Waar mensen hun boosheid de vrije loop laten, koelen ze die vroeg of laat op een zondebok. Herken je het mechanisme dat René Girard zo raak beschreef?
René Girard (1923-2015)
Frans-Amerikaans menswetenschapper
Het basisbegrip in zijn theorie over het menselijk gedrag en verlangen is mimesis, nabootsing. Mensen zijn altijd geneigd zich te vergelijken met anderen, de ander na te bootsen en liefst te overtreffen. Dat brengt vooruitgang mee, maar ook rivaliteit.
Girard legde het zondebokmechanisme bloot: De rivaliteit culmineert in chaos en geweld, tot die kanaliseert in de uitverkiezing van 1 enkel slachtoffer of zondebok. Dit mechanisme blijkt universeel en van alle tijden, al wordt het bijgeschaafd: een rituele zondebok (offerdier, bloemen) bezweert in een beschaving het geweld voor het te laat is.
René Girard ziet in Jezus Christus ook zo’n zondebok, maar dan 1 die het systeem van altijd weerkerende rivaliteit en chaos ontmaskert. Dit offerlam is onschuldig en liep zelf naar het offerblok om de mensheid te verlossen uit het gewelddadige systeem van zelfbehoud en vernietiging. Zo haalde hij de angel uit de boosheid. Niets is nog hetzelfde voor wie gelooft.
Even stilstaan
Waar zie je dit mechanisme in onze samenleving vandaag?
Wat maakt jou boos of gefrustreerd?
Op wie koel jij soms onterecht je woede?
Hoe zou jij die angel kunnen weghalen?
Ben je bereid daarvoor inspanningen te doen, bovenmenselijke misschien, waarvoor je Gods liefdeskracht nodig hebt?
Reacties
Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw.