PADRE JORGE, MIJN VRIEND
Dat pastoor Em. Guido Eeckhaoudt geruime tijd werkzaam was in Argentinië, is bekend binnen en buiten onze parochie. Dat hij daar ook een vriendschapsband smeedde met padre Jorge Bergoglio, de latere paus Franciscus, werd onlangs uitvoerig in de media gebracht. Hoe dit alles ontstaan en verlopen is wilden we graag van pastoor Guido zelf vernemen. We lieten hem honderduit vertellen over de periode in zijn leven waarop hij nog steeds met trots en weemoed op terugblikt.
De aanloop naar een dienend priesterschap
Voor zijn priesteropleiding kiest Guido voor het College voor Latijns-Amerika in Leuven. Hij ontmoet daar niet enkel bevlogen docenten maar ook medeseminaristen uit de hele wereld. In 1965 is zijn opleiding daar voltooid en wordt hij aangemoedigd om verder te studeren. In Parijs, aan het Institut Supérieur de Pastorale et Cathéchétique maakt hij kennis met de grauwe werkelijkheid van de “banlieues” en zijn bewoners.
Argentinië wenkt
Met de ervaring van Parijs op zak en als adept van de Bevrijdingstheologie, trekt Guido in 1968 naar Argentinië. Na een korte periode als onderpastoor wordt hij pastoor van vijf parochies in de arme buitenwijken van Buenos Aires en later in Rioja, een van de armste streken van het land, waar o.m. ook de Jezuïeten werkzaam zijn. Daar wordt hij een zogenaamde “Curas villeros”, dat zijn katholieke priesters die leven en werken tussen de arme bevolking. Het is in die periode dat hij padre Jorge Bergoglio leert kennen. Ze zijn leeftijdsgenoten en delen eenzelfde visie op de rol van de kerk in de wereld. Padre Jorge heeft geen ambities en toch wordt hij een rijzende ster binnen de Jezuïetengemeenschap. Dit is het gevolg van zijn boeiende geschriften, zijn bezinningssessies, zijn spirituele retraites, zijn nederige omgang met iedereen en zijn spreekwoordelijke eenvoud. Van 1973 tot 1979 is de padre provinciaal overste van de Jezuïeten in Argentinië en Uruguay. Helaas heeft Argentinië, in die periode, een zwakke bestuursstructuur onder Isabel Peron. Extreem linkse groeperingen plegen aanslagen en moordpartijen. Grootgrondbezitters en legerchefs azen op een wissel van de macht.
De staatsgreep van de militairen
De datum van 24 maart 1976 zal in het leven van priester Guido en van padre Jorge een mijlpaal betekenen. Jorge Videla, een legerofficier, grijpt de macht en kroont zichzelf tot president. Hij voert een dictatoriaal schrikbewind tegenover al diegenen die opkomen voor de arme bevolking, waaronder vakbondsleiders, priesters en bisschoppen. Het is de periode van de “Desparecidos”, mensen die opgepakt worden en verdwijnen. Onder meer Guido’s bisschop van Rioja, Monseigneur Angelelli, wordt in 1976 vermoord door militairen. De Argentijnse kerk beleefde moeilijke tijden en was verdeeld. De toenmalige aartsbisschop van Buenos Aires stond eerder aan de kant van de nieuwe machthebbers, in tegenstelling tot veel van zijn priesters en gelovigen.
Het regime installeert een “verklikkingsklimaat” met de zogenaamde “orejas”, vergelijkbaar met de Oost-Duitse Stasi. Zowel padre Jorge als priester Guido worden in de gaten gehouden door de geheime diensten. Voor Guido betekende dit, noodgedwongen, het einde van zijn pastoraal werk in La Rioja. In 1977 komt hij terug naar België maar onderhoudt de vriendschapsbetrekkingen met padre Jorge. Hij moet lijdzaam toezien dat zijn vriend in feitelijke verbanning naar Augsburg, in Duitsland, word gestuurd en later, in 1979 terug leraar wordt aan het Jezuïetencollege van Buenos Aires en gewone priestertaken opneemt. Hij verdwijnt uit de bestuursorganen van de Jezuïeten.”
De tweede Argentijnse periode
Voor priester Guido blijft de lokroep van zijn Argentijnse parochies voortleven. In 1982 vertrekt hij opnieuw naar La Rioja om het herderschap van zijn parochies op te nemen en diocesaan verantwoordelijke te worden voor de vorming van cathechisten. De contacten met padre Jorge worden opnieuw intenser. Samen delen zij het verdriet over de daden van het militair regime dat niet zonder slag of stoot, in 1983, opzij werd geschoven ten voordele van een verkozen president. Ook wanneer priester Guido, in 1984, voorgoed naar België terugkeert, blijven de vrienden contact houden via de telefoon. Steevast eindigt het gesprek met de vraag van padre Jorge: “Wil je voor mij bidden”?
Het afscheid
Vanzelfsprekend volgt priester Guido, van op afstand, de steile carrière die zijn vriend doormaakt. Na een korte periode als hulpbisschop van Buenos Aires wordt Padre Jorge, in 1998, Aartsbisschop van Buenos Aires en drie jaar later kardinaal. In 2013 is hij de gedoodverfde kandidaat om Paus te worden. In die hoedanigheid zal priester Guido hem nog driemaal persoonlijk ontmoeten. Het ziekteproces en de dood van Paus Franciscus hebben Guido veel pijn gedaan. Maar met dankbaarheid en trots kijkt hij terug op de vele jaren van vriendschap en op het moedig gedrag waarmee zijn vriend, Paus Franciscus, zijn fatale ziekte heeft gedragen.
Stephaan Martens
