Moslims in ons land starten vandaag de vastenmaand ramadan, die dit jaar door de coronapandemie een ongeziene invulling krijgt. Zieken, maar ook artsen en verpleegkundigen hebben van de moslimgeestelijken in ons land toestemming gekregen om de richtlijnen soepeler na te leven of de vasten later in te halen.
Het is een uitgelezen gelegenheid om even stil te staan bij de complexe relatie tussen het Vaticaan en de islam.
In een ramadanboodschap voor de moslims roept paus Franciscus dit jaar op tot samenwerking en wederzijdse vriendschap en respect. Maar historisch verliepen die relaties vaak heel moeizaam. Van de 11de tot de 16de eeuw en vooral in de periode van de kruistochten waren die relaties gekenmerkt door onenigheid en openlijke vijandigheid. Anderzijds blijft de ontmoeting van Sint-Franciscus van Assisi met sultan Malik el-Kamil in 1219 in Egypte historisch voor de toenadering tussen de twee religies. Die gebeurtenis vormt tot op vandaag de bron voor vriendschap en wederzijds respect. Ook Nicolaus Cusanus (Nicolaas van Cusa), een theoloog en kardinaal uit de 15de eeuw, heeft daartoe een belangrijke bijdrage geleverd. Voor de christenen in het Heilige Land werd de situatie vanaf 1948, met de oprichting van de staat Israël, heel oncomfortabel. Maar vooral paus Pius XII (1939-1958) besefte heel goed dat de dialoog onontbeerlijk was. Hij gaf ook volop steun aan de inspanningen van de Frans-katholieke oriëntalist Louis Massignon, in de erg gespannen periode van de dekolonisatie in de Maghreb-landen.
De echte doorbraak in de dialoog komt er pas in de jaren 1960, met het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) en de verklaring Nostra Aetate. Paus Paulus VI (1963-1978) zette die inspanningen in 1964 voort tijdens zijn bezoek aan het Heilige Land met een historisch bezoek aan de grootmoefti van Jeruzalem, Saad al-Alami. In 1974 bracht er voor het eerst een delegatie uit Saudi-Arabië een bezoek in Rome. Ook de pausen Joannes Paulus II (tijdens zijn vele buitenlandse reizen) en paus Benedictus XVI hebben de inspanningen voortgezet. Paus Franciscus gaf de toenadering nog een extra impuls met zijn ontmoeting met grootimam Ahmed al-Tayeb van Al-Azhar, tijdens zijn bezoek aan Caïro (Egypte) in 2017, en de gemeenschappelijke verklaring Menselijke broederlijkheid - Voor wereldvrede en samenleven die ze ondertekenden tijdens hun ontmoeting in Abu Dhabi.
Bron: I.Media