de naam van God te zien geeft, zal men zien hoe mooi het doopsel is en hoe groot de gave van de eucharistie is, hoe verheven de band is tussen ons lichaam en het Lichaam van Christus! Christus in ons en wij in Hem! Verbonden! Dit is geen huichelarij, dit is waarheid. Dit is geen spreken of bidden als een papegaai, dit is bidden met het hart, God liefhebben.
God draagt onze naam ten einde toe
Door het kruis van Christus kan niemand zichzelf nog minachten en kwaad denken over zijn bestaan. Niemand en nooit! Wat men ook heeft gedaan. Want, de naam van ieder van ons ligt op de schouders van Christus. Hij draagt ons! Het loont de moeite de naam van God op ons te nemen want Hij draagt onze naam ten einde toe, ook het kwaad dat in ons is, heeft Hij op zich genomen door ons vergiffenis te schenken en zo in ons hart zijn liefde te brengen.
Dat is wat God in dit gebod verkondigt: Neem Mij op je, want Ik heb je op Mij genomen.
Iedereen kan de heilige naam van God aanroepen. Hij is trouwe en barmhartige Liefde in welke situatie we ook verkeren. God zal nooit neen zeggen aan een hart dat Hem oprecht aanroept.
Wat ons thuis te doen staat, is dit: aan de kinderen leren het kruisteken te maken.
Vertaling uit het Italiaans: Marcel De Pauw msc
Alles over paus Franciscus op Kerknet.