Van 22 tot 27 januari 2019 vinden in Panama de Wereldjongerendagen plaats. Paus Franciscus koos als thema de slotzin uit het roepingsverhaal van Maria: “Ik ben de dienares van de Heer; laat met mij gebeuren wat u gezegd hebt” (Lc 1, 38). Roeping is ook één van de kernthema’s van de Synode die in Rome doorgaat van 3 tot 28 oktober 2018, onder de titel: “De jongeren, het geloof en het onderscheiden van de eigen roeping.”
Vanuit IJD willen we tijdens het werkjaar 2018-2019 aansluiten bij deze twee mooie initiatieven in de wereldkerk waarin jongeren centraal staan!
Daarom luidt ons jaarthema: MAGNIFIEK, naar het eerste (Latijnse) woord van de lofzang van Maria, het zogenaamde Magnificat.
Één schilderij, in drie luiken
Het verhaal van de roeping van Maria en haar antwoord in woord en daad, kan je lezen in het evangelie volgens Lucas (1, 26-56). Het is als een triptiek, een schilderij met drie luiken die bij elkaar horen. We geven een aantal leessleutels mee om het verhaal te verkennen en op je eigen leven te leggen.
1. Maria: door God bemind en geroepen (vv. 26-38)
De God waar de Bijbel over spreekt, is een God van belofte: Hij wil zijn liefde met de mensen delen, Hij belooft hen zijn nabijheid en verlangt naar hun vrije antwoord (zie het vorige jaarthema Beloofd!). Welnu, dezelfde rode draad zit helemaal verweven in het roepingsverhaal van Maria.
- Het verhaal opent met een initiatief van God: Hij zendt de engel Gabriël naar Maria, en Gabriël begroet de jonge vrouw meteen met een belofte: “De Heer is met u.” (v. 28) Dat lijkt heel sterk op de Godsnaam “Ik zal er zijn voor u”…
- Zoals vaak in Bijbelse roepingsverhalen is de eerste menselijke reactie er een van verwarring en schrik (v. 29). Wanneer Gods liefde zich – soms heel onverwacht – aandient in ons leven, dan kan ons dat echt in verwarring brengen: “Waarom? Waarom ik? Waaraan heb ik dat verdiend?”
- De engel stelt Maria gerust en verzekert haar dat Gods liefde naar haar uitgaat (v. 30). Vervolgens verwoordt hij de opdracht en zending van Maria: God roept haar om moeder te worden van Jezus, “de Zoon van de Allerhoogste” (vv. 31-33).
- Net zoals Mozes, Jesaja en Jeremia (en net zoals wij) geeft Maria zich niet meteen gewonnen. Wanneer God mensen roept, spartelen ze meestal eerst tegen: “Ik kan dat niet. Ik ben daar te klein, te jong, … voor.” Ook Maria drukt haar twijfel en onbegrip uit (v. 34).
- Maar de engel geeft het niet zo vlug op. Als God mensen roept, dan geeft Hij hen ook de kracht om die roeping te volbrengen. Maria ontvangt van de engel… een belofte: de kracht van de Heilige Geest zal over haar komen (v. 35). En om de belofte van God kracht bij te zetten, volgt er nog een teken: de zwangerschap van Elisabet, de oude nicht van Maria, zal aantonen dat Gods liefdeskracht groter is dan het begrip van de mens (v. 37).
- Het laatste woord is aan Maria. God roept mensen, Hij is daarin geduldig en volhardend, maar Hij zal nooit mensen dwingen tot een antwoord. Hij laat hen de vrijheid! Daarom is het uiteindelijke ja-woord van Maria ook zo mooi. Ze geeft zichzelf als het ware een nieuwe naam: ze noemt zichzelf “de dienares van de Heer”, en ze toont dat ze helemaal “gehoor-zaam” is aan het Woord dat ze van de Heer ontvangen heeft.
Vraagjes ter overweging:
- Mensen reageren soms met schrik als hen iets gevraagd wordt, als er een beroep wordt gedaan op hen. Herken je dat? Heb jij dat al meegemaakt? Wat heeft je geholpen om je aanvankelijke schrik te overwinnen?
- Heb jij al de ervaring gehad dat Gods Woord je tot iets oproept, dat het iets van je vraagt? Heb je andere mensen al over die ervaring horen spreken?
- Maria krijgt de belofte dat de kracht van de Heilige Geest haar zal helpen. Reken jij in je leven op de kracht van Gods Geest? Vraag je er om? Hoe zou Hij jou kunnen helpen?
2. Geroepen tot dienstbaarheid en vreugde (vv. 39-45)
Wie ‘ja’ zegt aan de roepstem van God, ontvangt ook Geestkracht van God, schreven we hierboven.
Gods Geest schenkt kracht, vreugde en levensdynamiek. Dat zien we ook bij Maria gebeuren.
Ze komt meteen in beweging en gaat op bezoek bij haar nicht Elisabet. Ze zal er drie maanden blijven (v. 56). Het verhaal zegt niet uitdrukkelijk waarom, maar we kunnen vermoeden dat het is om haar oudere nicht te helpen tijdens haar zwangerschap. Maria luistert niet alleen naar wat God haar vraagt, maar ook naar wat haar naasten nodig hebben!
Het wordt niet alleen een vreugdevolle ontmoeting tussen de twee vrouwen, maar ook tussen de kinderen die ze verwachten. Twee keer wordt vermeld dat Johannes opspringt in de moederschoot, van blijdschap. Het ongeboren kind doet al wat het later als volwassen profeet ook zal doen: Jezus aanwijzen als de langverwachte Messias, de Gezalfde van God. De vreugde van Johannes is eigenlijk de vreugde van het hele volk van Israël, dat eindelijk zicht krijgt op de vervulling van wat God in het verleden heeft beloofd.
Ook Elisabet erkent dat God in Maria’s leven aan het werk is. Geïnspireerd door de Heilige Geest, noemt ze haar: “de moeder van mijn Heer” en prijst ze haar gelukkig omwille van haar geloof. Maar ook zijzelf is een gelovige vrouw, want ze vertrouwt er op dat God zijn woord tot vervulling zal brengen.
Ook voor ons kan het veel betekenen wanneer we leren zien waar Gods liefde aan het werk is in het leven van de mensen die we ontmoeten.
Dat vraagt aandacht en luisterbereidheid, maar het geeft ons leven zin en diepgang.
Vraagjes ter overweging:
- Dienstbaar zijn voor anderen geeft vreugde en kracht. Wanneer heb jij dat al mogen ontdekken?
- Maria en Elisabet hebben een heldere blik op de wereld: ze zien Gods liefde aan het werk, in elkaars leven, maar ook in de geschiedenis van hun volk. Waar en hoe zie jij Gods liefde aan het werk in jouw leven? In het leven van mensen rondom jou? In de grote wereld?
3. “Magnifiek, wat God doet voor mij!” (vv. 46-56)
De reactie van Maria op de woorden van Elisabet getuigen opnieuw van Geestkracht. Hier is geen braaf meisje aan het woord, maar een sterke vrouw!
Maria zingt een profetisch lied, waarin ze God met heel haar persoon prijst en dankt.
Het Magnificat opent met een echte kreet van blijdschap en verwondering: “Hoe is het mogelijk dat de grote, heilige God omziet naar mijn kleinheid? Waarom heeft Hij mij uitgekozen? Waarom schenkt Hij mij zoveel vertrouwen en liefde, zonder dat ik daar iets voor heb gedaan? God is zo goed en groot in zijn barmhartigheid!” (vv. 46-50) Voor Maria is haar roeping een bron van dankbaarheid en vreugde; en ze wordt ook een bron van grote kracht.
Het Magnificat, de ‘Lofzang van Maria’, wordt al eeuwenlang elke avond gebeden in het getijdengebed van de Kerk. Als wij vandaag het Magnificat zingen, dan sluiten wij ons aan bij de vele generaties die Maria gelukkig hebben geprezen (v. 48), en die, samen met haar, God hebben gedankt en geprezen om zijn barmhartige liefde en trouw. Het Magnificat blijft ook vandaag een grote geloofsbelijdenis, waarin we elke dag ’s avonds de trouw van de Heer aan zijn beloften erkennen: zijn liefde voor ons slijt niet aan de tijd, ze is een onverwoestbaar geschenk, we mogen er altijd weer uit putten.
“Hoe magnifiek, wat God doet voor elk van ons.”
Vraagjes ter overweging:
- Maria is ‘nederig van hart’, ze kent haar eigen kleinheid en zwakheid, maar dat maakt haar niet onzeker of angstig, omdat ze zich door Gods liefde gedragen weet. Hoe ga jij om met jouw zwakke kanten, met de dingen die je moeilijk kan? Kan je geloven dat Gods liefde jou in alle omstandigheden blijft dragen?
- Kan je drie dingen opsommen waarvoor jij God wil danken in je leven?
- God neemt het op voor wie zwak en arm is. Dat is ook de roeping van de Kerk vandaag. Ken je plaatsen of initiatieven waar dat gebeurt? Zou jij je op één of andere manier willen engageren om Gods liefde voor de armen concreet te maken? Wat of wie zou jij daarbij kunnen helpen?
Laat je inspireren door ons Magnifiek jaarthema!
