Dit jaar viel Goede Vrijdag al op dinsdag. Stille Zaterdag moet nu volgen. Dan zal ook Pasen er weer kunnen zijn. Nu is het moment om als bevolking - buiten politiek, politie en staatsveiligheid die greep moeten krijgen op de zaak - stil te staan. Bij het kruis dat families en natie te dragen hebben. Een lange Stille Zaterdag.
Dit is geen moment voor populistische recuperatie (door politici of opiniemakers), geen moment voor valse beschuldigingen (aan het adres van groepen of volkeren), geen moment voor dwaze verwijten (aan het adres van regering of politie). Het eigene van terrorisme is dat het onderduikt en uit het verborgene toeslaat, ook al zijn de veiligheidsdiensten alert.
Het eigene van terrorisme is dat het criminaliteit is die zich wikkelt in een vlag.
Het eigene van terrorisme is dat het criminaliteit is die zich wikkelt in een vlag: eind negentiende begin twintigste eeuw was dat de vlag van het anarchisme, na de Eerste Wereldoorlog deze van het nationalisme, in de jaren zestig en zeventig deze van het socialisme, in Noord-Ierland deze van katholicisme, vandaag deze van de islam.
Om zijn terrorisme te 'legitimeren' recupereert elke terreurgroep een ideologische, levensbeschouwelijke of religieuze verantwoording. We mogen niet in die val trappen om de vlag de schuld te geven, want dan doen we wat deze criminelen hopen te bereiken: haat genereren en de mensheid verdelen, zodat een echte wereldoorlog kan uitbreken.
Op Palmzondag hoorde ik in het 'lang evangelie' voor de zoveelste keer het Passieverhaal: een geschiedenis vol intriges, tegenstrijdige belangen, diplomatiek handenwringen, politieke spelletjes, juridische finesses, allerlei zetten, populistisch oppoken van rancune, gruwel, emoties, vertwijfeling, overgave, dood.
Vergeven? Ben je mal? Die terroristen wisten maar al te goed wat ze deden. Denk ik toch.
Dit jaar is één Jezuswoord uit het Lijdensverhaal in mijn hoofd blijven rondspoken: Vader, vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen. Ik zit ermee. Want dat kunnen wij toch nu niet zeggen, dacht ik dinsdag. Vragen dat God de daders van de aanslagen in Brussel zou vergeven? Ben je mal? Trouwens, die terroristen wisten maar al te goed wat ze deden. Denk ik toch.
Het volk dat Jezus uitjouwde langs de straat, wist ook wat het deed. Eigenlijk. En de soldaten die Hem aan het kruis spijkerden eveneens. Toch? Ze waren wel massaal opgejut, in fanatisme opgejaagd, ideologisch klaargestoomd, politiek gerecupereerd. Hun hoofden waren geïnfiltreerd. Maar... Of toch geen maar? Misschien wisten ze toch niet wat ze deden. Ze lieten zich gebruiken.
Ik weet dat ik niet zou mogen zeggen, maar misschien zijn de daders van de aanslagen van dinsdag 22 maart ook ideologisch klaargestoomd, in fanatisme opgejaagd, politiek gerecupereerd en lieten ze zich gebruiken. Gebrainwashte mensen kun je alles laten doen.
Toch slaag ik er niet in om te zeggen: Vader, vergeef het hun... Ik ben Christus niet en evenmin een slachtoffer. Zelfs van slachtoffers mag ik niet verwachten dat ze om vergeving vragen voor hun 'onwetende' daders. Zij zijn Christus niet.
Als Christus om vergeving vraagt voor zijn moordenaars, zegt Hij dat ze wel degelijk schuldig zijn.
Toen ik de uitroep van Christus dinsdag in mijn hoofd liet rondtollen - tot mijn eigen ergernis trouwens - werd mij plots iets duidelijk. Als Christus om vergeving vraagt voor zijn moordenaars en voor het meelopende volk, zegt Hij tegelijk dat ze wel degelijk schuldig zijn. Je kunt immers geen vergeving krijgen voor wat niet fout was. Enkel voor het kwaad dat je deed, heb je vergeving van doen.
Ze weten niet wat ze doen wil zeggen: ze hebben geen inzicht, dus kunnen ze ook geen berouw hebben. Vergiffenis kunnen ze maar krijgen, als ze tot inzicht komen. Als ze gaan inzien dat wat ze deden, gruwelijk was, tegen de menselijkheid en tegen de wil van God.
Soms moet de gave van de vergiffenis eerst aangeboden worden, opdat het inzicht en het berouw zouden volgen. Als Christus aan God vraagt hun te vergeven, want ze weten niet..., vraagt Hij eigenlijk: Geef hun het inzicht in hun kwaad, zodat ze berouw kunnen hebben.
Misschien dan toch - al kan ik het nu nog niet - ook deze keer: Vader, vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen. Ik vrees dat ik een heel lange Stille Zaterdag nodig zal hebben om tot dat besluit te komen. Als het me lukt, wordt het Pasen.
Reacties
Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw.