Een bos van doordenkertjes

Goed zijn voor elkaar: meer moet dat niet zijn. 
Nu wil het ongeluk dat nogal wat mensen daar heel anders over denken. Soms hebben deze bovendien veel macht, een grote mond, wapens zelfs. Leiden ze anderen naar wat slecht en misdadig is... 
Zelf goed doen sluit niet uit: verzet tegen het kwaad in de wereld.

‘Het is dubbel’ zeggen we al te vaak. 
Ik ben wel tegen oorlog, maar het is vandaag geen ideale wereld. Ik ben tegen kinderarbeid, maar als consument kies ik het goedkoopste. Ik hou van klein geluk, maar voor geld geef ik veel op. Ik ben voor het klimaat, maar… 
‘Luister naar mijn woorden maar kijk niet naar mijn daden.’

Warmte bij elkaar:
veel is daar niet voor nodig.
Stil en ongedwongen thuis. Medeleven van collega’s. Zorg die wat meer is dan
technische prestaties. Een bevrijdende lach.
Die warmte redde ons van koele beredenering en ijzige hardvochtigheid.

Er zijn momenten waarop je scherper het verschil ziet tussen wat belangrijk is of bijkomstig. 
Er zijn momenten waarop je kracht vindt om er echt voor te gaan.

Mensen worden gemakkelijk opgedeeld: de goeden en de slechten, wij en zij, leeftijd, gender, origine, sympathiek of niet, rijk of arm,… Allerlei hokjes.
We zijn niet geschapen of bestemd voor zo’n hokjes.
De geboorte van een kind herinnert ons daaraan.

Alleen liefde is de weg naar vrede. Als voorbede klinkt het méér dan logisch. 
Media en machthebbers achten dat naïef. Alleen sterkte zou ertoe doen. Je tanden laten zien. Vijandigheden. Brutaliteit. Wraak en weerwraak. Tot het sterkste haantje wint. 
Van deze dwaasheden, verlos ons, Heer. 

Advent heeft iets met tellen (elke week een kaars meer aangestoken) én aftrekken (elke dag een kalenderblaadje minder). 'Delen' hoort er ook bij, wat meer dan anders.
Zo vertrouwd allemaal, jaar na jaar. Als we maar in verwondering en blije verrassing blijven. Alles wordt nieuw.

Je populair maken met leugens op social media. Haatberichen en fake news verspreiden. 
De tien geboden zijn duidelijk: mijd de achterklap en 't liegen.

Geluk... 
- Gelukkig ben ik niet in Iran, Oekraïne, Rusland, Syrië,… geboren. Gelukkig ben ik geen Oeigoer of Noord-Koreaan. Heb ik even geluk, zeg. 
- De geluksdriehoek: jezelf kunnen zijn, je goed voelen, goed omringd zijn. 
- De geluksdriehoek 2.0: anderen zichzelf laten zijn, hen zich goed laten voelen, hen goed omringen.

Een weg kan erg smal zijn, weinig betreden, overwoekerd. Toch is hij er. 
Een weg kan ook breed en gevaarlijk zijn, voortdurend opletten. Dat doe je dan ook. 
Soms zie je geen meter vooruit. 
Dan weer eindeloze verte.
Onze eerste stappen op de levensbaan, hoe kortbij nog.
De weg die verder uitnodigt.
We zijn met velen, onderweg.

De media smullen meer van oorlogsdrama dan van discrete diplomatie. 
In de politiek lonen harde oneliners meer dan stille samenwerking. 
Negatief nieuws wordt sneller doorverteld. 
We kunnen daarin meegaan. Of niet.

Zullen we voor Sint-Pieter verschijnen met de boodschap ‘Ik heb goed voor mijn eigen deur geveegd’ of ‘Ik heb eraan meegewerkt dat de ganse straat schoon werd’?
In onze ‘westerse’ cultuur denken we individualistischer dan in een aantal andere werelddelen. Het ‘ieder voor zich’ is bij ons nogal sterk aanwezig.

Naar het schijnt onderscheidt de mens zich van dieren door zijn inlevingsvermogen. Een kat bedenkt niet wat het vogeltje doorstaat waar ze mee speelt. Geen compassie. 
Mensen zijn op hun mooist als ze wél rekening houden met anderen. Hun inlevingstalent niet laten afstompen.

De herder en zijn schapen. Hij  hoedt ze, hij zorgt ervoor. De kudde kan gerust zijn.
We zijn heel vertrouwd met dit beeld in de kerk. Ontroerend in zijn eenvoud.
In werkelijkheid hebben mensen zowel de zending van zorgdragende herder als schaap tussen de schapen.

In de jungle heerst het recht van de sterkste.
Het mag ontroeren waar in onze tijd opgekomen wordt voor de zwakkeren.
Een nieuwe weginrichting voor meer veiligheid van voetgangers…
Als met dierenwelzijn rekening gehouden wordt…
Menselijkheid tegenover asielzoekers…
Solidariteit bij ‘lege brooddozen’…
Geduld met wie moeilijk te been is…

Is alleen het gebouw erfgoed? Nee toch. 
Is alleen de muzikale schoonheid immaterieel erfgoed? Nee toch. 
Generaties kerk hebben echt wel méér gedacht en gedaan, dat mag gekoesterd worden.

In zeer ongelijke mate worden we geconfronteerd met: prijsstijgingen, schaarste, klimaatgevolgen, onveiligheid, ziekte,…
Elk denkt er het zijne van. Er kan niet genoeg invoeling zijn met de zwaksten.

De vlucht uit Syrië… De barmhartige Roma-zigeuner... Het gouden Wall Street-kalf… 
De oude verhalen blijven levende oproepen.

Omdat we nog niet in de ideale wereld leven, zouden we zogenaamd al die hedendaagse mistoestanden moeten gedogen. Dat wringt. Net zoals een vrome verwijzing naar het Rijk Gods allerminst oproept om in onze wereld nu dan maar nog gauw het omgekeerde te doen. 
Het is niét naïef om richting ideale wereld stappen te zetten. Alle beetjes helpen.

Hoe komt het dat mensen wereldwijd massaal op de vlucht zijn? Waarom is ergens honger, elders levensgevaar, terreur of is het letterlijk onleefbaar geworden? 
Hoe komt het dat we zoveel kennis hebben over de oorzaken van menselijk leed maar dit maar zeer onvoldoende weten toe te passen? Onze structuren zijn te veel ‘ik sta erbij en ik kijk ernaar.’
Waarom gelooft men nog altijd meer in de kracht van vernietiging (wapens) i.p.v. ‘heb elkander lief’?
Hoe zou een liefdes-begroting eruit kunnen zien?

Het recht om nee te zeggen.
De plicht van verantwoordelijkheid tegenover elkaar.
Het recht om te groeien in een relatie.
De plicht van bezint eer je begint.
Het recht om hartverscheurende keuzes te kunnen vermijden.
De plicht om elkaar te steunen, in goede en kwade dagen.
Het recht op warmte en begrip, liefdevolle steun van de omgeving.
Het recht van de zwakste.
Mag het abortus-‘debat’ wat breder, beste media, belangengroepen en politici?

Sinds de pandemie is ‘een goede gezondheid’ geen banale wens meer.
Sinds Oekraïne is ‘vrede’ geen vanzelfsprekendheid meer.
‘Gezonde lucht’ is een vijf-voor-twaalf-doel geworden.
‘Voorspoed en geluk’ komen niet vanzelf – alleen al de energiezorgen.
Eigenlijk zijn de uitdagingen van vandaag heel basic.

In een recylagepark zie je pas goed op welke schaal we vanalles weggooien. Soms wel erg snel na aankoop. 
Op een repair café verlengen vrijwilligers de levensduur – klein beetje minder afval. 
Kringwinkels doen goed werk maar gedumpte meubelen en gedemodeerde kleding blijven zich ophopen.
Hebben we leren leven met de wegwerpmaatschappij? Hoe normaal kan zo’n enorme verkwisting zijn? Wat zouden onze overgrootouders en onze achterkleinkinderen daarvan vinden?

Het is van een grote tederheid als iemand bekent: ‘Ik was mis, ik wou dit niet gezegd of gedaan hebben, kan ik het goed maken?’. 
Een nieuw begin doet sowieso deugd. Fijn als dat kan. 
Ten onrechte wordt ‘zich stoer houden’ en ‘op zijn punt blijven’ als de beste oplossing beschouwd. Hoeveel vermijdbaar leed is hier al het gevolg van geweest…

Als het over geld of macht gaat wordt niet gemakkelijk gezegd ‘nu is het genoeg’. 
Zo stranden vele dromen, goede ideeën. Alsof er altijd meer nodig is. En de middelen het doel geworden zijn. 
Natuurlijk kan het anders.

Suikerzoet, overdreven vriendelijk, wat vleiend: ‘zeemzoet’ dus.
Sinds hun kindertijd hebben nogal wat medemensen zeemzoete herinneringen aan schaapjes, vissen, god boven de wolken en natuurlijk de wonderdoenende Jezus,...
Met weemoed en gelijktijdige afschuw denken ze terug als aan een verhaaltje voor het slapengaan. ‘Godsdienst, te mooi om waar te zijn,’ wordt dan al gauw de conclusie. Hoe graag zou je in gesprek gaan. De karikatuur rechtzetten. Uitnodigen vooral: zoveel waardevols, zonde om te laten liggen.

Nog niet zo lang geleden heette werken in de zorg een roeping. Bovenaan op de ladder van schoonmenselijkheid. Vandaag zijn het knelpuntberoepen. Zorgbedrijven benadrukken het ‘werken met mensen’ nog steeds als troef op de arbeidsmarkt. Nog steeds: iets van jezelf geven, geen robot maar mens zijn. Niet zomaar een job. Knelpunt-roeping, om zo te zeggen.

Als alles snel verandert, is het nog moeilijker om bij te blijven. Er zijn voordelen die je maar krijgt als je ze weet te vinden. Mensen kunnen veel tijd verliezen als ze niet weten waar ze ergens moeten voor zijn. Je wordt gemakkelijker wandelen gestuurd als je niet goed je rechten kent.
Onze kennismaatschappij brengt ook discriminatie voort.

Sommige zinnetjes uit het evangelie worden wel erg vlot misbruikt. Zo zijn er bijv. zowel Russische als Oekraïense geestelijke leiders die het oorlogsgeweld goedpraten met:  ‘ Geen groter liefde kan iemand hebben dan deze, dat hij zijn leven geeft voor zijn vrienden.’ Het mag troost geven als de lijkzak toekomt bij de familie, maar het blijft een vreemde kronkel. Feitelijk ontneemt men immers het leven van zoveel mogelijk mensen – ‘altijd iemands zoon, altijd iemands vader’ zoals Willem Vermandere ons voorhoudt.
Bij Johannes 15:9-17 komt deze quote niet mis te verstaan meteen na ‘Dit is mijn gebod, dat gij elkaar liefhebt zoals ik u heb liefgehad.’ Mensen horen elkaar liever te zien: dat is een heel andere logica.

Vrij zijn: vrij van zorgen, vrij om te gaan waar je wil, vrij in gedachten en woorden, vrij ondernemen, zelfbeschikking, geen slaaf of bedelaar,…
Niet vanzelfsprekend, al denken we dat soms wel eens.
En niet zonder verantwoordelijkheden.

Bloesems zijn behalve mooi ook veelbelovend. Vruchten in wording.
Kinderen poseren voor communiefoto’s graag in een bloeiende natuur. Zij zijn net zo veelbelovend. Het zit al diep in hen. Mogen storm en ontij hen bespaard blijven.

Struikvogels steken hun kop in het zand. Zo van ‘hoe minder ik weet, hoe beter’. 
Haantjes zoeken dan weer graag naar twistpunten. 
In de menselijke omgang zijn dit niet meteen de beste rolmodellen.

Het doel heiligt de middelen, zegt men wel eens. Met zo’n ‘wijsheid’ praat je goed dat zeer slechte dingen gedaan worden. 
Het is kiezen tussen de pest en cholera: nog zo’n gemakkelijk excuus dat al te gemakkelijk ingeroepen wordt. 
Niet té vlug zeggen: ‘we moeten realistisch zijn’.

Broeders en zusters. Vrienden. Kameraden. Dierbaren. Beste medeburgers…
Zo worden mensen al eens aangesproken. Dat heeft wel iets. Je hoort erbij. Je bent wat meer dan zomaar iemand die er toevallig ook is.

Dit is weer een tijd waar geweld en tegengeweld weer onvermijdelijk geacht worden.
Houden we Ghandhi en Martin Luther King in herinnering. King kantte zich, tegen de eigen groep in, tegen wraak-geweld. Gandhi werd een icoon van geweldloos verzet tegen de bezetter van zijn land.
Wie het over ‘christelijke waarden’ heeft die verdediging behoeven, herleest best eens het leven van Jezus.

Hoezo, de duivel bestaat niet? Moeilijk vol te houden als je ziet hoe mensen elkaar de duivel kunnen aandoen. 
Maar mensen doen ook hoopgevende dingen. Soms verrassend, altijd sterker. Niet toevallig geeft het christelijk geloof aan liefde zo’n diepe betekenis. Daar heeft het alles mee te maken.

Niemand kan of weet alles. Op dat eenvoudig principe zijn de beroepen ontstaan. De hele economie en maatschappij is te zien als een enorm netwerk van diensten aan elkaar.
Soms vraag je je af waarom de ene dienst zoveel meer loont dan een andere. Het streven naar rechtvaardigheid blijft aan de orde.

Elk huisje heeft zijn kruisje. Goed om weten bij een hoop eigen zorgen. Alles bij elkaar, al die kruisjes, veel verborgen leed langs straten en pleinen. Moge iedereen zich (daarmee) gedragen weten.

Er bestààn games die het niet van geweld, bloed, agressie moeten hebben. 
Spelen en gokken zijn nog altijd géén synoniem. 
Films en boeken met inhoud, ja, ze blijven komen. 
Durf alleen eens tegen de commerciële trends ingaan.

Er kan nog héél veel verbeteren aan onze georganiseerde zorg (gezondheid, ouderen, jeugdhulp,…).
Anderzijds: ooit stonden mensen er helemaal alleen voor. Kunnen we ons niét meer voorstellen. Hoe onmenselijk moet dat geweest zijn.
Liefdadigheid heeft gaandeweg een negatieve bijklank gekregen maar lieve daden zullen altijd welgekomen blijven. Technieken, structuren, consulten mogen nog zo goed zijn.

Geen armoede. Geen honger. Goede gezondheid en welzijn. Klimaatactie….. en…: ‘Bevorder vreedzame en inclusieve samenlevingen met het oog op duurzame ontwikkeling’… Alle vormen van geweld en de daaraan gekoppelde sterftecijfers wereldwijd aanzienlijk terugschroeven… 
Dàt staat letterlijk in de SDG’s (de Sustainable Development Goals van de VN, waar vele duizenden bedrijven en organisaties, ook bij ons, zich naar richten). Samen voor een betere wereld. 
Oorlogsdreiging, mobilisatie, vijandige ‘oefeningen’, bewapening, cyberaanvallen,… beuken hier frontaal tegen in.
De zwaksten zijn altijd het eerste slachtoffer.

Het Bruto Nationaal Geluk is veel moeilijker te becijferen dan wat we jaarlijks consumeren of produceren.
Reclame wil ons doen geloven dat we altijd maar meer moeten kopen, eten, hebben, verre reizen, nooit genoeg…
Daartegenover staat dat 60% van de bevolking overlijdt door een welvaartsziekte.
Een gezondere levensstijl en een betere leefomgeving worden alsmaar belangrijker.

De kerk (het gebouw):
Met de deuren toe staat ze voor inbraakpreventie als noodzakelijk kwaad. 
Tussen de rijen toeristen biedt ze museumbeleving. Misschien kijk je op naar wat men vroeger kon of misschien vind je het overdreven. 
Bij vrije inwandel in alleen maar de stilte, intenties als kaarsvlammetjes, heiligen in steen en eeuwigheid, het kruis meestal hoog en groot…: unieke momenten waarop je je openstelt. Moeilijk te zeggen, wat er gebeurt. Bij ieder anders.
Op  haar best: de kerk als plek voor vieringen – voor, achter, links, rechts medemensen. Het samen-gevoel.
Dank aan ieder die zo’n samenzijn belangrijk vind - ook of liever: zeker -  in deze tijd.
De kerk: wij samen dus.

De traditionele tegenstellingen (gelovig of niet, links-rechts, arm-rijk) blijven de opiniewaaier kleuren. Niet verwonderlijk. Over ‘vooruitgang’ heeft iedereen wel een andere opvatting. 
Aan nieuwe breuklijnen is er anders ook geen gebrek. Zijn de ‘klimaatjongeren en -grootouders’ doemdenkers of integendeel verantwoorde burgers? Waar ligt het evenwicht tussen ‘vrijheid’ en ‘veiligheid’?
Staan we scherp of positief tegenover de politiek? Telt alleen de economie of ook het welzijn, de gezondheid,…? 
Misschien vooral: voeren we de discussies beschaafd of verketteren we wie anders denkt?

Meer invoeling gewenst.
Het schoolkind dat zijn best deed maar toch geen goed cijfer kreeg.
Niet meer uit een financiële put kunnen, de woekerinteresten en deurwaarderskosten alleen al.
Pijn hebben die maar niet weggaat.
Met al je berouw je misstap niet meer ongedaan kunnen maken.
Geen woning meer hebben, aangewezen op thuislozenzorg.
Niet jezelf kunnen zijn. 
Je zaak, je droom moeten sluiten wegens Corona.
In een gammel bootje op de vlucht naar Europa.
In de vrieskou daar met je wapens staan te staan tussen Rusland en Oekraïne.
Opgroeien in Palestina of Syrië.
Zonder invoeling verandert niets.

Denk niet te snel dat de bedelaars en melaatsen, de Samaritanen en tollenaars bijbelse enscenering zijn en sowieso van lang vervlogen tijden.
Miskenning, geen respect krijgen, niet meetellen, in de grijze zone trachten te overleven, geen perspectief: zovele mensen zijn vandaag een gemakkelijke prooi voor mensenhandelaars, dubieuze onderaannemers, winstzoekende zorgbedrijven, demagogische populisten, huisjesmelkers,… En toch richt het schimpen en de vijandigheid zich tot die zwakkeren.
Het kan anders, weten we al meer dan 2000 jaar.

Je leeftijd begint zwaar te wegen. De vrienden van vroeger zijn er niet meer.
‘Ik voel mij niet goed,’ zeg je tegen de dokter. Vol hoop ga je nu naar de apotheker.
Wat je eigenlijk nodig hebt, staat niet op het voorschrift.

Vrede op aarde.
Het gaat al eens over zoveel droevig ‘zinloos geweld’ op straat of wereldwijd. Ik tracht mij voor te stellen wat dan wel ‘zinvol geweld’ zou kunnen zijn.
Hoeveel zinloze slachtingen zijn er al niet geweest die begonnen als vermeend zinvol geweld?

Een veldkapel uit overgrootvader’s tijd die hersteld wordt na verval.
LED-sfeerverlichting om een monument nog monumentaler te maken. 
Nu bomen planten voor de volgende generaties. 
Heerlijke verbondenheid over de tijd heen.

Altijd ontroerend als iemand kan toegeven fout geweest te zijn. Zelfs al is dat op Intensive Care, rijkelijk laat, als het virus onder ik weet niet welke variant hard toegeslagen heeft.
‘Ik was verkeerd geïnformeerd. Ik had niet zo koppig anti-vaccin mogen zijn. Laat ons aan elkaar denken en niet egoïstisch zijn.’

De duivel in de woestijn. Wat een beeld. Jezus vol goede bedoelingen, niet de eerste de beste, tegenover die duivel van een listig speurend naar zwaktes, verleidend met al wat leuk en gemakkelijk is, op de proef stellen, twijfel zaaien, misleiding… 
Gewijde geschiedenis?
Het feit doet zich voor dat nog steeds mensen op een verkeerd been worden gezet, op slechte ideeën gebracht, gemanipuleerd zonder het zelf te beseffen, niet meer geloven in wat goed en recht is…
Alles welbeschouwd: of die duivel het laatste woord krijgt, hangt wel van onszelf af.  

‘Het is zijn schuld.’ 
Wat betekent dit? Dat hij het nu maar moet weten? ‘Iemand staat in de schuld bij mij.’ ‘Er was sprake van schuldig verzuim.’ ‘Hij geeft geen greintje schuldbesef.’ 
‘Iedereen doet het. Niemand heeft er schuld aan.’ 
‘Wettelijk is het in orde. Ik ben onschuldig.’ 
Welke betekenis geven we aan schuldbelijdenis?

Het begon met een pakje koffie te kunnen kopen tegen een eerlijke prijs voor de boeren. 
Er kwamen labels voor fair trade, tegen kinderarbeid, de dierenrechten, het klimaat,... 
We kunnen ervoor kiezen. Zoals je kan blijven kopen voor uitbuiting van arbeiders, roofbouw van de natuur, onnodig dierenleed,... 
Dat blijft wrang. Wat als uitzondering begon hoort de norm te worden.

Een hard woord is snel gezegd. 
‘Ik zeg het zoals het is.’ 
Laat eens wat genegenheid meespreken.

Is de schepping, de hele wereld met alles erop en eraan dus, een cadeau met strik errond aan de Mens? Zo van: mens, doe maar, verpruts het, haal er uw profijt uit en denk niet aan morgen.
Nee. Waarom ons dan ook zo gedragen?

Voorbeelden te over: het is helemaal niet moeilijk om te ‘bewijzen’ dat kortzichtig egoïsme de wereld regeert.
De (vele) tegenvoorbeelden heten in deze redenering dan naïef.
Maar diep in onszelf weten we beter.

‘Het leven is zo kort’ zeggen mensen al eens. Te kort om zich door onbenulligheden te laten opslorpen…
Te kort om vetes te laten voortwoekeren… Te kort om alleen maar voor winst en geld te leven…
Te kort om… …  

Straks overvalt de weemoed rond 11 november ons weer. Op die dag van de wapenstilstand horen we de ongewilde stilte van klokken die kanonnen moesten worden.
Zoals we ook perplex staan over de miljarden verslindende wapenwedloop ten koste van zoveel armoede en ellende.
Maar we blijven geloven dat zwaarden beter vroeg dan laat ploegscharen worden. Jesaja blijft actueel.

Er komt een nieuwe maatregel, een wet, een plan… en hop als eerste reflex: ‘wat betekent dit voor mij?’ 
Het lijkt wel het ‘nieuw normaal’, het eigen belang als enig punt dat ertoe doet.
Als autorijder mee opkomen voor de zwakke weggebruikers, als hooggediplomeerde de verzuchtingen steunen van kortgeschoolde langdurig werkzoekenden, als vleeseter toch het dierenleed willen verminderen, een meer rechtvaardige fiscaliteit kansen geven ook al ben je nu bij de winners,… 
Zullen we elkaar hier in bemoedigen, wat tegen de tijdsgeest in?

Als het over waarden en keuzes gaat, is het leven van Jezus van Nazareth zeer inspirerend, tot in onze tijd. Confronterend ook: er is moeite voor nodig om te leven als ‘broeders en zusters’.

Gelukkig moeten we het met onze moderne vervoersmiddelen niet meer stellen met de Romeinse kasseiwegen. Iemand een snel bericht sturen hoeft niet meer met een telegram. Over gezonde voeding zijn de opvattingen drastisch gewijzigd. Voor veel beroepen heb je een computer nodig.
Alles verandert, niets staat stil. 
En toch. Op weg gaan, contact zoeken, lang en gezond willen leven, met nuttig werk je boterham verdienen,… het blijft van alle tijden. Alleen de manier waarop verschilt.

Ook verbijsterd over zoveel kwaad in de wereld?
Mensen ‘de duivel aandoen’, als sluikse gifstorter, als terreurorganisatie of kinderontvoerder, met mishandelingen, oorlog, honger, klimaatrampen, onderdrukking in allerlei vormen, geen dag zonder oorlog,… Nooit mogen d(i)e duivel(s) het laatste woord krijgen. 
Blijven geloven dat goed sterker is. En méér dan anderhalve meter afstand houden van dit helse virus.

Er gaat geen dag voorbij of we worden herinnerd aan onze eigen verantwoordelijkheid.
In het verkeer (veel te veel slachtoffers nog steeds).
Voor de preventie van besmettingen (corona is tenslotte levensbedreigend).
Voor het leven op aarde (en onze kleinkinderen). 
Bij rampen (overstromingen, branden,…).
In de menselijke relaties (respect als werkpunt).
Als burger (zeker nu verkiezingen facultatief worden).
Goed en kwaad. Het belang van een ‘goed gevormd geweten’. Elke dag beter willen doen.
En nooit berusten.

Solidariteit begint met oprechte invoeling. De hulpkreet horen. Gehoor geven. Doen wat moet. 
Het ‘elk voor zich’ doorbreken. Wat een kracht kan dat worden. 
De ravage niet het laatste woord laten zijn.

Gezocht: ijsbrekers voor waar een ijzige stilte heerst. 
Komt ook van pas: mensen die kunnen vergeten en vergeven.

Klokken op zondagmorgen. Gekwetter van vogels. De lucht vol leven.
Een blijde boodschap, zo klinkt het toch.

Het blad omdraaien, opnieuw beginnen: hoe weldadig als dit kan. 
Zo anders als: dat doet de deur dicht. 
Iemand een nieuwe kans geven: draai het blad om en hou de deur open.

Nu weer schokkend Canadees kinderleed in en door christelijke internaten.
De kruistochten en de inquisitie zijn helaas niet de laatste schanddaden geweest, zo flagrant in tegenstrijd met wat men beweerde te verdedigen.
Nog steeds wordt de Blijde Boodschap besmeurd.
Uit verdriet en kwaadheid, diep medeleven en krachtige actie kan een betere toekomst voortkomen.
Met het Woord is niets mis, integendeel.

Studie- en beroepskeuze.
Van wijsheid je eerste doel maken? Of schoonheid?
Focus op de mens, de samenleving, de natuurlijke omgeving?
Kracht inzetten? Kennis doorgeven?
Het beste van jezelf inzetten voor het algemeen welzijn. 
Moge elke jongere die kans krijgen.
God kijkt mee.

Je verzorging hebben. Het eten valt mee. De tv. Iedereen is vriendelijk.
Maar toch vragen hebben waar je niemand mee wil ‘lastig vallen’.
Verdoken eenzaamheid.

Na een oorlog zijn er – ondanks uitbundige bevrijdingsfeesten – altijd veel lege stoelen en meer verliezers dan winnaars.
Naarmate het coronavirus bedwongen wordt, blijft solidariteit belangrijk. De schoolkinderen met leermoeilijkheden. De handelszaken met een schuldenberg. De cultuursector. Nieuwe werklozen. Weduwen, weduwnaars, kinderen zonder ouders gevallen.  Laat het niet opnieuw ‘ieder voor zich’ worden.

Zou er één mens bestaan die alles kan, alles heeft, niemand nodig heeft? En zo ja, zou die gelukkig zijn op zijn eiland?

Met de oude liederen nog eens kunnen danken, bidden, stil worden… Verbonden met wie (hi)er niet meer is. 
De nieuwe liederen aanleren… Nog wat onwennig maar zo fris. Vooral verbonden met wie na ons komt. 
Zonder einde en altijd een nieuw begin. Zo kerk zijn. Heerlijk verbonden over generaties heen.

​Een mens is tegenwoordig niet goed bezig als hij zich niet onveilig voelt. Is het niet in het druk verkeer, dan als mogelijk terreurdoelwit. 
Hoe zeker kunnen we van ons voedsel zijn? Lucht inademen schaadt nu ook de gezondheid. Hebben onze kinderen nog een toekomst?
Wordt dit de eeuw van de angst?

In lang vervlogen tijden mocht een wetenschapper niet te veel ingaan tegen wat theologen en kerkvorsten ordonneerden. We leerden sindsdien dat de waarheid meer dan een kant heeft.
Vandaag deelt de economie de lakens uit. Wat niet genoeg rendeert. Wie niet genoeg presteert.... is niet relevant meer.
Slachtoffers van deze hedendaagse hoogmoed zijn o.a. te vinden onder de hoogbejaarden met een klein pensioentje, de zwakkeren op de arbeidsmarkt, kleine zelfstandigen,...