Wie in Rwanda pleit voor een meer genuanceerde visie op het verleden, riskeert zijn leven.
De Rwandese overheid sluit opposanten op in niet-officiële detentiecentra, waar ook gemarteld wordt, constateert Human Rights Watch.
Schijnproces
De song van Mihigo werd meteen verboden. Hijzelf verdween net voor de herdenking van de genocide in 2014 om een tiental dagen later te verschijnen in 2 video-opnames, waarin hij zichzelf beschuldigde van opruiing tegen de staat en een poging om de jeugd tegen de autoriteiten op te zetten. Na enkele maanden procesvoering – waar Mihigo voortdurend schuldig pleitte – werd de zanger veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf voor samenzwering tegen de regering. Alle internationale waarnemers zijn het erover eens dat dit een politiek geïnspireerd schijnproces was.
De emeritus aartsbisschop Léonard zei destijds in een interview dat hij niet begreep hoe Kizito Mihigo gevaarlijk kon zijn.
Religieuze inspiratie
In september 2018 liet president Kagame plots tal van opposanten vrij, waaronder Mihigo maar ook voormalig presidentskandidate Victoire Ingabire, die hem dus heel persoonlijk kende. Ik vroeg hem ooit waar hij de kracht haalde om de moordenaars van zijn familie te vergeven, vertelt ze via WhatsApp. Hij antwoordde dat verzoening niet van de mens, maar van God komt.
Kunnen vergeven is genade, zei Mihigo, door God aan de mensen van goede wil geschonken. Ingabire geeft ook mee dat ze Mihigo ooit vroeg wat hij op zijn grafsteen wou. Zoals abbé Pierre, zei hij: 'Hij probeerde lief te hebben.’
Intussen lijkt de Belgische kamer van volksvertegenwoordigers de verdachte dood van Kizito Mihigo niet eens opgemerkt te hebben.
‘Donor darling’
Ondanks het totaal gebrek aan vrije meningsuiting in Rwanda en de herhaalde berichten over mensenrechtenschendingen en politieke moorden, blijft het land een donor darling van het Westen. Van alle donoren samen krijgt het Centraal-Afrikaanse landje jaarlijks meer dan 1 miljard dollar ontwikkelingsgeld. Dat is 100 dollar per Rwandees, terwijl Burundi nauwelijks 40 dollar per inwoner krijgt (cijfers van 2017). Ons land doet ruimschoots zijn duit in het zakje: Rwanda krijgt na de Democratische Republiek Congo (RDC) nog altijd het meeste directe ontwikkelingshulp.