Van 18 tot 25 januari 2021 vieren we de jaarlijkse Gebedsweek voor de Eenheid van de Christenen. Christenen wereldwijd worden opgeroepen om een week lang in het gebed aandacht te hebben voor de eenheid onder de volgelingen van Christus. Dat jaarlijkse initiatief is resultaat van de samenwerking tussen de katholieke kerk en de Wereldraad van Kerken, de belangrijkste internationale christelijk-oecumenische organisatie. In haar huidige vorm bestaat de gebedsweek iets meer dan een halve eeuw, maar de eerste gelijkaardige initiatieven zien we al vanaf 1908. Initiatiefnemer toen was Paul Wattson, op dat moment nog anglicaan, maar kort daarna katholiek priester.
Verschillen historisch gegroeid
De verschillen tussen de christelijke kerken zijn in de loop der eeuwen ontstaan door omstandigheden die inmiddels sterk zijn gewijzigd. Daardoor vragen gelovigen zich af of de opsplitsing nog wel relevant is. We geloven allen toch in dezelfde Christus? Tegelijk zijn er door de scheiding natuurlijk grote verschillen gegroeid in geloofsvisie en -praktijk. Die kunnen we niet zomaar onder de mat vegen.
Welke eenheid?
De vraag rijst dus wat we eigenlijk verstaan onder eenheid. Willen we (terug) naar één Kerk? En welke moet dat dan zijn? De rooms-katholieke, zouden wij vanuit onze positie kunnen stellen; maar zo zien orthodoxen, protestanten of anglicanen het natuurlijk niet. De kans dat al die Kerken worden opgedoekt om plaats te maken voor één nieuwe Kerk lijkt ook niet zo groot. En misschien ook niet wenselijk. Misschien moeten we eenheid toch anders begrijpen.
Uiteindelijk zien we ook binnen de katholieke Kerk een grote diversiteit. Geografisch bijvoorbeeld. Maar er is meer. Zelfs in een kleine Kerk als die in Vlaanderen lopen visies, tradities en methoden ver uiteen. Ga op zondag maar eens naar een andere parochie en je ziet meteen verschillen. Of ga eens in debat met diverse ideologische strekkingen, van zeer behoudend tot sterk veranderingsgezind en alles daar tussenin. Is dat een probleem? Neen, niet noodzakelijk.
Huis met vele kamers
Er moet zeker een stevig fundament zijn dat we met elkaar delen, maar niet elke kamer in ons christelijke huis moet er identiek uitzien. Afbakenen wat we delen en waarin we mogen verschillen is moeilijker, maar ook belangrijker dan vasthouden aan een onrealistisch beeld van totale eenheid. Dat geldt zowel binnen de katholieke Kerk als tussen de christelijke kerken in de wereld. Het is goed dat we deze week bidden voor eenheid, omdat het ons leert beseffen wat we met elkaar gemeen hebben. Ook concrete gastvrijheid en samenwerking behoren tot de mogelijkheden. De verschillen tussen gemeenschappen verdwijnen daarbij niet, maar gelovigen overstijgen ze wel.
Blijf in mijn liefde
De eenheid onder christenen zal geen kwestie zijn van gedeelde structuren, van één gezag, van één onwrikbare waarheidsgedachte. De ware eenheid zal blijken uit onze bereidheid om ondanks de grote diversiteit toch samen christen te zijn in de grote wereld die ons werd toevertrouwd. Het thema van dit jaar, ‘Blijf in mijn liefde’, vat samen waarover het dient te gaan. Het is de oproep van Jezus Christus om in zijn liefde verbonden te blijven. Zeker in een tijd van ‘sociale afstand’ door corona is dit een krachtig statement. Door met hem verbonden te zijn en blijven, groeien we ook in eenheid met anderen. Die verbondenheid met Jezus ervaren we elk op onze eigen manier. Maar ze wordt vooral zichtbaar in de wijze waarop we omgaan met onze naasten. Uit onze daden zal onze ware eenheid blijken.
