Een nieuw document van paus Franciscus maakt de synodaliteit, waarop Vaticanum II zo sterk had aangedrongen, nog concreter.
Paus Franciscus maakt de raadpleging, zoals ook wereldwijd werd georganiseerd in het vooruitzicht van de bisschoppensynode over jongeren, geloof en roeping straks op 3 oktober, voortaan verplicht. Dat is de belangrijkste vernieuwing die wordt voorgesteld in het nieuwe constitutie over de synode: Episcopalis communio (de gemeenschap van bisschoppen). De paus behandelt er de verschillende fases en taken van de bisschoppensynode, vanaf het samenroepen van de bijeenkomst tot en met de publicatie van de conclusies ervan in een pauselijke exhortatie. De nieuwe constitutie werd vandaag in Rome voorgesteld, iets minder dan een maand voor de jongerensynode.
De paus schrijft dat de kerkgeschiedenis heeft geleerd hoe belangrijk het is om een uitvoerige raadpleging te organiseren. Hij onderstreept het belang van de betrokkenheid van de plaatselijke kerken in de voorbereiding van de synode. Daarom moet zo’n consultatie voortaan vast onderdeel zijn van de voorbereiding van synodes met bisschoppen uit de hele wereld. De bisschoppensynode werd 53 jaar geleden door paus Paulus VI in de geest van Vaticanum II (1962-1965) nieuw leven ingeblazen.
Ruimer perspectief
Paus Franciscus wil de bisschoppensynodes in de toekomst ook een sterker oecumenisch accent te geven, zodat synodes een instrument kunnen worden ter versterking van de eenheid onder de christenen. Concreet verwijst hij naar het uitnodigen van broederlijke afgevaardigden van andere Kerken en kerkgemeenschappen die (nog) niet in volle gemeenschap zijn met de rooms-katholieke Kerk.
Indien nodig, en meer bepaald om redenen van oecumenische aard, kan de paus een synodale vergadering met een ander karakter bijeenroepen.
Een derde belangrijke vernieuwing is dat het secretariaat van de bisschoppensynode in sommige omstandigheden kan fungeren als een soort commissie van experts. Franciscus beklemtoont tot slot ook nog dat synodes niet uitsluitend voorbehouden zijn aan bisschoppen. Hij pleit nadrukkelijk voor de versterking van de bijdrage van de leden van de Instituten van Gewijd Leven en Gemeenschappen van Apostolisch Leven, maar ook van deskundigen (ook leken) inzake de themathiek van de synode, die zonder stemrecht naar de synodevergadering kunnen uitgenodigd worden.