Volgens vrijdag gepubliceerde cijfers zijn vorig jaar ongeveer 540.000 Duitse belastingplichtigen uitgetreden uit de protestante en de katholieke Kerk. Nooit eerder lag dat aantal zo hoog. Ook het aantal doopsels en kerkelijke huwelijken en uitvaarten is sterk afgenomen. Duitsers kunnen een deel van hun belastingen reserveren voor een kerkgemeenschap, die daarmee op haar beurt personeel kan betalen en een breed gamma aan diensten kan aanbieden aan de aangesloten leden. Maar almaar minder Duitsers zijn nog bereid die zogenaamde kerkbelasting (Kirchensteuer) te betalen.
Volgens de cijfers van de Duitse Bisschoppenconferentie (DBK) zijn in 2019 op basis van de kerkbelasting 272.771 mensen uitgetreden uit de katholieke Kerk. Dat is een stijging met een forse 26 procent in vergelijking met 2018. Dat impliceert dat nog 22.600.371 Duitsers zich katholiek noemen (in 2018: 23.002.128), of 27,2 procent van de Duitse bevolking. 233.937 mensen kregen een kerkelijke begrafenis of ruim 10.000 minder dan het jaar ervoor. Het aantal dopen daalde met 5 procent tot 159.043. Ook de deelname aan de andere sacramenten daalde aanzienlijk. Er waren 10 procent minder huwelijken, 3 procent minder eerste communies en 7 procent minder vormsels.
Bezorgdheid maar geen pessimisme
Mgr. Georg Bätzing, de bisschop van Limburg en DBK-voorzitter, is bezorgd over de cijfers. De vandaag voorgestelde cijfers voor 2019 spreken voor zich en er valt niets te verdoezelen. Het aantal uittredingen laat zien dat de al aan de gang zijnde vervreemding tussen de kerkleden en het geloofsleven in de kerkgemeenschap nog sterker is geworden. Toch is hij niet pessimistisch over de toekomst. Hij wijst erop dat de katholieke Kerk juist in deze crisisperiode met haar uitgebreide aanbod aan sociale en caritatieve werken haar nut heeft bewezen en aangetoond heeft hoe sterk zij nog altijd aanwezig is in de samenleving. Maar het blijft de belangrijkste taak van de katholieke Kerk om het Evangelie te verkondigen. Dat vereist dappere veranderingen en hervormingen, zowel op het vlak van de doelen als van de middelen (zoals bv. sociale media) die voor die verkondiging gebruikt worden. De grote uitdaging bestaat erin om de tekenen des tijd te herkennen en ze te interpreteren in het licht van het Evangelie, zonder achter de tijdsgeest aan te hollen. Dat vereist moedige veranderingen binnen onze eigen gelederen.
Pijn
Ook de protestantse kerken ontsnappen niet aan de trend van een afnemend ledenbestand. De Evangelische Kerk in Duitsland (EKD) bevestigde dat ongeveer 270.000 leden zich hebben laten uitschrijven. Heinrich Bedford-Strohm, voorzitter van de EKD-raad: Elke uittreding doet pijn, niet in minst omdat alle medewerkers zo sterk gemotiveerd zijn.
Alles samen behoort nog altijd iets meer dan de helft - 52,1 procent om precies te zijn - van alle Duitsers nog altijd tot de twee grootste christelijke kerkgenootschappen.
Bron: KNA/Katholisch.de/EPD