De protestantse kerkgenootschappen in Nederland erkennen dat zij vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben bijgedragen aan een klimaat van antisemitisme in Nederland. Wij schoten tekort in spreken en zwijgen, in doen en laten, in houding en gedachten, staat te lezen in een verklaring die ds. René de Reuver, scriba (secretaris) van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), op 8 november zal uitspreken tijdens de herdenking van de Kristallnacht, de grote nazipogrom in de nacht van 9 november 1938 tegen joden in heel Duitsland.
Schuld
De krant Trouw citeerde uit die verklaring, maar de PKN wil pas na het uitspreken van de schuldbelijdenis een toelichting geven en ingaan op mogelijke vragen. Een woordvoerder van de PKN bevestigt wel dat ds. De Reuver de woorden die in de krant worden geciteerd, zal uitspreken. De scriba van de PKN wil volgens de verklaring niet spreken van excuses omdat dat geen kerkelijk woord is. In plaats daarvan wordt schuld beleden tegenover de joodse gemeenschap. Schuld is volgens hem het diepste woord dat je voor falen kunt gebruiken. We distantiëren ons niet van het verleden, nemen onze verantwoordelijkheid en erkennen onze fouten.
Voedingsbodem
In de verklaring erkent De Reuver dat de kerk mede de voedingsbodem heeft bereid waarin het zaad van het antisemitisme kon groeien. Hij benadrukt dat individuele kerkleden of plaatselijke gemeenten het in de oorlog vaak heel goed gedaan hebben. Maar het ‘instituut kerk’ had veelal niet de moed om voor de Joodse inwoners van ons land positie te kiezen.
Consequenties voor de toekomst
De voorman van de PKN noemt de schuldbelijdenis niet vrijblijvend en spreekt van consequenties voor de toekomst. Wat dat concreet betekent, kan niet uit de citaten in Trouw worden opgemaakt. De Reuver zegt wel dat je terugkijkt met het oog op heden en toekomst. Dit heeft gevolgen voor de relaties nu, we moeten ons nu ook inzetten tegen antisemitisme.
De Protestantse Kerk in Nederland kwam in 2004 tot stand na een proces van fusie van de hervormde, de gereformeerde en de evangelisch-lutherse kerkgenootschappen.
Bron: kro-ncrv.nl/katholieknieuws