De vicaris-generaal voor Brussel, kanunnik Tony Frison, en zijn adjuncte, Marie-Françoise Boveroulle, hadden alle RUP (Franstalige verantwoordelijken van Pastorale Eenheden), de VPE (hun Nederlandstalige equivalenten), en enkele priesters die verantwoordelijk zijn voor anderstalige gemeenschappen, uitgenodigd om op 11 en 12 juni twee dagen bijeen te komen in de abdij van Drongen.
Dit jaarlijkse rendez-vous had als doel na te denken over de toekomst van de Pastorale Eenheden, aangezien het model sinds de lancering in 2005 door kardinaal Jozef De Kesel, toen hulpbisschop voor Brussel, als tijdelijk werd aangekondigd. Aan Vlaamse zijde is de overgang naar een toekomstig model al aan de gang met de lancering dit jaar van de Paulusgemeenschappen, die de actieve pastoors verenigt en het territoriale karakter afschaft om uiteindelijk de catechese en andere activiteiten te bundelen.
De pastorale eenheden, wat houden ze in?
Aan Franstalige zijde is Brussel momenteel verdeeld in 25 Franstalige pastorale eenheden, aangevuld met ongeveer 42 gemeenschappen van buitenlandse oorsprong. Het gehele gebied is verdeeld in vier dekenaten: Zuid, Centrum, Noord-Oost en West, beheerd door een deken of een decanaal team.
Drongen 2024 bood iedereen de gelegenheid om de balans op te maken en toekomstperspectieven te overwegen voor dit model, gebaseerd op een territoriale realiteit.
Tony Frison en Marie-Françoise gaven in hun inleiding een historisch overzicht van deze indeling en bespraken de verschillende mogelijke associatiemodellen voor de toekomst. Daarna werden de deelnemers verdeeld in 8 groepen om na te denken over de volgende vragen:
- Volgens u, hoe kunnen we een missionaire pastorale aanpak implementeren die ten dienste staat van de opbouw van het Koninkrijk?
- De pastorale realiteiten en het maatschappelijke leven zijn de afgelopen jaren geëvolueerd, in hoeverre kan de Pastorale Eenheid volgens u nog aan deze uitdagingen voldoen en waarom? Hoe kunnen we ons huidige kader beter afstemmen op de pastorale realiteiten en uitdagingen van vandaag?
Mgr Luc Terlinden, die de hele retraite aanwezig was, luisterde aandachtig naar de opmerkingen en wensen van de deelnemers.
Ontdekking van de methodologie van gesprek in de Geest
Het is vermeldenswaard dat de discussiemethode in de subgroepen de methode van de geestelijke conversatie was, ontwikkeld tijdens de Synode. Concreet gezien, tijdens de eerste ronde na een gezongen aanroeping van de Heilige Geest, antwoorden de deelnemers zonder onderbreking één voor één op de vragen. Na een tweede stille tijd van 5 minuten, spreekt iedereen opnieuw om de beurt over wat hen raakte tijdens de eerste ronde. Ten slotte, na een derde stille pauze, formuleert iedereen wat hij of zij genoteerd wil zien in het verslag dat wordt bijgehouden door de rapporteur van de groep, die een andere persoon is dan de verantwoordelijke. Hiervoor was een raster van 7 punten voorzien. Deze werkmethode werd gewaardeerd, sommige deelnemers vermeldden de gelijkenis met de ESDAC-methode (Geestelijke Oefeningen voor Gemeenschappelijke Onderscheiding), gebruikt tijdens eerdere edities van Drongen.
Uiteindelijk leverde het een overvloed aan ideeën op, die moeilijk allemaal behandeld konden worden tijdens de tweede dag. De Vicariale Raad van Brussel is nu aan het werk om de vragen die tijdens deze reflectiesessie naar voren kwamen, te synthetiseren en te onderscheiden: meerdere deelnemers wilden dat de vruchten van dit werk met hen gedeeld worden zodat zij het kunnen doorgeven aan hun pastorale teams om verder te gaan.
De ervaring van broederschap
Mgr Luc benadrukte in de afsluiting van deze rijke sessie de broederlijke sfeer die heerste en de optimale kruissnelheid die de organisatoren hadden bereikt voor een zo efficiënt mogelijke gang van zaken. Naast de reflectietijden, was er een gebedstijd als inleiding en een eucharistieviering op dinsdagochtend, die iedereen de gelegenheid gaf om op adem te komen in gebed. Het muzikale begeleidingsduo van pater Guido Vandeperre op gitaar en Marie-Françoise Boveroulle op cello, droeg bij aan de schoonheid van deze momenten van rust. De drie maaltijden boden de gelegenheid om kennis te maken en de discussie voort te zetten, met name voor de verantwoordelijken van de aanwezige CAL (anderstalige gemeenschappen):
- Roemeense gemeenschap – Koninginnekerk (Schaarbeek)
- Spaanstalige gemeenschap – O.L.V. van het Einde (Centrum)
- Portugese gemeenschap – Sint-Gilliskerk
- Braziliaanse gemeenschap – Sint-Alena (Sint-Gillis)
- Albaneestalige gemeenschap – O.L.V. van Laken
- Poolse gemeenschap – Kapellekerk (Centrum)
- Oekraïense gemeenschap – O.L.V. van Lourdes (Jette)
- Syrisch-katholieke gemeenschap – Heilige Familie (Sint-Lambrechts-Woluwe)
Maandagavond werd er na 21 uur een vrije gezellige tijd zeer gewaardeerd door iedereen. Op dinsdag, voor de lunch, bood een agora-tijd de mogelijkheid om een aantal komende evenementen te delen, zowel van het vicariaat als vanuit het veld. Uiteindelijk waren het twee intense dagen met conclusies die lijken te wijzen op de noodzaak om het huidige model van de Pastorale Eenheden te laten evolueren naar een toekomstig model dat nog moet worden vastgesteld, maar beter aansluit bij de uitdagingen van het hedendaagse geloof, respectvol tegenover onze vitale krachten, maar altijd binnen de missie.
