Tertio biedt de lezers vanaf morgen woensdag 4 juli vijf edities lang drie zomerreeksen aan: de cultuurrubriek staat in het teken van het barokjaar, de dossiers duiken in het oeuvre van grote denkers en de diepte-interviews zoomen in op de 70-jarige Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
In zijn Standpunt haakt hoofdredacteur Emmanuel Van Lierde in op die laatste verjaardag. De opstellers van de universele verklaring zochten in 1948 een basis om de samenleving na WO II herop te bouwen. Hun verklaring was een politiek visioen en een moreel kompas, schrijft Van Lierde. Dat historische document was geen juridische standaard, maar het is dat wel spoedig geworden door de omzetting in internationale verdragen, op het niveau van de VN of in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens van 1950.
Het is nog maar de vraag of die nog altijd toenemende juridisering van de mensenrechten een goede zaak is.
In het eerste interview van de Tertio-zomerreeks wijst advocaat Fernand Keuleneer erop hoe de mensenrechten een eigen dynamiek genereerden, die niet beoogd werd door de auteurs en waarover niemand nog controle heeft. Van Lierde stelt het nog scherper: Eigenlijk opende de verklaring van de mensenrechten een doos van Pandora. Dat is niet alleen zo vanwege die ondermijning van de democratische rechtsstaat met haar parlementaire democratie, maar bovenal vanwege de woekerende aanwas van steeds bijkomende mensenrechten.
Het is geen uitzondering dat nieuwe rechten conflicteren met de klassieke grondrechten.
Denk aan (trans)genderrechten die het traditionele familierecht uitwissen. Ander voorbeeld uit het interview: als abortus en euthanasie straks mogelijk pure patiëntenrechten worden, dan hebben zorginstellingen en hun ethische comités niets meer in de pap te brokken over het al dan niet verstrekken van die louter medische handelingen. Wat rest er dan nog van hun grondwettelijke vrijheid van vereniging?
Zulke nieuwe rechten zijn eigenlijk een aanfluiting van de originele mensenrechten. Ze zijn een ‘omkering van alle waarden’.
Van Lierde besluit dan ook: Waar die grondrechten aanvankelijk na de oorlogsgruwel het leven wilden beschermen, dwingen ze nu de dood af.