Hulde aan Maria
Het programma van de vierdaagse pastorale reis omvat bezoeken aan onder meer Mariaheiligdommen, oecumenisch belangrijke locaties zoals de evangelisch-lutherse kathedraal in Riga met haar imposante koepel in Riga, maar ook symbolische plaatsen in de pijnlijke geschiedenis van de 3 landen die de 100ste verjaardag van hun nationale onafhankelijkheid vieren. Zo bezoekt Franciscus morgen een KGB-museum en een monument voor gedeporteerden tijdens WO II.
In de late middag gaat de paus bidden bij de wonderbaarlijke icoon van de Moeder van Genade. Ook paus Joannes Paulus II bracht in 1993 al eens hulde aan deze icoon van de Heilige Maagd Maria, in een oude kapel boven een van de poorten van de vestingmuur van Vilnius. Op het schilderij zijn slechts de handen en het gezicht van Maria zichtbaar. De rest is bedekt met edelmetalen versieringen. Daardoor is het bijzonder moeilijk om de icoon te dateren, al zijn er vermeldingen uit de tweede helft van de 16e eeuw. In 1761 beschreef een monnik 17 wonderen die toen al aan de icoon werden toegeschreven.
De paus speelt in Vilnius een thuismatch, omdat 80 procent van de bevolking katholiek is.
De icoon is overigens, net als een aanzienlijk deel van het programma, nauw verbonden met de nationale geschiedenis van het Balticum. De overlevering wil dat de poort onder de kapel tijdens het Zweedse protestantse beleg van 1702 op mysterieuze wijze geslotenwerd en zo de Zweedse bezetters dodelijk verwondde. In 1773 volgde een pauselijke erkenning door Clemens XIV (1769-1774) en groeide de kapel uit tot een drukbezocht bedevaartsoord. Paus Pius XI (1922-1939) gaf in 1927 toestemming om de Maria-icoon te kronen tot Moeder van genade.
Boodschap van hoop
Litouwen worstelt nog steeds met de gevolgen van de economische crisis van 2008, zegt mgr. Gintaras Grusas, de aartsbisschop van Vilnius. Het is daarom belangrijk dat Franciscus de hoop van de bevolking komt versterken. Veel Litouwers hebben het land vanwege de zwakke economische situatie verlaten. Franciscus komt de mensen aanmoedigen om niet weg te trekken.
De paus komt ons ook aanmoedigen om ons geloof te behouden, zegt aartsbisschop Grusas nog. De Litouwse katholieke Kerk is een jonge, levendige, heel open en verscheiden kerkgemeenschap, met zowel vele charismatische groepen als erg klassieke katholieke bewegingen. Maar ook zij ontsnapt niet aan de vergrijzing. De kerkleiding schrijft dat grotendeels toe aan de Sovjetbezetting, toen godsdienstonderwijs volstrekt verboden was en de Sovjets op die manier probeerden te beletten dat het geloof aan de volgende generatie werd doorgegeven. De inhaalbeweging en het herstel van het katholieke leven verloopt slechts langzaam. Maar Litouwen en zijn bevolking kijken ook hoopvol vooruit naar de toekomst en omarmen volop de EU. De politieke leiders zoeken nadrukkelijk steun bij zowel de Navo als de EU. Litouwers zijn bijzonder dankbaar voor de steun uit de rest van Europa.
Maandag reist paus Franciscus nog door naar Letland. Dinsdag keert hij terug naar Rome, na nog een kort bezoek aan Estland.
Bron: I.Media/Domradio