Hoe evalueert u het synodaal proces totnogtoe?
Ik ben nogal sceptisch over het synodale proces totnogtoe in mijn eigen land. Door de dramatische geschiedenis van mijn land (de onderdrukking tijdens het communisme, ndr.) zijn de vernieuwingen van het Tweede Vaticaans Concilie niet helemaal doorgedrongen. De rituelen zijn wel aangepast, maar de gelovigen zijn niet meegegroeid met de theologie van denkers als Karl Rahner en zo meer. We hebben niet de spirituele verdieping gekend die met het concilie meekwam.
Al is daar een paradox: sommige priesters die gevangen gezet werden en dus nog minder toegang hadden tot Westerse theologie, hebben hun geloof door die ervaring zo uitgezuiverd dat ze er veel dichter bij stonden dan vele anderen.
Na de val van het communisme hebben we twee lokale synodes gekend. De oudere generatie heeft daar nog levendige herinneringen aan. Ze liepen toen vast op teleurstellingen en nu geloven ze er niet meer in. Daarnaast zijn er veel traditionele katholieke families die niet gewoon zijn om te reflecteren over hun geloofsbeleving.
En de jongere generatie? In Praag hebben we tien jaar geleden een bezinningscentrum opgericht om mensen een cultuur van persoonlijke spiritualiteit en uitwisseling te laten ontdekken. We hebben daar veel jonge mensen in gevormd en sinds 1990 heb ik er persoonlijk 3.000 jongvolwassenen gedoopt. Maar die jongeren keren na hun studietijd terug naar hun parochies in kleinere steden en gemeenten en stellen daar vast dat de kerken leeg zijn. Ze vinden er geen aansluiting.
En dat brengt mij bij de conclusie dat er veel meer bezinningscentra zouden moeten komen, om mensen de kans te geven uit te wisselen over de grondslagen van hun geloof en van daaruit de kerk opnieuw op te bouwen, zonder de fouten uit het verleden te herhalen. En ook dat we Christus niet enkel in de kerk moeten zoeken. Voor mij staan die lege kerken symbool voor het lege graf. Jezus is buiten te vinden. Zoek zijn wonden.
Tekst gaat verder onder de video.